Зеленский Россия “референдумлар”ни тан олса, нима бўлишини айтди

Москва Киев назорати остида бўлмаган ҳудудларда ўтказилган бир томонлама “референдумлар” натижаларини тан оладиган бўлса, Россия Федерацияси Президенти билан гаплашадиган ҳеч нарса қолмайди. Бу ҳақда Украина Президенти Владимир Зеленский маълум қилди, деб хабар берди давлат раҳбари Матбуот хизмати.

“Россиянинг бу псевдореферендумларни нормал ҳолат деб тан олиши, “Қрим сценарийси” деб аталмиш амалиётни амалга ошириш ва Украина ҳудудини аннексия қилишга навбатдаги уриниш Россия президенти билан гаплашадиган ҳеч нарса йўқлигини англатади”, деган Зеленский БМТ Хавфсизлик Кенгашидаги нутқида.

Давлат раҳбарининг сўзларига кўра, аннексия Путинни инсониятга қарши қўядиган қадамдир. Президент “бутун дунё кўзи олдида Россия Украинанинг босиб олинган ҳудуди бўйича “референдум” деб аталмиш очиқ майнабозчилик ўтказаётганини” таъкидлади.

“Қурол остида одамлар телевизордаги сурат учун ҳужжатларни тўлдиришга мажбурланяпти. Псевдореферендумнинг тахминий натижалари бўйича рақамлар олдиндан тузилган. Аввалгидек босиб олинган ҳудудлар аҳолисини мажбурий паспортлаштириш амалга оширилди”, дейди у.

Зеленскийнинг таъкидлашича, ядро қуролидан фойдаланиш таҳдиди Россия расмийлари ва тарғиботчиларининг доимий ривоятига айланган.

“Бу Россиянинг ядро қуролига эга бўлишга ҳаққи йўқлигини исботлайди, чунки у дунё хавфсизлигини ҳатто ядро қуролидан фойдаланиш таҳдидларидан ҳам ҳимоялашга қодир эмас, шунчаки қодир эмас”, деб ҳисоблайди Украина раҳбари.

Зеленский ўтган ҳафта БМТ Бош Ассамблеясида тақдим этган “Тинчлик учун Украина формуласи”ни эслатиб, “Россиянинг тинчликка олиб борадиган бу ҳақиқий йўлга жавоби сафарбарлик эълон қилингани бўлди”, деди.

Украина Президентининг таъкидлашича, Россия Федерацияси қасддан сафарбарликни ўзи назорат қилаётган ҳудудлардаги туб аҳолига қаратмоқда.

“Ва бу фақатгина маҳаллий халқларнинг кўпроқ эркакларини сафарбар қилиш учун ҳамма нарса қилинаётган Кавказ ёки Сибир ҳудуди эмас. Бу, шунингдек, Қрим Россия уни 2014 йилда эгаллаб олган Украина Қрими.

Қримнинг барча этник гуруҳлари орасида маҳаллий аҳолининг эркаклари – Қрим татарлари умумий сонига мутаносиб равишда кўпроқ рус сафарбарлик қоғозларини олдилар. Бу очиқча геноцид сиёсати!”, дейди Зеленский.

Украина раҳбари Украинани барча зарур мудофаа ва молиявий ёрдам билан таъминлашга чақирди.

“Украина жамоавий хавфсизликнинг аниқ ва қонуний кафолатларини олиши керак. Давлат мустақиллиги глобал хавфсизликнинг кўплаб элементлари учун шундай фундаментал аҳамиятга эга экан, дунё ҳам тегишли хавфсизлик архитектурасига муҳтож”, дея қўшимча қилди у.

Зеленский Россия барча халқаро ташкилотлардан чиқариб юборилиши кераклигини яна бир бор таъкидлади. Агар бундай жараён мураккаб бўлса, унинг иштирокчи тўхтатилиши керак.

