БМТ Россиянинг “референдум”лари натижасини тан олмади

Украинанинг Киев назорати остида бўлмаган ҳудудларида ўтказилаётган “референдумларни” халқ иродасининг ҳақиқий ифодаси деб бўлмайди. Бу ҳақда БМТ Хавфсизлик кенгашининг Украинадаги вазиятга бағишланган йиғилишида ташкилот бош котибининг сиёсий масалалар бўйича ўринбосари Розмари ДиКарло маълум қилди.

Вазиятни таърифлар экан, ДиКарлонинг таъкидлашича, “Донецк, Луганск, Херсон ва Запорожье вилоятларининг амалдаги расмийлари” “референдумлар” доирасида украиналикларни ушбу вилоятларнинг Россия Федерациясига қўшилишини маъқуллайдиларми, деган саволга жавоб беришга таклиф қилмоқдалар.

У овоз бериш фақатгина сайлов участкаларида бўлиб ўтмаганига эътибор қаратди. Негаки де-факто ҳокимият вакиллари ҳам қуролли одамлар ҳамроҳлигида сайлов қутилари билан уйма-уй юришган.

“Россия назорати остидаги ва Украинанинг ҳуқуқий ва конституциявий доирасидан ташқарида бўлган ҳудудларда фаол қуролли тўқнашув пайтида аҳолининг хоҳиш-иродаси талаб қилинганини ҳисобга олсак, уларни халқ иродасининг ҳақиқий ифодаси деб бўлмайди”, дея таъкидлади ДиКарло.

Унинг сўзларига кўра, “бир давлатнинг бошқа давлат ҳудудини куч билан қўшиб олишга, уни халқ иродаси сифатида кўрсатиб, қонунийлик кўринишини беришга қаратилган бир томонлама ҳаракатлар халқаро ҳуқуққа мувофиқ қонуний деб ҳисобланиши мумкин эмас”.

Бош котиб ўринбосарининг таъкидлашича, БМТ ташкилотнинг тегишли резолюцияларига мувофиқ халқаро тан олинган чегаралари доирасида Украинанинг суверенитети, бирлиги, мустақиллиги ва ҳудудий яхлитлигига тўлиқ содиқдир.

Бундан ташқари, у “Россия Федерацияси, ишғол қилувчи давлат сифатида, халқаро гуманитар ҳуқуққа мувофиқ, босиб олинган ҳудудларни бошқаришда Украина қонунларини ҳурмат қилишга мажбур” эканлигини эслатди.

Россия Федерацияси таркибига қўшилиш бўйича референдумлар 23 сентябрь куни бир вақтнинг ўзида тўртта минтақада – ДХР, ЛХР, Херсон ва Запорожье вилоятларида бошланди. Айни пайтда барча ҳудудларда овоз бериш якунланди, овозлар санаб чиқилмоқда. Минтақавий сайлов комиссиялари маълумотларига кўра, овоз берганларнинг аксарияти ушбу ҳудудларни Россия Федерацияси таркибига субъект сифатида киритиш тарафдори бўлган.

Россия Федерациясидаги сайлов участкаларидан олинган натижалар

100% протоколларни қайта ишлаш натижалари бўйича ДХРнинг Россияга қўшилиши 98,69% сайловчи томонидан қўллаб-қувватланди. 

Протоколларнинг 100% қайта ишланиши натижасида ЛХРнинг Россияга қўшилиши 97,93% сайловчи томонидан қўллаб-қувватланди. 

100% протоколларни қайта ишлаш натижалари бўйича Запорожье вилоятининг Россия Федерациясига кириши 97,81% сайловчи томонидан қўллаб-қувватланди. 

100% протоколларни қайта ишлаш натижалари бўйича Херсон вилоятининг Россия Федерацияси таркибига кириши 96,75% сайловчи томонидан қўллаб-қувватланди.

Россия-Украина уруши

Жорий йилнинг 21 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Кремлда Украина шарқидаги ўзини мустақил деб эълон қилган Луганск халқ республикаси (ЛХР) ва Донецк халқ республикасини (ДХР) тан олиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Кейинроқ РФ республикаларни шу номдаги вилоятлар чегарасида тан олганини таъкидлаб, Украинага қарши уруш хавфини ошириб юборди.

Путиннинг фавқулодда қарори ортидан АҚШ, ЕИ, Канада, Австралия, Буюк Британия ва Япония расмийлари ҳам Россияга қарши санкциялар киритди.

24 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Украина шарқида Донбассда рус ҳарбийлари "махсус ҳарбий операция" бошлаганини эълон қилди ва рус қўшинлари Украинага ҳужум бошлади. Путин бу ҳаракатини Украина шарқидаги россияпараст сепаратист кучлар раҳбарлари шундай сўров юборгани билан оқлади.

Бундан аввалроқ Зеленский Россия фуқароларига рус тилида мурожаат қилиб, украинларга “на совуқ, на иссиқ, на гибрид уруш керак эмас”лигини, украинлар ҳужумчиларни кутиб олишга тайёрлигини билдирганди. Кўп ўтмай Президент Россия билан дипломатик алоқани узди. Президент Зеленский мамлакатда ҳарбий ҳолат эълон қилди.

25 февраль куни Зеленский Украинада умумий ҳарбий сафарбарлик эълон қилди. Армияга чақирув мамлакатнинг қатор вилоят ва шаҳарларида амалга оширилиши белгиланди.

Рус қўшинлари ҳозиргача Украинага шимол, шарқ ва жанубдан ҳужум қилиб келмоқда ва қатор ҳудудларни эгаллашга эришди. Аммо бу уруш Россиянинг дунёда яккаланиб қолишига олиб келди.

Украинага ҳужум бошланиши Россия иқтисодига оғир зарба берди. Рус компаниялари акциялари кескин арзонлашди, Москва биржасида савдолар мислсиз даражада пасайиш билан ўтди. Газпром, ЛУКОЙЛ ва бошқа йирик компаниялар йўқотишларга учради.

Ҳужум бошлангач, Европа давлатлари ва АҚШ Россияга қарши бир неча босқичли санкциялар жорий қилди. Россиянинг ВТБ, “Россия” банки, “Открытия”, “Новикомбанк”, “Промсвязьбанк”, “Совкомбанк” ва ВЭБ.РФ банклари SWIFT халқаро банклараро тизимидан узилди. АҚШ ва Европа Иттифоқи Россиянинг олтин-валюта захирасини блоклади.

Европа давлатлари, АҚШ, Канада Россия учун ўз ҳаво ҳудудини ёпди. Бу санкцияларга нейтрал давлат ҳисобланган Швейцария ҳам қўшилди.