Tramp yana AQSHda tug‘ma fuqarolikni bekor qilmoqchi

AQSH Prezidenti Donald Tramp ma’muriyati Oliy sudga uning tug‘ma fuqarolikni bekor qilish haqidagi farmoni konstitutsiyaga muvofiqligini ta’minlash uchun apellyatsiya arizasi bilan murojaat qildi. Bu haqda “The Independent” xabar berdi.

Tramp o‘zining lavozimiga kirishgan birinchi kunidayoq imzolagan ijro farmoni AQSHda tug‘ilganlarning barchasiga fuqarolikni kafolatlovchi konstitutsiyaga kiritilgan 14-tuzatishning bir asrdan ortiq talqiniga zid keladi. Federal sudlar ilgari uni amalga oshirishga to‘sqinlik qilgan.

O‘z murojaatida ma’muriyat tuzatishning joriy talqini “xato” ekani va yomon oqibatlarga olib kelishini ta’kidlaydi. Bosh advokat Jon Zaurning so‘zlariga ko‘ra, sudlarning qarorlari “qonuniy asoslarsiz yuz minglab nomaqbul shaxslarga Amerika fuqaroligi imtiyozini beradi”.

Bu ma’muriyatning masalani Oliy sudga yetkazishga ikkinchi urinishidir. Iyun oyida oltita sudyadan iborat konservativ sudlar hay’ati bir nechta umummilliy qarorlar federal sudlarning vakolatlaridan oshib ketishi haqida qaror chiqardi. Biroq tug‘ma fuqarolik masalasi bo‘yicha hech qanday qaror qabul qilinmadi.

Shu bilan birga, iyul oyida 9-apellyatsiya sudi qarorni konstitutsiyaga zid, deb topdi va bu “Qo‘shma Shtatlarda tug‘ilgan va uning yurisdiksiyasiga bog‘liq bo‘lgan barcha shaxslarga” fuqarolik beradigan 14-tuzatishning aniq matniga zid, deb topdi.

Milliy Sog‘liqni saqlash statistikasi markazi ma’lumotlariga ko‘ra, 2013 yildan 2024 yilgacha Qo‘shma Shtatlarda har yili o‘rtacha 860 ming bola chet ellik onalardan tug‘ilgan. 2023 yilda hujjatsiz immigrant oilalarda 250 mingga yaqin bola tug‘ildi, bu barcha yangi tug‘ilgan chaqaloqlarning taxminan 7 foizini tashkil qiladi.

Ma’lumot uchun, AQSH konstitutsiyasiga 14-tuzatish 1868 yilda qabul qilingan. Unda AQSH hududida tug‘ilgan va uning yurisdiksiyasiga bo‘lgan har qanday shaxs Amerika fuqaroligiga, barcha fuqarolar uchun qonunlar bo‘yicha teng himoyalanishga va sud qaroridan tashqari huquqlardan mahrum qilish taqiqlanishiga kafolat beradi.

Eslatib o‘tamiz, joriy yilning yanvar oyida AQSH Prezidenti Donald Tramp AQSHda tug‘ilganlik huquqi asosida fuqarolik olishni cheklovchi farmonni imzolagandi.