Даҳшатли рақам: Украинани ташлаб қочганлар 2,5 миллионга яқинлашди

Охирги 15 кун ичида икки миллиондан ортиқ украиналик Россиянинг давом этаётган ҳужумларидан қутулиш учун Европа давлатларига қочиб кетди. Россиянинг Украинага бостириб киришидан кейин 2 миллион 316 минг киши аллақачон Венгрия, Польша, Словакия ва Руминияга кетган. 

Еврокомиссия инқироз бошланганидан бир ҳафта ўтиб, мамлакатларни украиналикларни вақтинчалик ҳимоя қилишни таклиф қилди. 

Айни дамда энг кўп украиналик қочқинлар Украина билан 500 километрлик чегарага эга Польшада. 

Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Қочқинлар бўйича Олий Комиссарлиги бошқармасининг сўнгги маълумотларига кўра, 24 февралдан 9 мартгача Европа Иттифоқи мамлакатларига 2 миллион 316 минг қочқин, жумладан, 214 минг 160 киши Венгрияга, 84 минг 671 киши Руминияга, 165 минг 199 киши Словакияга, 1 миллион 412 минг 503 киши Польшага кўчиб ўтган. 

Бироқ, Польша барча қочқинларни рўйхатга ололмайди. Шу кунгача Польшада атиги 200 минг қочқин рўйхатга олинган. 

Польша ҳукумати қочқинларга қарийб 60 евро миқдорида молиявий ёрдам кўрсатмоқда, уларнинг эҳтиёжлари учун жами 1,5 миллион евро ажратилган. Кейин қочқинлар Польша орқали Европанинг бошқа давлатларига бепул транспортда ўтади. 

Еврокомиссия матбуот котиби Сиара Боттомлининг “Анадолу” ахборот агентлигига айтишича, визасиз режим туфайли украиналиклар Европа Иттифоқига бемалол саёҳат қилишлари мумкин. 

“Европа Иттифоқи аъзо давлатлар қочқинлар оқимидан энг кўп жабр кўраётган ва қабул қилиш имконияти деярли тугаб қолган мамлакатларни қўллаб-қувватламоқчи эди. Комиссия мамлакатларнинг қочқинларни қўллаб-қувватлашга бўлган эҳтиёжлари ва саъй-ҳаракатларини, шу жумладан, уларнинг Европа Иттифоқидаги ҳаракатини мувофиқлаштириш учун Бирдамлик платформасини яратди”, дейди у. 

Ушбу платформа орқали ўз фаолиятини мувофиқлаштирувчи Европа Иттифоқи давлатлари қочқинларни оилавий алоқалар ва тил билиш каби жиҳатларни ҳисобга олган ҳолда қабул қилади. 

Украина фуқаролари виза режимининг бекор қилиниши муносабати билан ЕИда 90 кун қолишлари мумкин, бу муддат вақтинчалик ҳимоя таъминланиши туфайли 1 йилга узайтирилди.

Россия-Украина уруши

Жорий йилнинг 21 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Кремлда Украина шарқидаги ўзини мустақил деб эълон қилган Луганск халқ республикаси (ЛХР) ва Донецк халқ республикасини (ДХР) тан олиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Кейинроқ РФ республикаларни шу номдаги вилоятлар чегарадаги тан олганини таъкидлаб, Украинага қарши уруш хавфини ошириб юборди.

Путиннинг фавқулодда қарори ортидан АҚШ, ЕИ, Канада, Австралия, Буюк Британия ва Япония расмийлари ҳам Россияга қарши санкциялар киритди.

24 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Украина шарқида Донбассда рус ҳарбийлари "махсус ҳарбий операция" бошлаганини эълон қилди ва рус қўшинлари Украинага ҳужум бошлади. Путин бу ҳаракатини Украина шарқидаги россияпараст сепаратист кучлар раҳбарлари шундай сўров юборгани билан оқлади.

Бундан аввалроқ Зеленский Россия фуқароларига рус тилида мурожаат қилиб, украинларга “на совуқ, на иссиқ, на гибрид уруш керак эмас”лигини, украинлар ҳужумчиларни кутиб олишга тайёрлигини билдирганди. Кўп ўтмай Президент Россия билан дипломатик алоқани узди. Президент Зеленский мамлакатда ҳарбий ҳолат эълон қилди.

25 февраль куни Зеленский Украинада умумий ҳарбий сафарбарлик эълон қилди. Армияга чақирув мамлакатнинг қатор вилоят ва шаҳарларида амалга оширилиши белгиланди.

Рус қўшинлари ҳозиргача Украинага шимол, шарқ ва жанубдан ҳужум қилиб келмоқда ва қатор ҳудудларни эгаллашга эришди. Аммо бу уруш Россиянинг дунёда яккаланиб қолишига олиб келди.

Украинага ҳужум бошланиши Россия иқтисодига оғир зарба берди. Рус компаниялари акциялари кескин арзонлашди, Москва биржасида савдолар мислсиз даражада пасайиш билан ўтди. Газпром, ЛУКОЙЛ ва бошқа йирик компаниялар йўқотишларга учради.

Ҳужум бошлангач, Европа давлатлари ва АҚШ Россияга қарши бир неча босқичли санкциялар жорий қилди. Россиянинг ВТБ, “Россия” банки, “Открытия”, “Новикомбанк”, “Промсвязьбанк”, “Совкомбанк” ва ВЭБ.РФ банклари SWIFT халқаро банклараро тизимидан узилди. АҚШ ва Европа Иттифоқи Россиянинг олтин-валюта захирасини блоклади.

Европа давлатлари, АҚШ, Канада Россия учун ўз ҳаво ҳудудини ёпди. Бу санкцияларга нейтрал давлат ҳисобланган Швейцария ҳам қўшилди. Уруш фонида Украинани Европа Иттифоқи аъзолигига қабул қилиш жараёни тезлашди.