Dunyodagi har sakkizinchi ayol 18 yoshga to‘lmasdan jinsiy zo‘ravonlikka duch kelgan – UNICEF

Bugungi kunda 370 milliondan ortiq qiz va ayollar, ya’ni dunyo bo‘ylab har sakkizinchi qiz yoki ayol 18 yoshga to‘lishidan oldin zo‘rlangan yoki jinsiy tajovuzga uchragan. Bu haqda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bolalar agentligi (UNICEF) hisobot e’lon qildi.

Unga ko‘ra, bu raqam “aloqa qilinmagan” jinsiy zo‘ravonlik shakllarini, masalan, internet orqali yoki og‘zaki zo‘ravonlikni hisobga olganda, 650 millionga, ya’ni har beshinchi qiz yoki ayolga ko‘tariladi. Qizlar va ayollar eng ko‘p jabrlangan bo‘lsa-da, 240-310 million o‘g‘il bolalar va erkaklar, ya’ni har 11 kishidan biri ham bolaligida zo‘rlash yoki jinsiy tajovuzga duch kelgan.

“Bu inson huquqlari buzilishining ko‘lami juda keng va uni to‘liq anglash qiyin, chunki bu masala atrofida jamiyatda katta tamg‘a bor. O‘lchash qiyinchiliklari va ma’lumot yig‘ishga kam mablag‘ ajratilgan”, deyiladi UNICEF hisobotida.

Qayd etilishicha, ushbu hisobot kelasi oy Kolumbiyada bo‘lib o‘tadigan bolalarga nisbatan zo‘ravonlikni tugatish bo‘yicha birinchi Global vazirlar konferensiyasi oldidan e’lon qilingan.

Bildirilishicha, ma’lumotlar global miqyosda keskin chora-tadbirlar ko‘rish zarurligini ko‘rsatmoqda. Shu jumladan, qonunlarni kuchaytirish va bolalarga jinsiy zo‘ravonlikni tanib olish va bu haqda xabar berishga ko‘maklashish zarur. Jinsiy zo‘ravonlik geografik, madaniy va iqtisodiy chegaralardan qat’i nazar sodir bo‘lmoqda, ammo eng ko‘p jabrlanganlar, ya’ni 79 million qizlar va ayollar (22 foiz) Afrikaning janubiy sahrosida joylashgan.

Sharqiy va Janubi-Sharqiy Osiyo mintaqasida 75 million qiz va ayol (8 foiz) jinsiy zo‘ravonlikka uchragan. UNICEF ma’lumotlariga ko‘ra, Markaziy va Janubiy Osiyoda 73 million (9 foiz), Yevropa va Shimoliy Amerikada 68 million (14 foiz), Lotin Amerikasi va Karib havzasida 45 million (18 foiz), Shimoliy Afrika va G‘arbiy Osiyoda esa 29 million (15 foiz) ayol va qiz jinsiy zo‘ravonlikka duch kelgan. Okeaniya mintaqasida esa bu ko‘rsatkich 6 millionni (34 foiz) tashkil etadi.

Bundan tashqari, zaif muhitlarda, jumladan, kuchsiz institutlarga ega bo‘lgan yoki ko‘p miqdorda qochoqlar joylashgan hududlarda bu raqam har to‘rt kishidan bittaga to‘g‘ri keladi.

“Bolalarga nisbatan jinsiy zo‘ravonlik axloqiy vijdonimizga dog‘. Bu chuqur va davomiy ruhiy jarohatlar keltirib chiqaradi. Ko‘pincha zo‘ravonlik bolaga tanish bo‘lgan va ishonchli odamlar tomonidan sodir etiladi, ayniqsa ular xavfsiz deb o‘ylangan joylarda”, deydi UNICEF bosh direktori Ketrin Rassel.

Qayd etilishicha, bolalarga nisbatan jinsiy zo‘ravonlik asosan o‘smirlik davrida, ayniqsa 14-17 yoshlar orasida sodir bo‘ladi va bu zo‘ravonlikka duch kelganlar jinsiy yo‘l bilan yuqadigan kasalliklar, giyohvandlik va ruhiy salomatlik muammolariga ko‘proq moyil bo‘ladi.

Shuningdek, UNICEF o‘g‘il bolalarning jinsiy zo‘ravonlikka uchrashi haqidagi ma’lumotlar yetarli emasligini va bu muammoning to‘liq ko‘lamini o‘lchash uchun ko‘proq mablag‘ ajratish kerakligini ta’kidlamoqda.