АҚШ Украинага ракета тизимлари беришни маъқуллади – NYT

АҚШ Президенти Жо Байден маъмурияти Украинага ялпи ҳужум реактив тизимларини (ЯҲРТ), эҳтимол M31 GMLRS (Guided Multiple Launch Rocket System) юборишга қарор қилди. Бу ҳақда кеча, 27 май куни “The New York Times” нашри Оқ уйдаги манбаларига таяниб, хабар берди.

Улардан бирига кўра, Америка ЯҲРТ Украинага юбориладиган ҳарбий ёрдамнинг кейинги ҳафта эълон қилинадиган навбатдаги пакетига киритилади. M31 GMLRS’нинг отиш масофаси, ўқ-дориларга қараб, 70 дан 500 км гача. Бундай қурилмалар бошқариладиган ракеталар билан ҳам жиҳозланиши мумкинлиги айтилмоқда.

Нашр манбалари қайд этишича, M31 GMLRS занжир орқали ҳаракатланувчи автомобиль бўлиб, кейинги ҳарбий ёрдам пакетлари HIMARS (High Mobility Artillery Rocket Systems) ғилдиракли тизимларини ҳам ўз ичига олиши мумкин.

Пентагонда кеча АҚШ Украинага ялпи ҳужум реактив тизимларини етказиб бериш бўйича якуний қарорга келмагани айтилганди. Америка оммавий ахборот воситаларининг таъкидлашича, Оқ уй можаронинг кучайишига олиб келмаслик учун ҳозирча етказиб беришни эълон қилмаган.

Россия-Украина уруши

Жорий йилнинг 21 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Кремлда Украина шарқидаги ўзини мустақил деб эълон қилган Луганск халқ республикаси (ЛХР) ва Донецк халқ республикасини (ДХР) тан олиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Кейинроқ РФ республикаларни шу номдаги вилоятлар чегарасида тан олганини таъкидлаб, Украинага қарши уруш хавфини ошириб юборди.

Путиннинг фавқулодда қарори ортидан АҚШ, ЕИ, Канада, Австралия, Буюк Британия ва Япония расмийлари ҳам Россияга қарши санкциялар киритди.

24 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Украина шарқида Донбассда рус ҳарбийлари "махсус ҳарбий операция" бошлаганини эълон қилди ва рус қўшинлари Украинага ҳужум бошлади. Путин бу ҳаракатини Украина шарқидаги россияпараст сепаратист кучлар раҳбарлари шундай сўров юборгани билан оқлади.

Бундан аввалроқ Зеленский Россия фуқароларига рус тилида мурожаат қилиб, украинларга “на совуқ, на иссиқ, на гибрид уруш керак эмас”лигини, украинлар ҳужумчиларни кутиб олишга тайёрлигини билдирганди. Кўп ўтмай Президент Россия билан дипломатик алоқани узди. Президент Зеленский мамлакатда ҳарбий ҳолат эълон қилди.

25 февраль куни Зеленский Украинада умумий ҳарбий сафарбарлик эълон қилди. Армияга чақирув мамлакатнинг қатор вилоят ва шаҳарларида амалга оширилиши белгиланди.

Рус қўшинлари ҳозиргача Украинага шимол, шарқ ва жанубдан ҳужум қилиб келмоқда ва қатор ҳудудларни эгаллашга эришди. Аммо бу уруш Россиянинг дунёда яккаланиб қолишига олиб келди.

Украинага ҳужум бошланиши Россия иқтисодига оғир зарба берди. Рус компаниялари акциялари кескин арзонлашди, Москва биржасида савдолар мислсиз даражада пасайиш билан ўтди. Газпром, ЛУКОЙЛ ва бошқа йирик компаниялар йўқотишларга учради.

Ҳужум бошлангач, Европа давлатлари ва АҚШ Россияга қарши бир неча босқичли санкциялар жорий қилди. Россиянинг ВТБ, “Россия” банки, “Открытия”, “Новикомбанк”, “Промсвязьбанк”, “Совкомбанк” ва ВЭБ.РФ банклари SWIFT халқаро банклараро тизимидан узилди. АҚШ ва Европа Иттифоқи Россиянинг олтин-валюта захирасини блоклади.

Европа давлатлари, АҚШ, Канада Россия учун ўз ҳаво ҳудудини ёпди. Бу санкцияларга нейтрал давлат ҳисобланган Швейцария ҳам қўшилди. Уруш фонида Украинани Европа Иттифоқи аъзолигига қабул қилиш жараёни тезлашди.