Makron va Shols Si Szinpin bilan Ukrainadagi urushni muhokama qildi

Xitoy raisi Si Szinpin seshanba kuni Ukrainada “maksimal vazminlik”ga chaqirdi va “Yevropada yana urush alangasini ko‘rish Xitoy uchun og‘riqli” ekanligini aytdi.

Si Szinpin bugun, 8 mart kuni Fransiya Prezidenti Emmanuel Makron va Germaniya kansleri Olaf Shols bilan virtual uchrashuv chog‘ida uch davlat Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi muzokaralarni birgalikda qo‘llab-quvvatlashi kerakligini aytgan. Bu haqda CCTV telekompaniyasi xabar bermoqda.

Si Szinpin Ukrainadagi vaziyatni “xavotirli” deb baholab, eng asosiy vazifa to‘qnashuvlarni to‘xtatish bo‘lishi kerakligini aytdi.

U, shuningdek, Fransiya va Germaniya inqirozning salbiy oqibatlarini kamaytirishga harakat qilishi kerakligini aytib, sanksiyalar global moliya barqarorligi, energiya ta’minoti, transport va ta’minot zanjirlariga ta’sir ko‘rsatishidan xavotir bildirgan.

Qayd etish kerakki, Rossiyaning Ukrainadagi harakatlarini qoralash yoki ularni bosqinchilik deb atashdan bosh tortgan Xitoy Rossiyaga qarshi noqonuniy sanksiyalar deb atalayotgan narsaga bir necha bor qarshiligini bildirgan.

Rossiya-Ukraina urushi

Joriy yilning 21 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Kremlda Ukraina sharqidagi o‘zini mustaqil deb e’lon qilgan Lugansk xalq respublikasi (LXR) va Donetsk xalq respublikasini (DXR) tan olish to‘g‘risidagi farmonni imzoladi. Keyinroq RF respublikalarni shu nomdagi viloyatlar chegaradagi tan olganini ta’kidlab, Ukrainaga qarshi urush xavfini oshirib yubordi.

Putinning favqulodda qarori ortidan AQSH, YeI, Kanada, Avstraliya, Buyuk Britaniya va Yaponiya rasmiylari ham Rossiyaga qarshi sanksiyalar kiritdi.

24 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Ukraina sharqida Donbassda rus harbiylari "maxsus harbiy operatsiya" boshlaganini e’lon qildi va rus qo‘shinlari Ukrainaga hujum boshladi. Putin bu harakatini Ukraina sharqidagi rossiyaparast separatist kuchlar rahbarlari shunday so‘rov yuborgani bilan oqladi.

Bundan avvalroq Zelenskiy Rossiya fuqarolariga rus tilida murojaat qilib, ukrainlarga “na sovuq, na issiq, na gibrid urush kerak emas”ligini, ukrainlar hujumchilarni kutib olishga tayyorligini bildirgandi. Ko‘p o‘tmay Prezident Rossiya bilan diplomatik aloqani uzdi. Prezident Zelenskiy mamlakatda harbiy holat e’lon qildi.

25 fevral kuni Zelenskiy Ukrainada umumiy harbiy safarbarlik e’lon qildi. Armiyaga chaqiruv mamlakatning qator viloyat va shaharlarida amalga oshirilishi belgilandi.

Rus qo‘shinlari hozirgacha Ukrainaga shimol, sharq va janubdan hujum qilib kelmoqda va qator hududlarni egallashga erishdi. Ammo bu urush Rossiyaning dunyoda yakkalanib qolishiga olib keldi.

Ukrainaga hujum boshlanishi Rossiya iqtisodiga og‘ir zarba berdi. Rus kompaniyalari aksiyalari keskin arzonlashdi, Moskva birjasida savdolar mislsiz darajada pasayish bilan o‘tdi. Gazprom, LUKOYL va boshqa yirik kompaniyalar yo‘qotishlarga uchradi.

Hujum boshlangach, Yevropa davlatlari va AQSH Rossiyaga qarshi bir necha bosqichli sanksiyalar joriy qildi. Rossiyaning VTB, “Rossiya” banki, “Otkritiya”, “Novikombank”, “Promsvyazbank”, “Sovkombank” va VEB.RF banklari SWIFT xalqaro banklararo tizimidan uzildi. AQSH va Yevropa Ittifoqi Rossiyaning oltin-valyuta zaxirasini blokladi.

Yevropa davlatlari, AQSH, Kanada Rossiya uchun o‘z havo hududini yopdi. Bu sanksiyalarga neytral davlat hisoblangan Shveysariya ham qo‘shildi. Urush fonida Ukrainani Yevropa Ittifoqi a’zoligiga qabul qilish jarayoni tezlashdi.