Bayden NATO Ukrainadagi urushga qachon aralashishini aytdi

AQSH va uning NATOdagi ittifoqchilari Rossiya Ukrainada kimyoviy qurol ishlatsa, javob qaytaradi. Bu haqda AQSH Prezidenti Jo Bayden ma’lum qildi.

“Bizning javobimiz xarakteri [kimyoviy quroldan – tahr.] foydalanish xarakteriga bog‘liq bo‘ladi”, degan Bayden NATOning navbatdan tashqari sammiti o‘tkazilgan Bryusseldagi matbuot anjumanida.

Avvalroq Bayden Rossiya rasmiylari kimyoviy va biologik quroldan foydalanish imkoniyatini ko‘rib chiqayotganini, shuning uchun AQSH va Ukrainani shunday qurollarga egalik qilishda ayblayotganini aytgandi. Rossiya tashqi ishlar vaziri o‘rinbosari Sergey Ryabkov bu bayonotlarni g‘arazli ig‘volar deb atadi va Baydenning jazavasi tutganini aytdi.

Kecha, 24 mart kuni NATOning navbatdan tashqari sammitidan keyin alyans Bosh kotibi Yens Stoltenberg tashkilot Ukrainaga qo‘shin yubormasligini, ammo uni qo‘llab-quvvatlashini ta’kidladi.

Shuningdek, sammitda NATOning sharqiy qanotiga 40 ming askar joylashtirish to‘g‘risida qaror qabul qilindi.

Rossiya-Ukraina urushi

Joriy yilning 21 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Kremlda Ukraina sharqidagi o‘zini mustaqil deb e’lon qilgan Lugansk xalq respublikasi (LXR) va Donetsk xalq respublikasini (DXR) tan olish to‘g‘risidagi farmonni imzoladi. Keyinroq RF respublikalarni shu nomdagi viloyatlar chegaradagi tan olganini ta’kidlab, Ukrainaga qarshi urush xavfini oshirib yubordi.

Putinning favqulodda qarori ortidan AQSH, YeI, Kanada, Avstraliya, Buyuk Britaniya va Yaponiya rasmiylari ham Rossiyaga qarshi sanksiyalar kiritdi.

24 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Ukraina sharqida Donbassda rus harbiylari "maxsus harbiy operatsiya" boshlaganini e’lon qildi va rus qo‘shinlari Ukrainaga hujum boshladi. Putin bu harakatini Ukraina sharqidagi rossiyaparast separatist kuchlar rahbarlari shunday so‘rov yuborgani bilan oqladi.

Bundan avvalroq Zelenskiy Rossiya fuqarolariga rus tilida murojaat qilib, ukrainlarga “na sovuq, na issiq, na gibrid urush kerak emas”ligini, ukrainlar hujumchilarni kutib olishga tayyorligini bildirgandi. Ko‘p o‘tmay Prezident Rossiya bilan diplomatik aloqani uzdi. Prezident Zelenskiy mamlakatda harbiy holat e’lon qildi.

25 fevral kuni Zelenskiy Ukrainada umumiy harbiy safarbarlik e’lon qildi. Armiyaga chaqiruv mamlakatning qator viloyat va shaharlarida amalga oshirilishi belgilandi.

Rus qo‘shinlari hozirgacha Ukrainaga shimol, sharq va janubdan hujum qilib kelmoqda va qator hududlarni egallashga erishdi. Ammo bu urush Rossiyaning dunyoda yakkalanib qolishiga olib keldi.

Ukrainaga hujum boshlanishi Rossiya iqtisodiga og‘ir zarba berdi. Rus kompaniyalari aksiyalari keskin arzonlashdi, Moskva birjasida savdolar mislsiz darajada pasayish bilan o‘tdi. Gazprom, LUKOYL va boshqa yirik kompaniyalar yo‘qotishlarga uchradi.

Hujum boshlangach, Yevropa davlatlari va AQSH Rossiyaga qarshi bir necha bosqichli sanksiyalar joriy qildi. Rossiyaning VTB, “Rossiya” banki, “Otkritiya”, “Novikombank”, “Promsvyazbank”, “Sovkombank” va VEB.RF banklari SWIFT xalqaro banklararo tizimidan uzildi. AQSH va Yevropa Ittifoqi Rossiyaning oltin-valyuta zaxirasini blokladi.

Yevropa davlatlari, AQSH, Kanada Rossiya uchun o‘z havo hududini yopdi. Bu sanksiyalarga neytral davlat hisoblangan Shveysariya ham qo‘shildi. Urush fonida Ukrainani Yevropa Ittifoqi a’zoligiga qabul qilish jarayoni tezlashdi.