YeI Kiyevga 40 mlrd yevrogacha kredit berishi mumkin – FT

Yevropa Ittifoqi 2024 yilning oxirigacha Ukrainaga AQSH ishtirokidan qat’i nazar, 40 milliard yevrogacha yangi kreditlar berishga tayyorlanmoqda. Bu haqda kecha, 16 sentyabr kuni “The Financial Times” gazetasi xabar berdi.

Nashr manbalariga ko‘ra, yakuniy miqdor 20 dan 40 milliard yevrogacha bo‘lishi mumkin va uni Yevrokomissiya a’zo davlatlar bilan maslahatlashuvlardan so‘ng aniqlaydi. Ushbu reja bo‘yicha qaror qabul qilish uchun Yevropa Ittifoqi davlatlarining ko‘pchiligining qo‘llab-quvvatlashi yetarli bo‘ladi. Bu Moskvaga hamdard bo‘lgan Vengriyaning loyihaga veto qo‘yishi mumkin bo‘lgan tahdidni yo‘q qiladi. Bunday holda G7 davlatlari tomonidan joriy yilning iyun oyida taklif qilingan ikkita reja bor.

A Reja

A rejasida Kiyevga 50 milliard dollar (45 milliard yevro) miqdorida kredit berilishi ko‘zda tutilgan edi, bu qarz Rossiyaning muzlatilgan davlat aktivlaridan keladigan 260 milliard yevro miqdoridagi kelgusi daromadlar hisobiga to‘lanadi. Ularning aksariyati qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha bitimlar bo‘yicha hisob-kitoblarga ixtisoslashgan Belgiyaning Euroclear moliyaviy xizmatlari kompaniyasiga tegishli.

Qo‘shma Shtatlar kreditga xizmat ko‘rsatishdan barqaror daromad oqimini ta’minlash uchun Rossiya aktivlarini uzoq muddatga muzlatib qo‘yishni ta’minlaydigan kafolatlar talab qildi, ularning aksariyati Yevropada joylashgan. Yevropa Komissiyasi faqat 36 oy yoki besh yilga uzaytirishni taklif qildi. Biroq, Budapesht bu bosqichda bunday kengaytmani bloklamoqda. Vengriyada ular qarorni 5 noyabr kuni bo‘lib o‘tadigan AQSH prezidentlik saylovlarigacha qoldirmoqchi. Shu bilan bog‘liq holda, muqobil rejaga ehtiyoj bor.

B Reja

B rejasining bir qismi sifatida Bryussel Yevropa hamjamiyati tomonidan qarz olish hajmini oshirish va YeI umumiy byudjetidan mablag‘ jalb etishni ko‘rib chiqmoqda.

“Shu bilan birga, Bryussel rasmiylari hanuzgacha Vashington uzoqroq kelajakda bo‘lsa ham, oxir-oqibat xarajatlarni qoplaydi va shu bilan YeI xavfini kamaytiradi”, deb yozgan FT.

Iyun oyida bo‘lib o‘tgan “Katta yettilik” sammiti chog‘ida Yevrokomissiya rahbari Ursula fon der Lyayen tashkilotga a’zo barcha davlatlar G‘arbdan garov sifatida muzlatilgan mamlakatlardan tushgan daromadlardan (ular orasida Rossiya aktivlari ham bor) foydalanib, yil oxirigacha Ukrainaga umumiy qiymati 50 milliard dollar miqdorida kredit berishga tayyorligini tasdiqladi.

Bu mablag‘ning yarmi Kiyevga Yevropa Ittifoqi davlatlari tomonidan, qolgan yarmi esa G7'ning boshqa a’zolari tomonidan to‘lanishi kutilgan edi. Kiyev esa kreditni Rossiya Federatsiyasi Markaziy bankining muzlatilgan aktivlaridan unga o‘tkazilgan foizlar hisobidan to‘lashi kerak edi.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq Yevropa Ittifoqi mamlakatlari tashqi ishlar vazirlari Rossiyaning G‘arbda muzlatilgan aktivlaridan tushgan mablag‘ hisobidan Ukrainaga 1,4 milliard yevro miqdorida harbiy yordam ajratishga qaror qilgandi.