Нурларга чўмган, нурлардан тўйган шаҳар. Қозоғистонда пойтахт ўзгарадими?

Ижтимоий тармоқларда Қозоғистон пойтахтини Нур-Султон шаҳридан Қўстанайга кўчирилиши ҳақида маълумотлар тарқалди. Кўплаб баҳсларни келтириб чиқарган ушбу масалага Ахборот ва ижтимоий ривожланиш вазирлиги кўмагида ноаниқ маълумотларга қарши курашиш мақсадида яратилган stopfake.kz портали нуқта қўйди. 

“Ижтимоий тармоқларда [мамлакат Президенти] Қосим-Жомарт Тўқаев пойтахтнинг Қўстанайга кўчирилиши ҳақида эълон қилгани ҳақидаги маълумотлар тарқалмоқда. Бу ҳақиқатга тўғри келмайди”, дейилади хабарда. 

1997 йилда мамлакатнинг биринчи президенти Нурсултон Назарбоев пойтахтни Олмаотадан Ақмолага кўчирди. 1998 йилга келиб Ақмола номи Остона номи ўзгартирилди. 2019 йил 23 март куни Президент Қосим-Жомарт Тўқаев Остона шаҳрини Назарбоев шарафига Нур-Султон шаҳри деб қайта номлаш тўғрисидаги фармонни имзолаган эди. Нурсултон Назарбоев таваллуд топган кун – 6 июнь мамлакатда пойтахт куни сифатида нишонланиши белгиланган. 

Айни вақтда мамлакатда Нурсултон Назарбоевнинг, унинг номи билан аталадиган кўчалар ва идораларга нисбатан халқ орасида катта норозилик кайфияти шаклланган. Ҳатто, 2019 йилда Тўқаев пойтахт номини Нур-Султон деб ўзгартирмоқчи бўлганида ҳам бунга қаршиликлар бўлган. 

Назарбоевнинг сиёсий интиҳоси

2019 йил март ойида Президент лавозимини Қосим-Жомарт Тўқаевга топшириб, Элбоши рутбасини олган ва Хавфсизлик Кенгашини бошқариб келаётган Нурсултон Назарбоев Қозоғистондаги намойишлар авж олиши фонида Хавфсизлик Кенгаши бошқарувини ҳам қўш қўллаб Президент Тўқаевга топширди. Ўшандан буён унинг қаердалиги шубҳа остида. Гарчи Назарбоевнинг атрофидагилар 8 январдан бошлаб тилга кириб, унинг мамлакатда бўлиб турганини айтаётган бўлса-да, собиқ Президент ҳозиргача бир-икки видеомурожаатлардан ташқари, ҳеч қаерда кўриниш бермади. Ҳатто, тўнғич қизи – депутат Дариға Назарбоева ҳам 11-12 январь ва 1-2 февраль кунлари бўлиб ўтган Парламент ялпи мажлисида иштирок этмаган. Сўнгги маълумотларга кўра, у маошсиз меҳнат таътилида. Бу орада эса у “Нур Отан” сиёсий кенгаши аъзолигидан кетди.

Назарбоев кўриниш бермаётган бир вақтда эса унинг ҳатто, соғлиғи ҳақида миш-мишлар тарқала бошлади. Намойишларда эса собиқ Президентнинг Олма-отадаги саройи ёқиб юборилди, ҳайкали қўпориб ташланди. 

Аввалроқ, Назарбоевнинг куёвлари: Алиянинг (кенжа қизи) турмуш ўртоғи Димаш Досанов “Казтрансойл” АЖ раҳбаригидан, Дариғанинг (тўнғич қизи) турмуш ўртоғи Кайрат Шарипбаев “QazaqGaz” миллий компанияси АЖ раҳбарлигидан кетганди. 17 январь куни ўртанча қиз Динаранинг турмуш ўртоғи Тимур Кулибаев “Атамекен” миллий тадбиркорлар палатаси президиуми раиси лавозимини тарк этди. 

28 январь куни Назарбоев “Нур Отан” партияси расилигини ҳам Президент Қосим-Жомарт Тўқаевга топширди. 

2 февраль куни Қозоғистон парламенти мамлакатнинг Биринчи Президенти Нурсултон Назарбоевнинг Хавфсизлик кенгаши ва Қозоғистон халқи ассамблеясига умрбод раислик қилишини бекор қилувчи қонунни қабул қилди.