Turkiya Rossiyaning bir tomonlama referendumlarini qoraladi

Turkiya Tashqi ishlar vazirligi (TIV) Rossiyaning Ukrainaning bosib olingan hududlarida bir tomonlama referendumlar o‘tkazish niyatini qoraladi, chunki bu diplomatik jarayonni murakkablashtiradi va beqarorlikning chuqurlashishiga olib keladi. Bu haqda Turkiya Tashqi ishlar vazirligi bayonotida aytiladi.

“Biz Ukrainaning Rossiya nazorati ostidagi qismlarida bir tomonlama referendum o‘tkazishga urinishlardan xavotirdamiz. Bunday noqonuniy fait accomplis (yakunlangan fakt) xalqaro hamjamiyat tomonidan tan olinmaydi. Aksincha, bu diplomatik jarayonning tiklanishiga to‘sqinlik qiladi va beqarorlikni chuqurlashtiradi”, deyiladi bayonotda.

Turkiya Tashqi ishlar vazirligi, shuningdek, Ukrainaning hududiy yaxlitligi, mustaqilligi va suvereniteti qo‘llab-quvvatlanishini va “hozirgi urushni tinch muzokaralar yo‘li bilan yakuniy hal etishga har qanday zarur hissani qo‘shishga tayyorligini yana bir bor ta’kidladi”.

Eslatib o‘tamiz, 23-27 sentyabr kunlari bosib olingan Donetsk, Lugansk, Xerson va Zaporoje viloyatlari hududlarini Rossiya tarkibiga qo‘shish bo‘yicha bir tomonlama referendumlar o‘tkazish rejalashtirilmoqda. Bu qaror allaqachon Yevropa Ittifoqi, NATO, AQSH va boshqa qator davlatlar tomonidan qoralandi.

Rossiya-Ukraina urushi

Joriy yilning 21 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Kremlda Ukraina sharqidagi o‘zini mustaqil deb e’lon qilgan Lugansk xalq respublikasi (LXR) va Donetsk xalq respublikasini (DXR) tan olish to‘g‘risidagi farmonni imzoladi. Keyinroq RF respublikalarni shu nomdagi viloyatlar chegarasida tan olganini ta’kidlab, Ukrainaga qarshi urush xavfini oshirib yubordi.

Putinning favqulodda qarori ortidan AQSH, YeI, Kanada, Avstraliya, Buyuk Britaniya va Yaponiya rasmiylari ham Rossiyaga qarshi sanksiyalar kiritdi.

24 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Ukraina sharqida Donbassda rus harbiylari "maxsus harbiy operatsiya" boshlaganini e’lon qildi va rus qo‘shinlari Ukrainaga hujum boshladi. Putin bu harakatini Ukraina sharqidagi rossiyaparast separatist kuchlar rahbarlari shunday so‘rov yuborgani bilan oqladi.

Bundan avvalroq Zelenskiy Rossiya fuqarolariga rus tilida murojaat qilib, ukrainlarga “na sovuq, na issiq, na gibrid urush kerak emas”ligini, ukrainlar hujumchilarni kutib olishga tayyorligini bildirgandi. Ko‘p o‘tmay Prezident Rossiya bilan diplomatik aloqani uzdi. Prezident Zelenskiy mamlakatda harbiy holat e’lon qildi.

25 fevral kuni Zelenskiy Ukrainada umumiy harbiy safarbarlik e’lon qildi. Armiyaga chaqiruv mamlakatning qator viloyat va shaharlarida amalga oshirilishi belgilandi.

Rus qo‘shinlari hozirgacha Ukrainaga shimol, sharq va janubdan hujum qilib kelmoqda va qator hududlarni egallashga erishdi. Ammo bu urush Rossiyaning dunyoda yakkalanib qolishiga olib keldi.

Ukrainaga hujum boshlanishi Rossiya iqtisodiga og‘ir zarba berdi. Rus kompaniyalari aksiyalari keskin arzonlashdi, Moskva birjasida savdolar mislsiz darajada pasayish bilan o‘tdi. Gazprom, LUKOYL va boshqa yirik kompaniyalar yo‘qotishlarga uchradi.

Hujum boshlangach, Yevropa davlatlari va AQSH Rossiyaga qarshi bir necha bosqichli sanksiyalar joriy qildi. Rossiyaning VTB, “Rossiya” banki, “Otkritiya”, “Novikombank”, “Promsvyazbank”, “Sovkombank” va VEB.RF banklari SWIFT xalqaro banklararo tizimidan uzildi. AQSH va Yevropa Ittifoqi Rossiyaning oltin-valyuta zaxirasini blokladi.

Yevropa davlatlari, AQSH, Kanada Rossiya uchun o‘z havo hududini yopdi. Bu sanksiyalarga neytral davlat hisoblangan Shveysariya ham qo‘shildi.