Rossiya Ukrainadagi 12,4 trln dollarlik konlarni o‘z nazoratiga oldi – OAV

Ukrainadagi urush boshlanganidan beri Kiyev nazoratidagi 12,4 trln dollarlik foydali qazilma konlari Rossiya qo‘liga o‘tdi. Bu haqda “The Washington Post” gazetasi Kanadaning geosiyosiy xatarlarni o‘rganish bilan shug‘ullanuvchi SecDev kompaniyasi tomonidan o‘tkazilgan tahlilga tayanib, ma’lum qildi.

Qayd etilishicha, Rossiya bosqin natijasida 41 ta ko‘mir, 27 ta tabiiy gaz, 14 ta propan, 9 ta neft, 6 ta temir rudasi, 2 ta titan rudasi, 2 ta sirkoniy rudasi, litiy, uran va oltin konlarini qo‘lga kiritgan.

Ushbu konlardagi foydali qazilmalardan aviatsiya uchun butlovchi qismlarni yaratishda foydalanilishi mumkin. Urush davomida Ukraina o‘z konlarining uchdan ikki qismidan butunlay ayrilishi ehtimoli bor.

“Agar yevropaliklar neft va gaz manbalarini tezda diversifikatsiya qila olmasa, ular Rossiya uglevodorodlariga qattiq qaram bo‘lib qoladi”, degan SecDev hammuassisi Robert Magga.

Ma’lumot uchun, mart oyida Amerika Qo‘shma Shtatlari va Kanada Rossiya neftini import qilishdan bosh tortdi, Yevropa Ittifoqi esa may oyida shunday qarorga keldi. G7 davlatlari ham bu masalani muhokama qilishni rejalashtirgan.

Rossiya-Ukraina urushi

Joriy yilning 21 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Kremlda Ukraina sharqidagi o‘zini mustaqil deb e’lon qilgan Lugansk xalq respublikasi (LXR) va Donetsk xalq respublikasini (DXR) tan olish to‘g‘risidagi farmonni imzoladi. Keyinroq RF respublikalarni shu nomdagi viloyatlar chegarasida tan olganini ta’kidlab, Ukrainaga qarshi urush xavfini oshirib yubordi.

Putinning favqulodda qarori ortidan AQSH, YeI, Kanada, Avstraliya, Buyuk Britaniya va Yaponiya rasmiylari ham Rossiyaga qarshi sanksiyalar kiritdi.

24 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Ukraina sharqida Donbassda rus harbiylari "maxsus harbiy operatsiya" boshlaganini e’lon qildi va rus qo‘shinlari Ukrainaga hujum boshladi. Putin bu harakatini Ukraina sharqidagi rossiyaparast separatist kuchlar rahbarlari shunday so‘rov yuborgani bilan oqladi.

Bundan avvalroq Zelenskiy Rossiya fuqarolariga rus tilida murojaat qilib, ukrainlarga “na sovuq, na issiq, na gibrid urush kerak emas”ligini, ukrainlar hujumchilarni kutib olishga tayyorligini bildirgandi. Ko‘p o‘tmay Prezident Rossiya bilan diplomatik aloqani uzdi. Prezident Zelenskiy mamlakatda harbiy holat e’lon qildi.

25 fevral kuni Zelenskiy Ukrainada umumiy harbiy safarbarlik e’lon qildi. Armiyaga chaqiruv mamlakatning qator viloyat va shaharlarida amalga oshirilishi belgilandi.

Rus qo‘shinlari hozirgacha Ukrainaga shimol, sharq va janubdan hujum qilib kelmoqda va qator hududlarni egallashga erishdi. Ammo bu urush Rossiyaning dunyoda yakkalanib qolishiga olib keldi.

Ukrainaga hujum boshlanishi Rossiya iqtisodiga og‘ir zarba berdi. Rus kompaniyalari aksiyalari keskin arzonlashdi, Moskva birjasida savdolar mislsiz darajada pasayish bilan o‘tdi. Gazprom, LUKOYL va boshqa yirik kompaniyalar yo‘qotishlarga uchradi.

Hujum boshlangach, Yevropa davlatlari va AQSH Rossiyaga qarshi bir necha bosqichli sanksiyalar joriy qildi. Rossiyaning VTB, “Rossiya” banki, “Otkritiya”, “Novikombank”, “Promsvyazbank”, “Sovkombank” va VEB.RF banklari SWIFT xalqaro banklararo tizimidan uzildi. AQSH va Yevropa Ittifoqi Rossiyaning oltin-valyuta zaxirasini blokladi.

Yevropa davlatlari, AQSH, Kanada Rossiya uchun o‘z havo hududini yopdi. Bu sanksiyalarga neytral davlat hisoblangan Shveysariya ham qo‘shildi. Urush fonida Ukrainani Yevropa Ittifoqi a’zoligiga qabul qilish jarayoni tezlashdi.

Yevropa mamlakatlari allaqachon Rossiya neftini yetkazib berishni almashtirishni boshlagan. Misol uchun, may oyining oxirida Birlashgan Arab Amirliklari ikki yillik tanaffusdan so‘ng Yevropaga neft yetkazib berishni tikladi.