Rim papasi Kanadaning tub aholisidan kechirim so‘radi

Rim papasi Fransisk kecha, 1 aprel kuni Kanadadagi cherkov maktab-internatlari o‘quvchilariga nisbatan yomon munosabatda bo‘lgani uchun Kanadadagi tub aholidan kechirim so‘radi. Rim-katolik cherkovi bu o‘quv yurtlarini yaratish va boshqarishda faol ishtirok etgan.

“Men cherkovning ba’zi a’zolarining bunday qoralangan xatti-harakati uchun Xudodan kechirim so‘rayman. Bu meni juda xafa qiladi, men birodarim kanadalik yepiskoplar qatoriga qo‘shilib, sizdan kechirim so‘rayman”, degan pontifik mahalliy va kanadalik yepiskoplar ishtirokida Vatikanda bo‘lib o‘tgan yig‘inda.

Frensisk Kanadaga bo‘lajak tashrifini ham e’lon qilgan. “Kanadada ko‘rishguncha, u yerda sizga yaqinligimni yaxshiroq ifodalashim mumkin”, detsdi u.

U 28 mart kuni katolik cherkovi o‘nlab yillar davomida Kanadadagi yerlik aholi bolalariga zo‘ravonlik qilgan internat-maktablarini boshqarishda qatnashgani uchun Rim papasidan kechirim so‘rashni talab qilayotgan Kanadaning tub aholi vakillari bilan uchrashdi.

Uchrashuv 2021 yil dekabriga rejalashtirilgan edi, ammo koronavirusning “omicron” shtammi tarqalishi sababli bekor qilindi.

Kanadada bolalarning ommaviy qabrlari topililishi

O‘tgan yilning 29 may kuni Kanadada birinchi nomsiz qabrlar topilgan edi. 215 nafar voyaga yetmagan bolalarning jasadi, Kanadaning Britaniya Kolumbiyasi, Kamlups shahridagi mahalliy bolalarni assimilyatsiya qilish bo‘yicha sobiq maktab o‘rnida topilgan, ularning ba’zilari uch yosh bo‘lgan.

Keyinchalik, 24 iyun kuni Kanadaning Saskachevan shahridagi Kauessess jamiyati rahbari Kadmus Delorm mamlakat g‘arbidagi Saskachevan shahrida 1990 yillargacha faoliyat yuritgan hindu bolalari uchun sobiq cherkov internat-maktabi hududida 751 bolaning qoldiqlari bo‘lgan noma’lum qabrlar topilgani haqida xabar berdi.

Kanada Bosh vaziri Jastin Tryudo topilgan qabrlarni “Kanada tarixidagi eng qora sahifalardan biri” deb atadi.

Birinchisi 1840 yilda Kanada hukumati nomidan katolik cherkovi tomonidan ochilgan, oxirgisi esa 1997 yilda yopilgan cherkov internat-maktablari 150 mingdan ortiq tub aholi bolalari oilasidan ajratilib, majburan olib ketilgan joylar sifatida tarixga kirdi.

Taxminlarga ko‘ra, bolalarning aksariyati zo‘ravonlik, jinsiy va jismoniy zo‘ravonlik, shuningdek, ochlik va sovuqqa duchor bo‘lgan, ba’zilari ustida esa tibbiy tajribalar o‘tkazilgani aytiladi.

2008 yilda Kanadada cherkov maktab-internatlaridagi bunday hodisalarni tekshirish uchun komissiya tuzilgan. 2015 yilda o‘tkazilgan tekshiruvlardan so‘ng Kanada rasmiylari maktab-internatlari tizimi faoliyatini “madaniy genotsid” deb e’lon qildi.