Zelenskiy Rossiya “referendumlar”ni tan olsa, nima bo‘lishini aytdi

Moskva Kiyev nazorati ostida bo‘lmagan hududlarda o‘tkazilgan bir tomonlama “referendumlar” natijalarini tan oladigan bo‘lsa, Rossiya Federatsiyasi Prezidenti bilan gaplashadigan hech narsa qolmaydi. Bu haqda Ukraina Prezidenti Vladimir Zelenskiy ma’lum qildi, deb xabar berdi davlat rahbari Matbuot xizmati.

“Rossiyaning bu psevdoreferendumlarni normal holat deb tan olishi, “Qrim ssenariysi” deb atalmish amaliyotni amalga oshirish va Ukraina hududini anneksiya qilishga navbatdagi urinish Rossiya prezidenti bilan gaplashadigan hech narsa yo‘qligini anglatadi”, degan Zelenskiy BMT Xavfsizlik Kengashidagi nutqida.

Davlat rahbarining so‘zlariga ko‘ra, anneksiya Putinni insoniyatga qarshi qo‘yadigan qadamdir. Prezident “butun dunyo ko‘zi oldida Rossiya Ukrainaning bosib olingan hududi bo‘yicha “referendum” deb atalmish ochiq maynabozchilik o‘tkazayotganini” ta’kidladi.

“Qurol ostida odamlar televizordagi surat uchun hujjatlarni to‘ldirishga majburlanyapti. Psevdoreferendumning taxminiy natijalari bo‘yicha raqamlar oldindan tuzilgan. Avvalgidek bosib olingan hududlar aholisini majburiy pasportlashtirish amalga oshirildi”, deydi u.

Zelenskiyning ta’kidlashicha, yadro qurolidan foydalanish tahdidi Rossiya rasmiylari va targ‘ibotchilarining doimiy rivoyatiga aylangan.

“Bu Rossiyaning yadro quroliga ega bo‘lishga haqqi yo‘qligini isbotlaydi, chunki u dunyo xavfsizligini hatto yadro qurolidan foydalanish tahdidlaridan ham himoyalashga qodir emas, shunchaki qodir emas”, deb hisoblaydi Ukraina rahbari.

Zelenskiy o‘tgan hafta BMT Bosh Assambleyasida taqdim etgan “Tinchlik uchun Ukraina formulasi”ni eslatib, “Rossiyaning tinchlikka olib boradigan bu haqiqiy yo‘lga javobi safarbarlik e’lon qilingani bo‘ldi”, dedi.

Ukraina Prezidentining ta’kidlashicha, Rossiya Federatsiyasi qasddan safarbarlikni o‘zi nazorat qilayotgan hududlardagi tub aholiga qaratmoqda.

“Va bu faqatgina mahalliy xalqlarning ko‘proq erkaklarini safarbar qilish uchun hamma narsa qilinayotgan Kavkaz yoki Sibir hududi emas. Bu, shuningdek, Qrim Rossiya uni 2014 yilda egallab olgan Ukraina Qrimi.

Qrimning barcha etnik guruhlari orasida mahalliy aholining erkaklari – Qrim tatarlari umumiy soniga mutanosib ravishda ko‘proq rus safarbarlik qog‘ozlarini oldilar. Bu ochiqcha genotsid siyosati!”, deydi Zelenskiy.

Ukraina rahbari Ukrainani barcha zarur mudofaa va moliyaviy yordam bilan ta’minlashga chaqirdi.

“Ukraina jamoaviy xavfsizlikning aniq va qonuniy kafolatlarini olishi kerak. Davlat mustaqilligi global xavfsizlikning ko‘plab elementlari uchun shunday fundamental ahamiyatga ega ekan, dunyo ham tegishli xavfsizlik arxitekturasiga muhtoj”, deya qo‘shimcha qildi u.

Zelenskiy Rossiya barcha xalqaro tashkilotlardan chiqarib yuborilishi kerakligini yana bir bor ta’kidladi. Agar bunday jarayon murakkab bo‘lsa, uning ishtirokchi to‘xtatilishi kerak.

