Украина техноген фожианинг олдини олиш учун МАГАТЭга таклиф берди

Запорожье АЭСга ташриф буюрган ҳар қандай МАГАТЭ миссияси хавфсизлик талаблари бузилганлигини дарҳол қайд этади, шунинг учун Россия жавобгарликдан қочяпти. Бу ҳақда Украинанинг БМТдаги доимий вакили Сергей Кислица кеча, 23 август куни Россия Федерацияси илтимосига биноан чақирилган БМТ Хавфсизлик кенгаши йиғилишида маълум қилди, деб ёзмоқда “Укринформ”.

“Шубҳасиз, ҳар қандай миссия, хоҳ у МАГАТЭ, хоҳ БМТ бўладими, станцияда бўлганида, ядровий хавфсизлик меъёрлари ва талабларининг қўпол равишда бузилишини қайд этади. Шунинг учун Россия жавобгарликдан қочишга ҳаракат қилмоқда. Аммо у муваффақиятга эриша олмайди”, дейди у.

Кислица Украина МАГАТЭ бош директорининг босиб олинган ЗАЭСга халқаро миссия юборишга тайёрлигини олқишлашини ва “бу ташриф Украина миллий қонунчилигига мувофиқ ва халқаро мажбуриятларга тўлиқ риоя қилган ҳолда амалга оширилиши лозим”лигини таъкидлаган.

Дипломат шунингдек, расмий Киев ваколатли Украина органлари атом иншооти устидан тўлиқ назоратни тикламагунча, МАГАТЭни ўз мутахассисларининг доимий АЭСда бўлишини кўриб чиқишга чақирганини қўшимча қилган.

Унинг сўзларига кўра, “босқинчилар гаровга олинганларнинг бир қисмига нима дейиши ва МАГАТЭга нимани кўрсатиши кераклигини ўргатган”. Шунинг учун миссияни халқаро ҳамжамият “рус театри томошасини эмас, балки ҳақиқий вазиятни” кўра оладиган тарзда ўтказиш муҳимдир.

“Россия объектдаги ядро хавфсизлиги масалаларини майнабозчиликка, циркка айлантирмоқда”, дейди дипломат.

Россия март ойи бошида ЗАЭСни эгаллаб олди, шундан кейин украиналик ходимлар станцияда ишлашда давом этди. 5 август куни украин матбуоти руслар ЗАЭСга тўрт марта ўқ узгани ҳақида хабар берди. Сўнгги кунларда электр станцияси мунтазам равишда ўққа тутилмоқда, бунда Россия ва Украина бир-бирини айбламоқда. Расмий Москвага кўра, Украина бўлинмалари томонидан Запорожье атом электр станциясининг ўққа тутилиши ядровий терроризм акти ва бу Чернобилдан ҳам каттароқ фалокатга олиб келиши мумкин.

Запорожье Европадаги энг йирик атом электр станцияси бўлиб, у Украинадаги барча электр энергиясининг чорак қисмини ишлаб чиқаради. Қарийб 6 минг мегаватт қувватга эга ушбу иншоот олтита энергия блокидан иборат. Ҳозирда атом электр станцияси тўлиқ қувватининг 70 фоизида ишлайди.

Россия-Украина уруши

Жорий йилнинг 21 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Кремлда Украина шарқидаги ўзини мустақил деб эълон қилган Луганск халқ республикаси (ЛХР) ва Донецк халқ республикасини (ДХР) тан олиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Кейинроқ РФ республикаларни шу номдаги вилоятлар чегарадаги тан олганини таъкидлаб, Украинага қарши уруш хавфини ошириб юборди.

Путиннинг фавқулодда қарори ортидан АҚШ, ЕИ, Канада, Австралия, Буюк Британия ва Япония расмийлари ҳам Россияга қарши санкциялар киритди.

24 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Украина шарқида Донбассда рус ҳарбийлари "махсус ҳарбий операция" бошлаганини эълон қилди ва рус қўшинлари Украинага ҳужум бошлади. Путин бу ҳаракатини Украина шарқидаги россияпараст сепаратист кучлар раҳбарлари шундай сўров юборгани билан оқлади.

Бундан аввалроқ Зеленский Россия фуқароларига рус тилида мурожаат қилиб, украинларга “на совуқ, на иссиқ, на гибрид уруш керак эмас”лигини, украинлар ҳужумчиларни кутиб олишга тайёрлигини билдирганди. Кўп ўтмай Президент Россия билан дипломатик алоқани узди. Президент Зеленский мамлакатда ҳарбий ҳолат эълон қилди.

25 февраль куни Зеленский Украинада умумий ҳарбий сафарбарлик эълон қилди. Армияга чақирув мамлакатнинг қатор вилоят ва шаҳарларида амалга оширилиши белгиланди.

Рус қўшинлари ҳозиргача Украинага шимол, шарқ ва жанубдан ҳужум қилиб келмоқда ва қатор ҳудудларни эгаллашга эришди. Аммо бу уруш Россиянинг дунёда яккаланиб қолишига олиб келди.

Украинага ҳужум бошланиши Россия иқтисодига оғир зарба берди. Рус компаниялари акциялари кескин арзонлашди, Москва биржасида савдолар мислсиз даражада пасайиш билан ўтди. Газпром, ЛУКОЙЛ ва бошқа йирик компаниялар йўқотишларга учради.

Ҳужум бошлангач, Европа давлатлари ва АҚШ Россияга қарши бир неча босқичли санкциялар жорий қилди. Россиянинг ВТБ, “Россия” банки, “Открытия”, “Новикомбанк”, “Промсвязьбанк”, “Совкомбанк” ва ВЭБ.РФ банклари SWIFT халқаро банклараро тизимидан узилди. АҚШ ва Европа Иттифоқи Россиянинг олтин-валюта захирасини блоклади.

Европа давлатлари, АҚШ, Канада Россия учун ўз ҳаво ҳудудини ёпди. Бу санкцияларга нейтрал давлат ҳисобланган Швейцария ҳам қўшилди. Уруш фонида Украинани Европа Иттифоқи аъзолигига қабул қилиш жараёни тезлашди.