Провокацияларга берилманг – Жапаров тожик-қирғиз можароси бўйича аҳолига мурожаат қилди

Олам

image

Қирғизистон Республикаси Президенти Садир Жапаров қирғиз-тожик давлат чегарасидаги вазият барқарорлашиши муносабати билан қирғиз халқига мурожаат қилди. Мурожаат матни Президентнинг расмий саҳифасида эълон қилинди.

“28-30 апрель кунлари Қирғизистон халқи оғир тарихий синовлар ва қайғу кунларига айланди.

Муқаддас Ватанимизнинг ҳудудий яхлитлиги ва хавфсизлигига таҳдид туғдирилиб, тинч одамларнинг тинчлиги бузилди. Бироқ Қирғизистон чегарачилари ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларининг тайёрлиги, юксак маънавияти ва қаҳрамонлиги туфайли биз мамлакатимиз ҳудудий яхлитлигини сақлаб қолишга муваффақ бўлдик.

Афсуски, биз катта йўқотишларга дуч келдик. Минглаб фуқароларимиз ўз уйларини тарк этишга мажбур бўлдилар.

Мен қурбонларнинг оила аъзолари ва яқинларига ҳамдардлик билдираман ва уларнинг қайғусига шерикман. Ўғил-қизларимизнинг вафотидан, айниқса, 12 ёшли қизнинг вафотидан чуқур қайғудаман!

Жабрланган юзлаб фуқароларнинг тезроқ соғайиб кетишини тилайман. Мен Ватанимиз ва халқимиз манфаатларини ҳимоя қилиш учун жонини берган фидойи ҳарбий хизматчиларимизнинг қаҳрамонликларига қойил қолдим. Улар ўзларини Манаснинг ҳақиқий авлодлари ва қирғиз халқининг қаҳрамонлари сифатида кўрсатдилар!

Гуманитар ёрдам кўрсатадиган шифокорларимиз, қутқарувчиларимиз ва кўнгиллиларимизнинг ишларини алоҳида таъкидлашни истардим. Уларнинг жасорати ва раҳмдиллиги кейинги авлодларга ибратдир!

Қирғизистон чегара хизмати ва хавфсизлик идоралари томонидан чегараларни қўрқмасдан ҳимоя қилиш натижасида музокаралар бошланди ва можарони ҳал қилишнинг фақат дипломатик усули белгиланди”, дейди Жапаров.

Шунингдек, у Тожикистон Президенти Имомали Раҳмон билан икки марта суҳбатлашгани ва можаронинг янада авж олишига йўл қўймаслик учун чегараларни демаркация қилиш бўйича ҳукуматлараро комиссиялар иши якунлари бўйича протокол имзоланганини маълум қилди.

“Тожикистон Президенти Имомали Раҳмон билан икки марта суҳбатлашдим.

Можаронинг янада авж олишига йўл қўймаслик учун чегараларни демаркация қилиш бўйича ҳукуматлараро комиссиялар иши якунлари бўйича протокол имзоланди.

Шунингдек, биз Боткенга шошилаётган ва қурол талаб қилган ёшларимизни тушунамиз, шу билан улар ўзларининг ватанпарварликларини намойиш этишди. Бироқ, кенг кўламли можаронинг олдини олиш ва барқарорликни сақлаш учун уларни қурол билан таъминлаш имконсиз эди.

Биз бошқаларнинг хатосини такрорламадик. Шу билан бирга, баъзи провокаторлар ташқи кучларга қараганда хавфли эканини унутмаслигимиз керак.

Ички ишлар идораларимиз ҳаракатларига халақит бермаслик учун тартибни сақлаш муҳим эди. Ўз навбатида, биз ҳеч қачон Қуролли Кучларимизнинг қўшни давлатнинг қишлоқларига бостириб киришига, тинч аҳолига ҳужум қилишига ва уларнинг уйларини вайрон қилишига йўл қўймаймиз.

Мен улардан Қирғизистон ташқарисига чиқмасликларини ва аввало ўқ узмасликларини талаб қилдим.

Агар можаро авж оладиган бўлса, иккала томон ҳам катта йўқотишларга дуч келиши, оқибатда юзлаб ва минглаб оилалар азоб чекиши мумкин эди. Менимча, бизнинг халқимиз ҳамма нарсани тўғри тушунган. Худо кўрсатмасин, қон тўкилишини иккала томон ҳам тўхтатди. Ушбу можаро қанча давом этиши мумкинлигини фақат Қодир Тангри билади.

