Belarusni “hamkor-agressor” deb tan olish talab qilinmoqda

Ukraina Oliy Radasi deputatlari Belarusni “hamkor-agressor” deb tan olishni va Minskka qarshi sanksiyalar qo‘llashni talab qiluvchi qonun loyihasini taqdim etdi.

"Xalqaro huquq me’yorlariga ko‘ra, Belarus hamkor-agressor hisoblanadi, chunki u o‘z hududini ixtiyoriy ravishda Rossiya Federatsiyasi Qurolli Kuchlariga Ukrainaga qarshi tajovuzkor harakatlarni amalga oshirish uchun bergan. Bunday yordam tufayli Rossiya qo‘shinlari ikki kunda Kiyevga yaqinlashib, Chernobil AES, Slavutich, Irpen shaharlarini, Ivankov, Gostomel, Bucha va Ukraina shimolidagi boshqa aholi punktlarini egallab oldi”, deyiladi hujjatda.

Qayd etilishicha, qonun loyihasining maqsadi  Ukraina tomonidan Belarusga nisbatan, xususan, uning mulk huquqi ob’ektlarini majburiy olib qo‘yish mexanizmini ishlab chiqishni nazarda tutuvchi maxsus iqtisodiy va boshqa cheklovchi choralarni joriy etishdan iborat. 

Deputatlar, shuningdek Ukraina va Belarus fuqaroligiga ega bo‘lgan shaxslarni Ukraina fuqaroligidan mahrum qilish uchun asoslar ro‘yxatini kengaytirishni taklif qilmoqda.

Rossiya-Ukraina urushi

Joriy yilning 21 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Kremlda Ukraina sharqidagi o‘zini mustaqil deb e’lon qilgan Lugansk xalq respublikasi (LXR) va Donetsk xalq respublikasini (DXR) tan olish to‘g‘risidagi farmonni imzoladi. Keyinroq RF respublikalarni shu nomdagi viloyatlar chegarasida tan olganini ta’kidlab, Ukrainaga qarshi urush xavfini oshirib yubordi.

Putinning favqulodda qarori ortidan AQSH, YeI, Kanada, Avstraliya, Buyuk Britaniya va Yaponiya rasmiylari ham Rossiyaga qarshi sanksiyalar kiritdi.

24 fevral kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Ukraina sharqida Donbassda rus harbiylari "maxsus harbiy operatsiya" boshlaganini e’lon qildi va rus qo‘shinlari Ukrainaga hujum boshladi. Putin bu harakatini Ukraina sharqidagi rossiyaparast separatist kuchlar rahbarlari shunday so‘rov yuborgani bilan oqladi.

Bundan avvalroq Zelenskiy Rossiya fuqarolariga rus tilida murojaat qilib, ukrainlarga “na sovuq, na issiq, na gibrid urush kerak emas”ligini, ukrainlar hujumchilarni kutib olishga tayyorligini bildirgandi. Ko‘p o‘tmay Prezident Rossiya bilan diplomatik aloqani uzdi. Prezident Zelenskiy mamlakatda harbiy holat e’lon qildi.

25 fevral kuni Zelenskiy Ukrainada umumiy harbiy safarbarlik e’lon qildi. Armiyaga chaqiruv mamlakatning qator viloyat va shaharlarida amalga oshirilishi belgilandi.

Rus qo‘shinlari hozirgacha Ukrainaga shimol, sharq va janubdan hujum qilib kelmoqda va qator hududlarni egallashga erishdi. Ammo bu urush Rossiyaning dunyoda yakkalanib qolishiga olib keldi.

Ukrainaga hujum boshlanishi Rossiya iqtisodiga og‘ir zarba berdi. Rus kompaniyalari aksiyalari keskin arzonlashdi, Moskva birjasida savdolar mislsiz darajada pasayish bilan o‘tdi. Gazprom, LUKOYL va boshqa yirik kompaniyalar yo‘qotishlarga uchradi.

Hujum boshlangach, Yevropa davlatlari va AQSH Rossiyaga qarshi bir necha bosqichli sanksiyalar joriy qildi. Rossiyaning VTB, “Rossiya” banki, “Otkritiya”, “Novikombank”, “Promsvyazbank”, “Sovkombank” va VEB.RF banklari SWIFT xalqaro banklararo tizimidan uzildi. AQSH va Yevropa Ittifoqi Rossiyaning oltin-valyuta zaxirasini blokladi.

Yevropa davlatlari, AQSH, Kanada Rossiya uchun o‘z havo hududini yopdi. Bu sanksiyalarga neytral davlat hisoblangan Shveysariya ham qo‘shildi. Urush fonida Ukrainani Yevropa Ittifoqi a’zoligiga qabul qilish jarayoni tezlashdi.