Қозоғистон ва Буюк Британия ўртасида стратегик ҳамкорлик тўғрисидаги битим имзоланди

Қозоғистон ва Буюк Британия ўртасида стратегик шериклик ва ҳамкорлик тўғрисидаги битим имзоланди. Бу ҳақда Қозоғистон Ташқи ишлар вазири Мурат Нуртлеу британиялик мавқедоши Дэвид Кэмерон билан учрашувдан сўнг маълум қилди.

“Бугун биз Қозоғистон ва Буюк Британия ўртасида стратегик шериклик ва ҳамкорлик тўғрисидаги битимни имзоладик ва муносабатларимизни янги босқичга кўтардик. Ушбу тарихий аҳамиятга эга ва ноёб икки томонлама ҳужжат Остона ва Лондон ўртасидаги сиёсий, савдо-иқтисодий ва сармоявий муносабатларга янги суръат бағишлашига ва узоқ йиллар озиқ-овқат бўлиб хизмат қилишига шубҳа қилмайман”, дейди Қозоғистон ТИВ раҳбари.

У бундан 11 йил аввал Буюк Британия Ташқи ишлар вазири Дэвид Кэмероннинг ҳукумат раҳбари сифатида Қозоғистонга ташрифи чоғида стратегик шериклик даражасини ошириш бўйича Қўшма баёнот қабул қилинганини эслатди. Унинг сўзларига кўра, икки давлат ўртасидаги муносабатлар чуқур илдизларга ва анча бой тарихга эга.

“Қозоғистон-Британия муносабатлари йилномаси қанчалик қизиқарли бўлмасин, уларнинг келажаги ҳам улкан ютуқлар ва марраларга бой бўлишига шубҳа йўқ. Кейинги йилларда икки давлат ўртасидаги конструктив сиёсий мулоқот ва ҳар томонлама ҳамкорликни кенгайтиришга қаратилган жиддий ва тизимли ишлар амалга оширилди”, дея қўшимча қилди вазир.

Ўз навбатида, Буюк Британия Ташқи ишлар вазири Дэвид Кэмерон сўнгги 11 йил ичида Қозоғистон ва Буюк Британия икки томонлама муносабатларни ривожлантиришда катта муваффақиятларга эришганини айтди. Британия Ташқи ишлар вазири икки давлат ўртасидаги дипломатик алоқалар XVI асрга бориб тақалишини таъкидлади.

“2013 йилдан бери биринчи марта мен Қозоғистонга ташриф буюряпман ва бу даврда Қозоғистон эришган улкан ютуқларни қайд этаман. Мен бу тараққиётнинг гувоҳи бўлдим, буни кўриб жуда хурсандман. Биз стратегик мулоқотимизни кўп йиллар аввал бошлаган эдик ва бугун ниҳоят Стратегик шериклик ва ҳамкорлик тўғрисидаги битимни имзоладик. Бу ҳамкорлигимизнинг барча соҳаларини қамраб оладиган ҳужжатдир”, дейди Дэвид Кэмерон.

Унинг қайд этишича, Буюк Британия қозоғистонлик талабаларнинг Буюк Британияда ўқиши учун Chevening стипендияси учун бюджет ва маблағни икки баробарга оширишни режалаштирмоқда.

Шунингдек, Кэмерон Қозоғистон Президенти Қосим-Жомарт Тўқаев қабулида ҳам бўлди. Тўқаев Буюк Британия Ташқи ишлар вазирини мамлакатга ташрифи билан қутлар экан, унинг Қозоғистонга сафари икки томонлама муносабатларни ривожлантиришга қўшимча туртки бериш нуқтаи назаридан муҳимлигини таъкидлади.

“Муҳим стратегик ҳамкоримиз Буюк Британия билан ўзаро манфаатли ҳамкорлик жадал ривожланиб бораётганини мамнуният билан қайд этамиз. Бугун имзоланган Стратегик шериклик ва ҳамкорлик тўғрисидаги шартномани алоҳида таъкидламоқчиман. Ишончим комилки, мазкур кенг қамровли ҳужжат кўп қиррали икки томонлама кун тартибимизни кенгайтириш учун сифат жиҳатидан янги пойдевор қўяди”, дейди Президент.

