Дунёдаги ҳар саккизинчи аёл 18 ёшга тўлмасдан жинсий зўравонликка дуч келган – UNICEF

Бугунги кунда 370 миллиондан ортиқ қиз ва аёллар, яъни дунё бўйлаб ҳар саккизинчи қиз ёки аёл 18 ёшга тўлишидан олдин зўрланган ёки жинсий тажовузга учраган. Бу ҳақда Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Болалар агентлиги (UNICEF) ҳисобот эълон қилди.

Унга кўра, бу рақам “алоқа қилинмаган” жинсий зўравонлик шаклларини, масалан, интернет орқали ёки оғзаки зўравонликни ҳисобга олганда, 650 миллионга, яъни ҳар бешинчи қиз ёки аёлга кўтарилади. Қизлар ва аёллар энг кўп жабрланган бўлса-да, 240-310 миллион ўғил болалар ва эркаклар, яъни ҳар 11 кишидан бири ҳам болалигида зўрлаш ёки жинсий тажовузга дуч келган.

“Бу инсон ҳуқуқлари бузилишининг кўлами жуда кенг ва уни тўлиқ англаш қийин, чунки бу масала атрофида жамиятда катта тамға бор. Ўлчаш қийинчиликлари ва маълумот йиғишга кам маблағ ажратилган”, дейилади UNICEF ҳисоботида.

Қайд этилишича, ушбу ҳисобот келаси ой Колумбияда бўлиб ўтадиган болаларга нисбатан зўравонликни тугатиш бўйича биринчи Глобал вазирлар конференцияси олдидан эълон қилинган.

Билдирилишича, маълумотлар глобал миқёсда кескин чора-тадбирлар кўриш зарурлигини кўрсатмоқда. Шу жумладан, қонунларни кучайтириш ва болаларга жинсий зўравонликни таниб олиш ва бу ҳақда хабар беришга кўмаклашиш зарур. Жинсий зўравонлик географик, маданий ва иқтисодий чегаралардан қатъи назар содир бўлмоқда, аммо энг кўп жабрланганлар, яъни 79 миллион қизлар ва аёллар (22 фоиз) Африканинг жанубий саҳросида жойлашган.

Шарқий ва Жануби-Шарқий Осиё минтақасида 75 миллион қиз ва аёл (8 фоиз) жинсий зўравонликка учраган. UNICEF маълумотларига кўра, Марказий ва Жанубий Осиёда 73 миллион (9 фоиз), Европа ва Шимолий Америкада 68 миллион (14 фоиз), Лотин Америкаси ва Кариб ҳавзасида 45 миллион (18 фоиз), Шимолий Африка ва Ғарбий Осиёда эса 29 миллион (15 фоиз) аёл ва қиз жинсий зўравонликка дуч келган. Океания минтақасида эса бу кўрсаткич 6 миллионни (34 фоиз) ташкил этади.

Бундан ташқари, заиф муҳитларда, жумладан, кучсиз институтларга эга бўлган ёки кўп миқдорда қочоқлар жойлашган ҳудудларда бу рақам ҳар тўрт кишидан биттага тўғри келади.

“Болаларга нисбатан жинсий зўравонлик ахлоқий виждонимизга доғ. Бу чуқур ва давомий руҳий жароҳатлар келтириб чиқаради. Кўпинча зўравонлик болага таниш бўлган ва ишончли одамлар томонидан содир этилади, айниқса улар хавфсиз деб ўйланган жойларда”, дейди UNICEF бош директори Кэтрин Рассель.

Қайд этилишича, болаларга нисбатан жинсий зўравонлик асосан ўсмирлик даврида, айниқса 14-17 ёшлар орасида содир бўлади ва бу зўравонликка дуч келганлар жинсий йўл билан юқадиган касалликлар, гиёҳвандлик ва руҳий саломатлик муаммоларига кўпроқ мойил бўлади.

Шунингдек, UNICEF ўғил болаларнинг жинсий зўравонликка учраши ҳақидаги маълумотлар етарли эмаслигини ва бу муаммонинг тўлиқ кўламини ўлчаш учун кўпроқ маблағ ажратиш кераклигини таъкидламоқда.