Arqadag‘ TDT sammitida “bitmas-tuganmas” energetikasi bilan maqtandi

Turkmaniston Turkiya va Ozarbayjon bilan birgalikda o‘z tabiiy gazini Kaspiy dengizi orqali yetkazib berish bo‘yicha muammolarni tez orada hal etishga umid qilmoqda. Bu haqda Turkmaniston Xalq Maslahati Raisi Gurbanguli Berdimuhamedov Ostonada bo‘lib o‘tgan Turkiy Davlatlar Tashkiloti rahbarlarining 10-yig‘ilishida ma’lum qildi. 

“Turkmaniston tabiiy gazini Kaspiy dengizi orqali Ozarbayjon, Turkiya va kelajakda jahon bozorlariga chiqarish imkoniga egamiz. Shu munosabat bilan qardosh mamlakatlarimiz bilan barcha zarur masalalarni tez orada hal etib, tegishli ishlarni amalga oshirishimizga qat’iy ishonaman”, deydi u. 

Berdimuhamedovning qo‘shimcha qilishicha, Turkmaniston boy neft va gaz zaxiralariga ega bo‘lib, xavfsizlik va energiya resurslarini jahon bozoriga ishonchli yetkazib berish siyosatini olib bormoqda. 

“Jumladan, Turkmaniston tabiiy gazi va elektr energiyasini qo‘shni davlatlar va mintaqa davlatlariga yetkazib berish bo‘yicha ishlar olib borilmoqda. Bu borada TDT davlatlari bilan yaqin aloqalar olib borilmoqda”, deydi u. 

Ashxobod va Baku uzoq vaqtdan beri Kaspiy dengizi tubi bo‘ylab Turkmaniston qirg‘oqlaridan Ozarbayjonga gaz quvurini yotqizish imkoniyatini ko‘rib chiqmoqda. Kaspiy dengizining huquqiy maqomi to‘g‘risidagi konvensiyada bunday loyihalar faqat quvur hududiy suvlari orqali o‘tadigan davlatlar o‘rtasida kelishilishi kerakligi belgilab qo‘yilgan. 

Konvensiya imzolangandan so‘ng, ommaviy axborot vositalarida bitim kamida 30 yil davomida Yevropa bozoriga har yili 30 milliard kub metr turkman gazini yetkazib berishni nazarda tutuvchi loyihani amalga oshirishga yashil chiroq yoqilganligi haqida xabarlar paydo bo‘ldi. Turkmaniston gazini G‘arbga yetkazib berishning yagona yo‘li hozircha Qozog‘iston va Rossiya hududidan o‘tuvchi tranzit quvurlari bo‘lib qolmoqda.

Tranzit trafigini oshirish imkoniyatlari

Turkmaniston TDT davlatlariga tranzit transportini yaxshilash uchun logistika imkoniyatlaridan foydalanishni taklif qildi.  

“Mamlakatlarimiz o‘rtasidagi munosabatlarda transport-logistika tizimi muhim o‘rin tutadi, global beqarorlik hukm surayotgan hozirgi sharoitda mamlakatlarimiz o‘rtasida va undan tashqarida keng tarqalgan va zamonaviy transport-logistika tizimini yaratish vazifasi asosiy vazifalardan biridir. Men Turkmanistonning imkoniyatlari va logistika va ta’minot tizimlaridan transport va tranzit tashishni kuchaytirish uchun foydalanishni taklif qilaman”, deydi Berdimuhamedov. 

U, shuningdek, TDT doirasida savdo-iqtisodiy hamkorlikni faollashtirishni maqsadga muvofiq deb hisoblaydi.  

“Bu borada, eng avvalo, mamlakatlarimizni birlashtiruvchi iqtisodiy yo‘nalishlarni ko‘rsatish zarur. Bularga transport, energetika, savdo, sanoat kooperatsiyasi va boshqa sohalar kiradi. Umuman olganda, turkiy davlatlarning iqtisodiy salohiyatidan zamon talablari asosida to‘liq va samarali foydalanish va uni jahon taraqqiyotining asosiy yo‘nalishlari bilan uyg‘unlikda olib borishni zarur deb bilamiz”, deydi u. 

Turkiy davlatlar uchun energiya yo‘l xaritasi

Burdimuhamedov amalga oshirilayotgan qo‘shma tadbirlarni huquqiy jihatdan mustahkamlash maqsadida TDT mamlakatlarining energetika sohasida hamkorlikni rivojlantirish bo‘yicha yo‘l xaritasini tayyorlashni maqsadga muvofiq deb bilishini aytdi. 

Uning ta’kidlashicha, Turkmaniston qo‘shni va boshqa davlatlarga gaz va elektr energiyasi yetkazib berishni ko‘paytirish ustida ish olib bormoqda.  

“Elektr energiyasiga kelsak, bugungi kunda Turkmaniston uni qo‘shni qardosh O‘zbekiston va Qirg‘izistonga jo‘natadi. Bu sektorda yaqin kelajakda Kaspiy dengizi orqali qardosh Ozarbayjon va Turkiyaga elektr energiyasi jo‘natishimiz mumkin. Aytgancha, bugun Kaspiy dengizining Turkman qirg‘og‘ida Turkmanboshi shahri yaqinida quvvati 1574 MVt bo‘lgan yangi zamonaviy elektr stansiyasining tamal toshi qo‘yildi”, deydi Berdimuhamedov.