Польша ва Украина қурол сотиш бўйича 30 йил ичидаги энг йирик шартномани тузди

Польша Украинага 630 миллион долларлик қурол экспорт қилмоқда. Бу ҳақда бугун, 7 июнь куни бўлиб ўтган брифингда мамлакат Бош вазири Матеуш Моравецкий ва Давлат активларини назорат қилиш вазири Яцек Сасин маълум қилди.

Моравецкийга кўра, Польша Украинага ҳарбий ёрдам етказиб бериш бўйича 30 йил ичидаги энг йирик шартномани имзолайди. Унинг қиймати 630 миллион долларни ташкил этади.

Унинг аниқлик киритишича, гап “синовдан жуда яхши ўтган” қуроллар ҳақида кетмоқда. Бироқ сиёсатчи шартнома бўйича Киевга қайси турдаги қуроллар етказиб берилишига аниқлик киритмаган.

Молиялаштириш қисман Европа Иттифоқи томонидан қопланади. Яцек Сасиннинг таъкидлашича, шартнома миқдори тахминан 628 миллион долларни ташкил қилади.

Аввалроқ, Польша ҳукумати Украинага 200 дан ортиқ Т-72 танклари ва бир неча ўнлаб пиёда аскарларнинг жанговар машиналарини юборгани ҳақида хабар берган эдик.

Польша Миллий хавфсизлик бюроси раҳбари Павел Солохнинг таъкидлашича, расмий Варшава Украинага ҳарбий ёрдам кўрсатиш бўйича етакчи давлатлардан бири, у АҚШ ва Буюк Британиядан кейин учинчи ўринда туради. 

Республика аллақачон Украинага умумий қиймати 1,6 миллиард доллардан ортиқ қурол юборган. Расмий Киев бу қуроллар учун пул тўлаш ёки тўламаслиги ҳақида маълумот ошкор этилмаган. Норасмий маълумотларга кўра, қуролларнинг бир қисми текинга, бир қисми эса кредитга берилади.

Россия-Украина уруши

Жорий йилнинг 21 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Кремлда Украина шарқидаги ўзини мустақил деб эълон қилган Луганск халқ республикаси (ЛХР) ва Донецк халқ республикасини (ДХР) тан олиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Кейинроқ РФ республикаларни шу номдаги вилоятлар чегарасида тан олганини таъкидлаб, Украинага қарши уруш хавфини ошириб юборди.

Путиннинг фавқулодда қарори ортидан АҚШ, ЕИ, Канада, Австралия, Буюк Британия ва Япония расмийлари ҳам Россияга қарши санкциялар киритди.

24 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Украина шарқида Донбассда рус ҳарбийлари "махсус ҳарбий операция" бошлаганини эълон қилди ва рус қўшинлари Украинага ҳужум бошлади. Путин бу ҳаракатини Украина шарқидаги россияпараст сепаратист кучлар раҳбарлари шундай сўров юборгани билан оқлади.

Бундан аввалроқ Зеленский Россия фуқароларига рус тилида мурожаат қилиб, украинларга “на совуқ, на иссиқ, на гибрид уруш керак эмас”лигини, украинлар ҳужумчиларни кутиб олишга тайёрлигини билдирганди. Кўп ўтмай Президент Россия билан дипломатик алоқани узди. Президент Зеленский мамлакатда ҳарбий ҳолат эълон қилди.

25 февраль куни Зеленский Украинада умумий ҳарбий сафарбарлик эълон қилди. Армияга чақирув мамлакатнинг қатор вилоят ва шаҳарларида амалга оширилиши белгиланди.

Рус қўшинлари ҳозиргача Украинага шимол, шарқ ва жанубдан ҳужум қилиб келмоқда ва қатор ҳудудларни эгаллашга эришди. Аммо бу уруш Россиянинг дунёда яккаланиб қолишига олиб келди.

Украинага ҳужум бошланиши Россия иқтисодига оғир зарба берди. Рус компаниялари акциялари кескин арзонлашди, Москва биржасида савдолар мислсиз даражада пасайиш билан ўтди. Газпром, ЛУКОЙЛ ва бошқа йирик компаниялар йўқотишларга учради.

Ҳужум бошлангач, Европа давлатлари ва АҚШ Россияга қарши бир неча босқичли санкциялар жорий қилди. Россиянинг ВТБ, “Россия” банки, “Открытия”, “Новикомбанк”, “Промсвязьбанк”, “Совкомбанк” ва ВЭБ.РФ банклари SWIFT халқаро банклараро тизимидан узилди. АҚШ ва Европа Иттифоқи Россиянинг олтин-валюта захирасини блоклади.

Европа давлатлари, АҚШ, Канада Россия учун ўз ҳаво ҳудудини ёпди. Бу санкцияларга нейтрал давлат ҳисобланган Швейцария ҳам қўшилди. Уруш фонида Украинани Европа Иттифоқи аъзолигига қабул қилиш жараёни тезлашди.