Давлат раҳбари савдо-иқтисодий ва сармоявий ҳамкорликни, жумладан, энергетика, яшил иқтисодиёт, молия ва инновациялар соҳаларида кўпайтириш учун мавжуд салоҳиятга эътибор қаратди.

Ўз навбатида, Дэвид Кэмерон Қосим-Жомарт Тўқаевга меҳмондўстлиги учун миннатдорлик билдирди ва Буюк Британия Бош вазири сифатида Қозоғистонга илк ташрифини илиқлик билан эслади.

“Мен бу ерга 11 йил олдин стратегик мулоқотни бошлаш учун келганман. Бугун Қозоғистон Ташқи ишлар вазири билан биргаликда Стратегик шериклик ва ҳамкорлик тўғрисидаги битимни имзоладик. Биз энергетика, таълим, бизнес, маданият соҳаларида ўзаро ҳамкорликни кучайтириш, шунингдек, шахслараро алоқаларни мустаҳкамлаш ниятидамиз”, деган Буюк Британия ТИВ раҳбари.

Суҳбат чоғида маданий-гуманитар алоқаларни чуқурлаштириш, айниқса, таълим ва ёшларни қўллаб-қувватлаш масалаларига алоҳида эътибор қаратилди. Суҳбатдошлар минтақавий ва халқаро кун тартибидаги долзарб масалалар юзасидан ҳам фикр алмашди.

Маълумот учун, ҳозирда Кэмерон савдо, хавфсизлик ва атроф-муҳит бўйича ҳамкорлик масалаларини муҳокама қилиш мақсадида Тожикистон, Қирғизистон, Ўзбекистон, Туркманистон, Қозоғистон ва Мўғулистонга сафар қилмоқда. "The Independent" нашрининг ёзишича, Кэмерон Марказий Осиё мамлакатларининг қийинчилик билан эришилган мустақиллигини қўллаб-қувватлашга қаратилган чора-тадбирлар юзасидан ҳам фикр алмашмоқчи. Шунингдек, у Британия университетларида хорижликларнинг таълим олишини қўллаб-қувватловчи Chevening стипендиялари учун маблағ миқдори икки баравар оширилиши ва келгуси уч йил давомида минтақа бўйлаб ривожланиш харажатлари учун 50 миллион фунт стерлинг ажратилишини маълум қилмоқчи.

Эслатиб ўтамиз, 22 апрель куни Дэвид Кэмерон Тожикистонга борган ва у ерда Президент Имомали Раҳмон қабулида бўлганди. Шундан сўнг у Бишкекда Қирғизистон Президенти Садир Жапаров билан ҳам учрашди. 23 апрель куни у Тошкент шаҳрида Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазири Бахтиёр Саидов билан музокара ўтказди ва томонлар орасида Кенг қамровли шерикчилик тўғрисидаги декларация ҳамда Минтақавий ва халқаро боғлиқлик ҳамда инфратузилма соҳаларидаги ҳамкорлик тўғрисидаги англашув меморандуми имзоланди. Шу куни у Олий Мажлис Сенати раиси Танзила Норбоева билан ҳам учрашди. Учрашувда Ўзбекистон ва Буюк Британия сиёсий-дипломатик мулоқотини кенгайтириш, шунингдек, халқаро майдонда конструктив ҳамкорликни давом эттириш, савдо-иқтисодий ва маданий-гуманитар муносабатларни мустаҳкамлаш, парламент алоқаларини фаоллаштириш масалалари муҳокама қилинган. Кэмерон Президент Шавкат Мирзиёев қабулида бўлгани йўқ. Чунки у 22 апрель кунидан қисқа муддатли меҳнат таътилига чиққанди.