Rossiya Federatsiyasi tarkibiga qo‘shilish bo‘yicha referendumlar 23 sentyabr kuni bir vaqtning o‘zida to‘rtta mintaqada –DXR, LXR, Xerson va Zaporoje viloyatlarida boshlandi. Ayni paytda barcha hududlarda ovoz berish yakunlandi, ovozlar sanab chiqilmoqda. Mintaqaviy saylov komissiyalari ma’lumotlariga ko‘ra, ovoz berganlarning aksariyati ushbu hududlarni Rossiya Federatsiyasi tarkibiga sub’ekt sifatida kiritish tarafdori bo‘lgan.

Rossiya Federatsiyasidagi saylov uchastkalaridan olingan natijalar

100% protokollarni qayta ishlash natijalari bo‘yicha DXRning Rossiyaga qo‘shilishi 98,69% saylovchi tomonidan qo‘llab-quvvatlandi. 

Protokollarning 100% qayta ishlanishi natijasida LXRning Rossiyaga qo‘shilishi 97,93% saylovchi tomonidan qo‘llab-quvvatlandi. 

100% protokollarni qayta ishlash natijalari bo‘yicha Zaporoje viloyatining Rossiya Federatsiyasiga kirishi 97,81% saylovchi tomonidan qo‘llab-quvvatlandi. 

100% protokollarni qayta ishlash natijalari bo‘yicha Xerson viloyatining Rossiya Federatsiyasi tarkibiga kirishi 96,75% saylovchi tomonidan qo‘llab-quvvatlandi.

Rossiya-Ukraina urushi

Joriy yilning 21 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Kremlda Ukraina sharqidagi o‘zini mustaqil deb e’lon qilgan Lugansk xalq respublikasi (LXR) va Donetsk xalq respublikasini (DXR) tan olish to‘g‘risidagi farmonni imzoladi. Keyinroq RF respublikalarni shu nomdagi viloyatlar chegarasida tan olganini ta’kidlab, Ukrainaga qarshi urush xavfini oshirib yubordi.

Putinning favqulodda qarori ortidan AQSH, YeI, Kanada, Avstraliya, Buyuk Britaniya va Yaponiya rasmiylari ham Rossiyaga qarshi sanksiyalar kiritdi.

24 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Ukraina sharqida Donbassda rus harbiylari "maxsus harbiy operatsiya" boshlaganini e’lon qildi va rus qo‘shinlari Ukrainaga hujum boshladi. Putin bu harakatini Ukraina sharqidagi rossiyaparast separatist kuchlar rahbarlari shunday so‘rov yuborgani bilan oqladi.

Bundan avvalroq Zelenskiy Rossiya fuqarolariga rus tilida murojaat qilib, ukrainlarga “na sovuq, na issiq, na gibrid urush kerak emas”ligini, ukrainlar hujumchilarni kutib olishga tayyorligini bildirgandi. Ko‘p o‘tmay Prezident Rossiya bilan diplomatik aloqani uzdi. Prezident Zelenskiy mamlakatda harbiy holat e’lon qildi.

25 fevral kuni Zelenskiy Ukrainada umumiy harbiy safarbarlik e’lon qildi. Armiyaga chaqiruv mamlakatning qator viloyat va shaharlarida amalga oshirilishi belgilandi.

Rus qo‘shinlari hozirgacha Ukrainaga shimol, sharq va janubdan hujum qilib kelmoqda va qator hududlarni egallashga erishdi. Ammo bu urush Rossiyaning dunyoda yakkalanib qolishiga olib keldi.

Ukrainaga hujum boshlanishi Rossiya iqtisodiga og‘ir zarba berdi. Rus kompaniyalari aksiyalari keskin arzonlashdi, Moskva birjasida savdolar mislsiz darajada pasayish bilan o‘tdi. Gazprom, LUKOYL va boshqa yirik kompaniyalar yo‘qotishlarga uchradi.

Hujum boshlangach, Yevropa davlatlari va AQSH Rossiyaga qarshi bir necha bosqichli sanksiyalar joriy qildi. Rossiyaning VTB, “Rossiya” banki, “Otkritiya”, “Novikombank”, “Promsvyazbank”, “Sovkombank” va VEB.RF banklari SWIFT xalqaro banklararo tizimidan uzildi. AQSH va Yevropa Ittifoqi Rossiyaning oltin-valyuta zaxirasini blokladi.

Yevropa davlatlari, AQSH, Kanada Rossiya uchun o‘z havo hududini yopdi. Bu sanksiyalarga neytral davlat hisoblangan Shveysariya ham qo‘shildi.