Ukraina bo‘yicha Oq uydagi sammitda nimalarga erishildi?

AQSH Prezidenti Donald Tramp Yevropa yetakchilari, Ukraina Prezidenti Vladimir Zelenskiy va NATO Bosh kotibi Mark Ryutte bilan 18 avgust kuni Vashingtonda bo‘lib o‘tgan uchrashuvini “juda samarali” deb baholadi va sammit yakunida Zelenskiy va Rossiya Prezidenti Vladimir Putin o‘rtasidagi muzokaralarga tayyorgarlik boshlanganini e’lon qildi.

O‘z navbatida, Yevropa yetakchilari va Ukraina Prezidenti Qo‘shma Shtatlar Kiyevga xavfsizlik kafolatlarini taqdim etishda ishtirok etishga tayyorligini bildirganidan mamnun bo‘ldi.

Oq uyda bo‘lib o‘tgan muzokaralardan so‘ng Donald Tramp “AQSH bilan kelishilgan holda Yevropa davlatlari tomonidan taqdim etiladigan” Ukraina uchun xavfsizlik kafolatlari haqida gaplashayotganiga ishora qildi. Amerika yetakchisi o‘zining Truth Social ijtimoiy tarmog‘ida aytganidek, AQSH vitse-prezidenti Jeyms Devid Vens, Davlat kotibi Marko Rubio va maxsus elchi Stiven Uitkoff endi Putin va Zelenskiy o‘rtasidagi uchrashuvga hozirlik ko‘rishadi. Bu uchrashuvdan so‘ng Rossiya va Ukraina yetakchilari hamda Trampning o‘zi ishtirokida uch tomonlama muzokaralar o‘tkaziladi.

O‘z navbatida, Germaniya kansleri Fridrix Mers Vashingtondagi sammitdan kutgan umidlari shunchaki oqlanmaganini, balki “o‘zidan oshib ketganini” aytdi. Ushbu voqeadan keyin o‘tkazilgan matbuot anjumanida u yaqin ikki hafta ichida Putin va Zelenskiy o‘rtasidagi uchrashuv bo‘lib o‘tishi kerakligini aytdi. Sammitning to‘rtta asosiy xabarini sanab o‘tgan Mers, Oq Uydagi uzoq va qizg‘in muhokamalar natijasi “AQSH xavfsizlik kafolatlarini berishga va ularni yevropaliklar bilan birgalikda muvofiqlashtirishga tayyor” ekanini ta’kidladi.

Kiyevning mumkin bo‘lgan hududiy imtiyozlariga kelsak, Germaniya kansleri ushbu mavzuda gapirar ekan, Ukrainaning Donbassdan voz kechishi miqyosi jihatidan AQSHning Floridadan voz kechishi bilan solishtirish mumkinligini ta’kidladi.

“Suveren davlat bunday qarorlar qabul qila olmaydi. Bu ukrainaliklar muzokaralar davomida o‘zlari qabul qilishi kerak bo‘lgan qaror”, dedi u.

Mersning bildirishicha, Yevropa yetakchilarining Tramp va Zelenskiy bilan uchrashuvi chog‘ida Ukrainaning Rossiya foydasiga hududlardan voz kechishi mavzusi ko‘tarilmagan. Shuningdek, Germaniya hukumati rahbari 19 avgust kuni Ukrainani qo‘llab-quvvatlashga tayyor bo‘lganlar koalitsiyasi a’zolarining 30 ta davlat ishtirokida videokonferensiyasi bo‘lib o‘tishini aytdi. Shu kuni YeI kengashining navbatdan tashqari yig‘ilishi bo‘lib o‘tadi, unda Vashingtondagi sammit ishtirokchilari uning natijalari bilan o‘rtoqlashadi.

Vladimir Zelenskiy esa Trampning AQSH Ukrainaga urushdan keyin xavfsizlik kafolatlarini berishda ishtirok etishga tayyorligi haqidagi bayonotini “oldinga katta qadam” deb atadi. Uning so‘zlariga ko‘ra, o‘n kun ichida ushbu kafolatlar tafsilotlari ishlab chiqilishi kerak.

“Kiyev o‘z doirasida moliyaviy yordam olishni istaydi, bu iqtisodiyotni qo‘llab-quvvatlash va AQSHdan qurol sotib olish uchun ketadi”, deya ta’kidladi Ukraina Prezidenti.

Uning qo‘shimcha qilishicha, u Vladimir Putin bilan shaxsiy uchrashuvga tayyor va tinchlik muzokaralari uchun shart sifatida o‘t ochishni to‘xtatishni talab qilmaydi. Bundan tashqari, Zelenskiy Trampning Rossiya Federatsiyasi bilan “hamma uchun” tamoyili asosida mahbuslar almashinuvini tashkil etishda yordam berishga tayyorligini ma’lum qildi. Ukraina rahbarining so‘zlariga ko‘ra, bu almashinuvda nafaqat harbiylar, balki tinch aholi, jurnalistlar va siyosiy mahbuslar ham ishtirok etadi.

“Hududiy masala”ga kelsak, Zelenskiy Vashingtonda shunday nozik masalalarni Putin va Tramp bilan uch tomonlama uchrashuvda muhokama qilishini aytdi.