Арқадағ ТДТ саммитида “битмас-туганмас” энергетикаси билан мақтанди

Туркманистон Туркия ва Озарбайжон билан биргаликда ўз табиий газини Каспий денгизи орқали етказиб бериш бўйича муаммоларни тез орада ҳал этишга умид қилмоқда. Бу ҳақда Туркманистон Халқ Маслаҳати Раиси Гурбангули Бердимуҳамедов Остонада бўлиб ўтган Туркий Давлатлар Ташкилоти раҳбарларининг 10-йиғилишида маълум қилди. 

“Туркманистон табиий газини Каспий денгизи орқали Озарбайжон, Туркия ва келажакда жаҳон бозорларига чиқариш имконига эгамиз. Шу муносабат билан қардош мамлакатларимиз билан барча зарур масалаларни тез орада ҳал этиб, тегишли ишларни амалга оширишимизга қатъий ишонаман”, дейди у. 

Бердимуҳамедовнинг қўшимча қилишича, Туркманистон бой нефть ва газ захираларига эга бўлиб, хавфсизлик ва энергия ресурсларини жаҳон бозорига ишончли етказиб бериш сиёсатини олиб бормоқда. 

“Жумладан, Туркманистон табиий гази ва электр энергиясини қўшни давлатлар ва минтақа давлатларига етказиб бериш бўйича ишлар олиб борилмоқда. Бу борада ТДТ давлатлари билан яқин алоқалар олиб борилмоқда”, дейди у. 

Ашхобод ва Баку узоқ вақтдан бери Каспий денгизи туби бўйлаб Туркманистон қирғоқларидан Озарбайжонга газ қувурини ётқизиш имкониятини кўриб чиқмоқда. Каспий денгизининг ҳуқуқий мақоми тўғрисидаги конвенцияда бундай лойиҳалар фақат қувур ҳудудий сувлари орқали ўтадиган давлатлар ўртасида келишилиши кераклиги белгилаб қўйилган. 

Конвенция имзолангандан сўнг, оммавий ахборот воситаларида битим камида 30 йил давомида Европа бозорига ҳар йили 30 миллиард куб метр туркман газини етказиб беришни назарда тутувчи лойиҳани амалга оширишга яшил чироқ ёқилганлиги ҳақида хабарлар пайдо бўлди. Туркманистон газини Ғарбга етказиб беришнинг ягона йўли ҳозирча Қозоғистон ва Россия ҳудудидан ўтувчи транзит қувурлари бўлиб қолмоқда.

Транзит трафигини ошириш имкониятлари

Туркманистон ТДТ давлатларига транзит транспортини яхшилаш учун логистика имкониятларидан фойдаланишни таклиф қилди.  

“Мамлакатларимиз ўртасидаги муносабатларда транспорт-логистика тизими муҳим ўрин тутади, глобал беқарорлик ҳукм сураётган ҳозирги шароитда мамлакатларимиз ўртасида ва ундан ташқарида кенг тарқалган ва замонавий транспорт-логистика тизимини яратиш вазифаси асосий вазифалардан биридир. Мен Туркманистоннинг имкониятлари ва логистика ва таъминот тизимларидан транспорт ва транзит ташишни кучайтириш учун фойдаланишни таклиф қиламан”, дейди Бердимуҳамедов. 

У, шунингдек, ТДТ доирасида савдо-иқтисодий ҳамкорликни фаоллаштиришни мақсадга мувофиқ деб ҳисоблайди.  

“Бу борада, энг аввало, мамлакатларимизни бирлаштирувчи иқтисодий йўналишларни кўрсатиш зарур. Буларга транспорт, энергетика, савдо, саноат кооперацияси ва бошқа соҳалар киради. Умуман олганда, туркий давлатларнинг иқтисодий салоҳиятидан замон талаблари асосида тўлиқ ва самарали фойдаланиш ва уни жаҳон тараққиётининг асосий йўналишлари билан уйғунликда олиб боришни зарур деб биламиз”, дейди у. 

Туркий давлатлар учун энергия йўл харитаси

Бурдимуҳамедов амалга оширилаётган қўшма тадбирларни ҳуқуқий жиҳатдан мустаҳкамлаш мақсадида ТДТ мамлакатларининг энергетика соҳасида ҳамкорликни ривожлантириш бўйича йўл харитасини тайёрлашни мақсадга мувофиқ деб билишини айтди. 

Унинг таъкидлашича, Туркманистон қўшни ва бошқа давлатларга газ ва электр энергияси етказиб беришни кўпайтириш устида иш олиб бормоқда.  

“Электр энергиясига келсак, бугунги кунда Туркманистон уни қўшни қардош Ўзбекистон ва Қирғизистонга жўнатади. Бу секторда яқин келажакда Каспий денгизи орқали қардош Озарбайжон ва Туркияга электр энергияси жўнатишимиз мумкин. Айтганча, бугун Каспий денгизининг Туркман қирғоғида Туркманбоши шаҳри яқинида қуввати 1574 МВт бўлган янги замонавий электр станциясининг тамал тоши қўйилди”, дейди Бердимуҳамедов.