Дард устига чипқон. Украинани сентябрда яна бир йирик муаммо кутяпти

Украина жорий йилнинг 1 сентябрига қадар 1,4 миллиард доллар миқдоридаги давлат ташқи қарзини тўлаши шарт. Бу ҳақда “Bloomberg” ўз ҳисоб-китобларига таяниб, хабар берди.

“Украинанинг 1 сентябргача вақти бор, у 1,4 миллиард доллар миқдоридаги қарзни, жумладан фоизларни ҳам тўлаши керак”, дейилади хабарда.

Қайд этилишича, Киев муаммони ҳал қилишнинг бир неча вариантини кўриб чиқмоқда. Бир вариантга кўра, эмитент облигация эгасидан чиқарилган қимматли қоғозлар шартларини ўзгартиришни сўрайди. Бошқа сценарий гаров сифатида музлатилган Россия активларидан фойдаланишни ўз ичига олади. 

Нашр суҳбатдошларининг таъкидлашича, бундай ташаббуснинг қонунийлиги ноаниқлигича қолмоқда.

"Муаммонинг ечимини ёз охиригача кутмаслик керак", дея уларнинг сўзларини келтиради нашр.

Аввалроқ, Олий Радага Владимир Зеленский Украинанинг давлат ташқи қарзини ҳисобдан чиқариш бўйича хорижий ҳамкорлар билан музокараларни бошлаш талаби билан мурожаат қилган эди. Тушунтириш хатида мамлакатнинг ташқи қарзи 56,83 млрд эканлиги келтирилган. Жорий йил охиригача 3,4 миллиард доллар тўланиши керак.

Шу билан бирга, Украина Президенти Владимир Зеленский мамлакатнинг ойлик бюджети тақчиллигини 7 миллиард еврога баҳолади, бу эса маошлар, пенсиялар ва ижтимоий қўллаб-қувватлашга йўналтирилиши керак . У “Катта еттилик” мамлакатлари раҳбарларидан Киевга 50 миллиард доллар ажратишни сўради.

Май ойи ўрталарида АҚШ Конгресси Вакиллар палатаси Украинага давлат қарзини камайтириш учун ёрдам кўрсатиш ҳақидаги қонун лойиҳасини маъқуллаган эди. Ҳужжатда айтилишича, АҚШнинг “ҳар бир халқаро молия институтидаги” вакиллари Киевга тегишли “қарз хизмати бўйича барча тўловларни зудлик билан тўхтатиб қўйишни” талаб қилишлари керак. Қонун лойиҳасида, АҚШ Молия вазирлигининг тижорат ташкилотлари ҳамда бошқа мамлакатлар ҳукуматларидан “Украина учун қарздан халос бўлишни” талаб қилиш ҳаракатлари ҳам киритилган.

Россия-Украина уруши

Жорий йилнинг 21 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Кремлда Украина шарқидаги ўзини мустақил деб эълон қилган Луганск халқ республикаси (ЛХР) ва Донецк халқ республикасини (ДХР) тан олиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Кейинроқ РФ республикаларни шу номдаги вилоятлар чегарасида тан олганини таъкидлаб, Украинага қарши уруш хавфини ошириб юборди.

Путиннинг фавқулодда қарори ортидан АҚШ, ЕИ, Канада, Австралия, Буюк Британия ва Япония расмийлари ҳам Россияга қарши санкциялар киритди.

24 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Украина шарқида Донбассда рус ҳарбийлари "махсус ҳарбий операция" бошлаганини эълон қилди ва рус қўшинлари Украинага ҳужум бошлади. Путин бу ҳаракатини Украина шарқидаги россияпараст сепаратист кучлар раҳбарлари шундай сўров юборгани билан оқлади.

Бундан аввалроқ Зеленский Россия фуқароларига рус тилида мурожаат қилиб, украинларга “на совуқ, на иссиқ, на гибрид уруш керак эмас”лигини, украинлар ҳужумчиларни кутиб олишга тайёрлигини билдирганди. Кўп ўтмай Президент Россия билан дипломатик алоқани узди. Президент Зеленский мамлакатда ҳарбий ҳолат эълон қилди.

25 февраль куни Зеленский Украинада умумий ҳарбий сафарбарлик эълон қилди. Армияга чақирув мамлакатнинг қатор вилоят ва шаҳарларида амалга оширилиши белгиланди.

Рус қўшинлари ҳозиргача Украинага шимол, шарқ ва жанубдан ҳужум қилиб келмоқда ва қатор ҳудудларни эгаллашга эришди. Аммо бу уруш Россиянинг дунёда яккаланиб қолишига олиб келди.

Украинага ҳужум бошланиши Россия иқтисодига оғир зарба берди. Рус компаниялари акциялари кескин арзонлашди, Москва биржасида савдолар мислсиз даражада пасайиш билан ўтди. Газпром, ЛУКОЙЛ ва бошқа йирик компаниялар йўқотишларга учради.

Ҳужум бошлангач, Европа давлатлари ва АҚШ Россияга қарши бир неча босқичли санкциялар жорий қилди. Россиянинг ВТБ, “Россия” банки, “Открытия”, “Новикомбанк”, “Промсвязьбанк”, “Совкомбанк” ва ВЭБ.РФ банклари SWIFT халқаро банклараро тизимидан узилди. АҚШ ва Европа Иттифоқи Россиянинг олтин-валюта захирасини блоклади.

Европа давлатлари, АҚШ, Канада Россия учун ўз ҳаво ҳудудини ёпди. Бу санкцияларга нейтрал давлат ҳисобланган Швейцария ҳам қўшилди. Уруш фонида Украинани Европа Иттифоқи аъзолигига қабул қилиш жараёни тезлашди.