Trass Bosh vazir lavozimidan ketmoqchi emas

Buyuk Britaniya Bosh vaziri Liz Trass kecha, 17 oktyabr kuni hukmron Konservativ partiyadagi bir qator deputatlarning chaqiriqlariga qaramay, iste’foga chiqmasligini aytdi. 

“Men hozirgi lavozimga mamlakat manfaatlari yo‘lida siyosat yuritish maqsadida saylandim. Biz juda qiyin davrlarni boshdan kechirmoqdamiz. Biz Konservatorlar partiyasi haqida gapirishga vaqt sarflamaymiz, aksincha, biznesga kirishishimiz kerak. Bu mening hamkasblarimga murojaatim”, deydi Buyuk Britaniya hukumati rahbari Britaniya telekanallariga bergan intervyusida.  

Ta’kidlashicha, u milliy manfaatlar uchun harakat qilish pozitsiyasida qoladi. Shuningdek, u 2024 yil oxirigacha o‘tkazilishi kerak bo‘lgan navbatdagi parlament saylovlarida Konservativlar partiyasini boshqarishiga ishonch bildirdi. 

Bundan tashqari, Trass moliya bozorida tartibsizliklarni keltirib chiqargan hukumatning iqtisodiy dasturini taqdim etishda yo‘l qo‘yilgan xatolar uchun inglizlardan uzr so‘radi. 

“Men mas’uliyatni o‘z zimmamga olishni va yo‘l qo‘ygan xatolarim uchun uzr so‘rashni xohlayman. Men odamlarga energiya to‘lovlarida yordam berish,  yuqori soliq stavkalari masalasini hal qilish uchun chora ko‘rmoqchi edim, lekin biz juda uzoqqa va juda tez ketdik. Men buni tan oldim. Men yangi kanslerni (Moliya vazirligi rahbari – tahr.) iqtisodiy barqarorlikni tiklash bo‘yicha yangi strategiya bilan tayinladim”, deydi u. 

Norozilik sababi

Allaqachon beshta konservativ deputat Trassni hukumat e’lon qilgan soliq islohoti dasturi munosabati bilan iste’foga chiqishga chaqirdi. Sentyabr oyi oxirida e’lon qilingan soliqlarni katta qisqartirish rejasi jamoatchilikning noroziligiga sabab bo‘lib, hokimiyatni Qirollikning eng badavlat aholisi manfaatlarini ko‘zlab iqtisodiy siyosat yuritayotganlikda aybladi. Shuningdek, birja va obligatsiyalar bozorlarining qulashiga olib keldi, buning natijasida funt bir nuqtada deyarli dollarga teng bo‘lgan eng past darajaga tushdi.

Shundan so‘ng, Britaniya hukumati daromad solig‘ining maksimal stavkasini 45 foizdan 40 foizga tushirishdan bosh tortishga majbur bo‘ldi, biroq bu Konservativ partiya reytingining tushishini to‘xtata olmadi. 

Natijada, Trass o‘z dasturini ikkinchi marta to‘g‘irlashi va korporativ soliqni 25% dan 19% gacha kamaytirish tashabbusini qisqartirishi, shuningdek, o‘z o‘rnini saqlab qolish uchun G‘aznachilik rahbari Kvazi Kvartengni ishdan bo‘shatishi kerak edi. 

Yangi Moliya vaziri Jeremi Xant 17 oktyabr kuni hukumat davlat qarzining ko‘payishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun Britaniya uy xo‘jaliklari uchun elektr va gaz tariflarini avval va’da qilinganidek ikki yil emas, atigi yetti oyga muzlatib qo‘yishini va shu tariqa Trassning navbatdagi chorasini bekor qilishini e’lon qildi. Avvalroq “Daily Mail” gazetasi shu haftaning boshida Tori deputatlari Trassga ishonch votumi bo‘yicha partiyaviy ovoz berish zarurligi masalasini to‘g‘ridan-to‘g‘ri ko‘tarishlari mumkinligi haqida xabar bergan edi. Bir qator OAV xabarlariga ko‘ra, Bosh vazirning iste’fosini talab qilayotgan Tori parlamentariylari soni, aslida, allaqachon 100 nafarga yetishi mumkin.

Trassning hokimiyat tepasiga kelishi

Eslatib o‘tamiz, 5 sentyabr kuni Buyuk Britaniya Tashqi ishlar vaziri Liz Trass hukmron Konservativ partiya yetakchiligi uchun kurashda g‘olib chiqdi. 

47 yoshli Trass nomzodi uchun Konservativ partiyaning 81 326 nafar oddiy a’zosi ovoz berdi. Uning raqibi, 42 yoshli sobiq Moliya vaziri Rishi Sunak 60 399 nafar ovoz oldi. Liz Trass 6 sentyabr kuni Buyuk Britaniyaning yangi Bosh vaziri bo‘ldi, u avvalroq hukmron Konservativ partiyada yetakchilik uchun kurashda g‘alaba qozongan edi.

Trass Buyuk Britaniyaning 56-Bosh vaziri (yoki bu lavozimni bir necha marta egallaganlarni hisobga olgan holda 78-hukumat rahbari) va qirolicha Yelizaveta II davridagi 15-Bosh vazirga aylandi. U, shuningdek, Margaret Tetcher (1979 yildan 1990 yilgacha Vazirlar Mahkamasiga rahbarlik qilgan) va Tereza Meydan (2016 yildan 2019 yilgacha) keyin Vazirlar Mahkamasini boshqargan uchinchi ayolga aylanadi.