Иккала томон ҳам қуролли тўқнашувнинг давом этишига йўл қўймаслиги керак! Чунки биз абадий қўшнимиз. Биз ота-боболаримиздан мерос бўлиб қолган ерни ташлаб, бошқа жойга кўчиб ўтолмаймиз. Бизнинг мақсадимиз - халқимиз фаровонлиги, мамлакатимизнинг ҳудудий яхлитлиги.

Айни пайтда одамларни жойлаштириш жараёни давом этмоқда. Мен ҳар бир оилани аввалги яшаш жойларига қайтишга чақираман. Вайрон бўлган ва ёқиб юборилган уйларни қайта тиклаш чоралари кўрилади.

Биз қўллаб-қувватлаши ва ҳар томонлама ёрдам беришга тайёрлиги учун халқаро ҳамжамиятга миннатдорчилик билдирамиз. Кейинги тўқнашувларнинг олдини олиш учун мен қўшни ёки аралаш қишлоқларда яшовчи ҳар икки томон оқсоқолларидан иборат тинчликпарварлик комиссиясини тузишни таклиф қиламан.

Мен содир бўлган воқеаларни текширишни буюрдим”, дейилади Преидент мурожаатида. 

Садир Жапаров сўзи охирида аҳолидан провокацияларга берилмасликни сўраган.

Қирғиз-тожик чегарасидаги можаро

Жорий йилнинг 28 апрель куни Тожикистон томони “Головная” сув тақсимлаш пункти ёнидаги электр устунига видеокамералар ўрнатишни бошлаган. Бундан норози бўлган қирғизлар камераларни олиб ташлашни сўраган. Шу билан 28 апрель куни икки томон ўртасида дастлаб, оғзаки ҳақорат ва айтишувлар сўнгра, бир-бирига тош отиш бошланган.

Кейинчалик можарога икки томон чегара қўшинларининг аралашуви оқибатида тошбўрон отишмага айланиб кетди. Вазиятнинг кескинлашиши ортидан икки мамлакат чегара томон қўшимча ҳарбий бўлинмалар юборди

Қирғизистон Республикаси Президенти Садир Жапаров 29 апрель куни Қирғизистон ҳукумати аъзолари билан Боткен вилоятидаги давлат чегарасининг қирғиз-тожик қисмидаги вазият бўйича тезкор йиғилиш ўтказди. Бишкекда эса боткенликларни қўллаб-қувватлаш учун намойиш бошланди.

Ўз навбатида, Ўзбекистон икки қўшни республика чегарасидаги можарога муносабат билдириб, томонларни тўқнашувларни дарҳол тугатиш, вазиятни барқарорлаштириш бўйича қўшма чораларни кўриш ва зиддиятларнинг янада ошишига олиб келиши мумкин бўлган ҳаракатлардан тийилишга чақирди.

29 апрель кунининг биринчи қисмида бошланган икки ўртадаги отишма томонларнинг саъй-ҳаракатлари билан куннинг охирида тўхтатилди

Бироқ, 29 апрель куни тузилган ўқ узишни тўхтатиш тўғрисидаги сулҳ узоққа бормади. Эртаси куни, яъни 30 апрелда яна ҳарбий ҳаракатлар бошлангани ҳақида хабарлар пайдо бўла бошлади.

Шу куннинг ўзида Жапаров ва Раҳмон телефон орқали суҳбатда май ойининг иккинчи ярмида Душанбеда юзма-юз учрашув ўтказишга келишиб олган эди.

1 май куни икки давлат Миллий хавфсизлик қўмиталари раҳбарлари чегара ҳудудида учрашиб, ўт очишни бутунлай тўхтатишга келишиб олди.

Шунингдек, Қирғизистон Ички ишлар вазирлиги Тожикистон билан чегарадаги можаро тожик томони сув иншооти олдида кузатув камераларини ўрнатишни бошлаши ортидан бошланганини маълум қилди.

2 май куни Қирғизистон ва Тожикистон ҳарбийлар ва ҳарбий техникани чегарадаги қуролли тўқнашув зонасидан олиб чиқишни бошлади.

Кейинчалик, Расмий Бишкек ва Душанбе чегаранинг умумий қисмини тавсифлаш жараёнини фаоллаштиришга келишиб олгани маълум қилинди.

Давлат чегарасини муҳофаза қилиш бош бошқармаси бошлиғининг ўринбосари Назарали уулу Талантбек Қирғизистон ва Тожикистон ўртасидаги назорат пунктлари вақтинча ёпилганини маълум қилди.


Мақола муаллифи

Теглар

Тожикистон Қирғизистон Жапаров

Баҳолаганлар

26

Рейтинг

3.1

Мақолага баҳо беринг

Дўстларингиз билан улашинг