Зеленский Россия билан музокараларни олиб бориш бўйича фармон имзолади

Украина Президенти Владимир Зеленский кеча, 4 апрель куни Россия билан хавфсизлик кафолатлари бўйича музокаралар олиб бориш учун делегация тузиш ҳақидаги фармонни имзолади.

“Украина хавфсизлиги кафолатлари тўғрисидаги шартнома лойиҳасини таёрлаш ва келишиш бўйича Россия Федерацияси билан музокараларда иштирок этиши учун Украина делегацияси тузилсин”, дейилади ҳужжатда.

Ҳужжат Украина Президенти сайтида эълон қилинган. Унга кўра, Зеленский делегацияга ўзининг “Халқ хизматкори” партиясининг парламентдаги делегацияси раҳбари  Давид Арахамияни тайинлаган.

Зеленский делегация таркибига депутатлар Андрей Костин, Дмитрий Лубинец ва Рустем Умеров, Украина Адлия вазири Денис Малюска, Украина Президенти девони раҳбари маслаҳатчиси Михаил Подоляк, Украина Мудофаа вазири Алексий Резников, Ташқи ишлар вазири ўринбосари киради Николай Точицкий, халқаро ҳуқуқшунос, делегация эксперти Александр Малиновский, Украинанинг Фавқулодда ва Мухтор Элчиси, делегация эксперти Александр Чалийни киритган.

Зеленский ўз фармони билан делегация раҳбари Арахамияга Украина Ташқи ишлар вазири Дмитрий Кулеба билан келишган ҳолда делегация таркибига ўзгартиришлар киритишга рухсат берди. Давлат раҳбари Украина делегациясининг Россия Федерацияси билан хавфсизлик кафолатлари тўғрисидаги шартнома лойиҳасини тайёрлаш ва тасдиқлаш бўйича музокараларда иштирок этиши тўғрисидаги директивани ҳам тасдиқлаган. Кўрсатмалар фармон билан бир вақтда унга илова сифатида чиқарилган, бироқ улар давлат сири деб тан олинган ва ошкор этилмаган, дейилади фармонда.

Россия-Украина музокаралари 28 февралда, Россия Украинага қарши уруш бошлаганидан тўрт кун ўтиб бошланди. Беларусда бир нечта учрашувлар бўлиб ўтди, кейин музокарачилар видео алоқа орқали мулоқотни давом эттирдилар. 10 март куни Туркиянинг Анталия шаҳрида бўлиб ўтган дипломатик форум доирасида Туркия Россия ва Украина Ташқи ишлар вазирлари Сергей Лавров ва Дмитрий Кулебанинг учрашувини ташкил қилди. 29 март куни Истанбулда юзма-юз музокаралар бўлиб ўтди. Унинг якунлари бўйича Россия Федерацияси Президенти ёрдамчиси Владимир Мединский таъкидлаганидек, Россия делегацияси Украина томонидан ўрганиб чиқиладиган ва мамлакат раҳбариятига етказиладиган аниқ шаклланган позиция ва таклифларни олди.

Аввалроқ Зеленский Бучадаги қирғиндан кейин Россия билан музокара ўтказиш ҳам жуда қийин бўлишини таъкидлаганди.

Россия-Украина уруши

Жорий йилнинг 21 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Кремлда Украина шарқидаги ўзини мустақил деб эълон қилган Луганск халқ республикаси (ЛХР) ва Донецк халқ республикасини (ДХР) тан олиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Кейинроқ РФ республикаларни шу номдаги вилоятлар чегарадаги тан олганини таъкидлаб, Украинага қарши уруш хавфини ошириб юборди.

Путиннинг фавқулодда қарори ортидан АҚШ, ЕИ, Канада, Австралия, Буюк Британия ва Япония расмийлари ҳам Россияга қарши санкциялар киритди.

24 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Украина шарқида Донбассда рус ҳарбийлари "махсус ҳарбий операция" бошлаганини эълон қилди ва рус қўшинлари Украинага ҳужум бошлади. Путин бу ҳаракатини Украина шарқидаги россияпараст сепаратист кучлар раҳбарлари шундай сўров юборгани билан оқлади.

Бундан аввалроқ Зеленский Россия фуқароларига рус тилида мурожаат қилиб, украинларга “на совуқ, на иссиқ, на гибрид уруш керак эмас”лигини, украинлар ҳужумчиларни кутиб олишга тайёрлигини билдирганди. Кўп ўтмай Президент Россия билан дипломатик алоқани узди. Президент Зеленский мамлакатда ҳарбий ҳолат эълон қилди.

25 февраль куни Зеленский Украинада умумий ҳарбий сафарбарлик эълон қилди. Армияга чақирув мамлакатнинг қатор вилоят ва шаҳарларида амалга оширилиши белгиланди.

Рус қўшинлари ҳозиргача Украинага шимол, шарқ ва жанубдан ҳужум қилиб келмоқда ва қатор ҳудудларни эгаллашга эришди. Аммо бу уруш Россиянинг дунёда яккаланиб қолишига олиб келди.

Украинага ҳужум бошланиши Россия иқтисодига оғир зарба берди. Рус компаниялари акциялари кескин арзонлашди, Москва биржасида савдолар мислсиз даражада пасайиш билан ўтди. Газпром, ЛУКОЙЛ ва бошқа йирик компаниялар йўқотишларга учради.

Ҳужум бошлангач, Европа давлатлари ва АҚШ Россияга қарши бир неча босқичли санкциялар жорий қилди. Россиянинг ВТБ, “Россия” банки, “Открытия”, “Новикомбанк”, “Промсвязьбанк”, “Совкомбанк” ва ВЭБ.РФ банклари SWIFT халқаро банклараро тизимидан узилди. АҚШ ва Европа Иттифоқи Россиянинг олтин-валюта захирасини блоклади.

Европа давлатлари, АҚШ, Канада Россия учун ўз ҳаво ҳудудини ёпди. Бу санкцияларга нейтрал давлат ҳисобланган Швейцария ҳам қўшилди. Уруш фонида Украинани Европа Иттифоқи аъзолигига қабул қилиш жараёни тезлашди.