Россия Федерацияси таркибига қўшилиш бўйича референдумлар 23 сентябр куни бир вақтнинг ўзида тўртта минтақада –ДХР, ЛХР, Херсон ва Запорожье вилоятларида бошланди. Айни пайтда барча ҳудудларда овоз бериш якунланди, овозлар санаб чиқилмоқда. Минтақавий сайлов комиссиялари маълумотларига кўра, овоз берганларнинг аксарияти ушбу ҳудудларни Россия Федерацияси таркибига субъект сифатида киритиш тарафдори бўлган.

Россия Федерациясидаги сайлов участкаларидан олинган натижалар

100% протоколларни қайта ишлаш натижалари бўйича ДХРнинг Россияга қўшилиши 98,69% сайловчи томонидан қўллаб-қувватланди. 

Протоколларнинг 100% қайта ишланиши натижасида ЛХРнинг Россияга қўшилиши 97,93% сайловчи томонидан қўллаб-қувватланди. 

100% протоколларни қайта ишлаш натижалари бўйича Запорожье вилоятининг Россия Федерациясига кириши 97,81% сайловчи томонидан қўллаб-қувватланди. 

100% протоколларни қайта ишлаш натижалари бўйича Херсон вилоятининг Россия Федерацияси таркибига кириши 96,75% сайловчи томонидан қўллаб-қувватланди.

Россия-Украина уруши

Жорий йилнинг 21 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Кремлда Украина шарқидаги ўзини мустақил деб эълон қилган Луганск халқ республикаси (ЛХР) ва Донецк халқ республикасини (ДХР) тан олиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Кейинроқ РФ республикаларни шу номдаги вилоятлар чегарасида тан олганини таъкидлаб, Украинага қарши уруш хавфини ошириб юборди.

Путиннинг фавқулодда қарори ортидан АҚШ, ЕИ, Канада, Австралия, Буюк Британия ва Япония расмийлари ҳам Россияга қарши санкциялар киритди.

24 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Украина шарқида Донбассда рус ҳарбийлари "махсус ҳарбий операция" бошлаганини эълон қилди ва рус қўшинлари Украинага ҳужум бошлади. Путин бу ҳаракатини Украина шарқидаги россияпараст сепаратист кучлар раҳбарлари шундай сўров юборгани билан оқлади.

Бундан аввалроқ Зеленский Россия фуқароларига рус тилида мурожаат қилиб, украинларга “на совуқ, на иссиқ, на гибрид уруш керак эмас”лигини, украинлар ҳужумчиларни кутиб олишга тайёрлигини билдирганди. Кўп ўтмай Президент Россия билан дипломатик алоқани узди. Президент Зеленский мамлакатда ҳарбий ҳолат эълон қилди.

25 февраль куни Зеленский Украинада умумий ҳарбий сафарбарлик эълон қилди. Армияга чақирув мамлакатнинг қатор вилоят ва шаҳарларида амалга оширилиши белгиланди.

Рус қўшинлари ҳозиргача Украинага шимол, шарқ ва жанубдан ҳужум қилиб келмоқда ва қатор ҳудудларни эгаллашга эришди. Аммо бу уруш Россиянинг дунёда яккаланиб қолишига олиб келди.

Украинага ҳужум бошланиши Россия иқтисодига оғир зарба берди. Рус компаниялари акциялари кескин арзонлашди, Москва биржасида савдолар мислсиз даражада пасайиш билан ўтди. Газпром, ЛУКОЙЛ ва бошқа йирик компаниялар йўқотишларга учради.

Ҳужум бошлангач, Европа давлатлари ва АҚШ Россияга қарши бир неча босқичли санкциялар жорий қилди. Россиянинг ВТБ, “Россия” банки, “Открытия”, “Новикомбанк”, “Промсвязьбанк”, “Совкомбанк” ва ВЭБ.РФ банклари SWIFT халқаро банклараро тизимидан узилди. АҚШ ва Европа Иттифоқи Россиянинг олтин-валюта захирасини блоклади.

Европа давлатлари, АҚШ, Канада Россия учун ўз ҳаво ҳудудини ёпди. Бу санкцияларга нейтрал давлат ҳисобланган Швейцария ҳам қўшилди.