Qirg‘iziston avtomaktablarga litsenziya berishga moratoriy joriy qilmoqchi

Qirg‘iziston 2025 yil 15 oktyabrdan 2027 yil 31 dekabrgacha xususiy avtomaktablarga litsenziya berishga moratoriy joriy etishni taklif qilmoqda. Bu bo‘yicha mamlakatning Avtotransport vositalarini ro‘yxatga olish davlat agentligi qaror loyihasini jamoatchilik muhokamasiga taqdim etdi.

Qayd etilishicha, so‘nggi yillarda avtomaktablar soni keskin ko‘paygan va bugungi kunda mamlakatda 340 ta ana shunday ta’lim tashkiloti ro‘yxatga olingan.

Davlat agentligi tomonidan 2025 yilning boshidan avgust oyiga qadar haydovchilarni tayyorlash va qayta tayyorlash bilan shug‘ullanuvchi 49 ta ta’lim tashkiloti tekshiruvdan o‘tkazilgan, ularning natijalariga ko‘ra, 49 ta tashkilotga ogohlantirish berildi. 20 ta tashkilotga nisbatan Qirg‘iziston Jinoyat kodeksining 284-moddasi 2-qismi bilan bayonnomalar tuzildi, 8 ta tashkilotning litsenziyasi to‘xtatildi.

Litsenziyalash departamenti tashkil etilgan kundan boshlab (2024 yil 10 may):

2024 yilda 5 ta litsenziya berildi:

• 3 ta talabalar sonining ko‘payishi hisobiga;
• 1 ta yangi ta’lim muassasasining ochilishi;
• 1 ta yuridik shaxsning korporativ nomi o‘zgargani munosabati bilan qayta ro‘yxatdan o‘tkazish.

2025 yilda 23 ta litsenziya berildi:

• 12 ta talabalar sonining o‘zgarishi munosabati bilan;
• 10 ta yangi ta’lim muassasalarini ochish;
• 1 ta yuridik shaxsning korporativ nomi o‘zgargani munosabati bilan qayta ro‘yxatdan o‘tkazish.

2024 yil 28 iyundan 2025 yil 2 iyulgacha 106 ta avtomaktabga talablarga javob bermagani uchun litsenziya berish rad etilgan. Agentlik ma’lumotlariga ko‘ra, ko‘pchilik tayyorgarliksiz murojaat qiladi va ketma-ket bir necha marta rad etiladi. Bir vaqtning o‘zida ko‘plab yangi arizalar qabul qilinadi, bu esa rejali tekshiruvlarni o‘tkazishni qiyinlashtiradi.

Bugungi kunga qadar 265 ta ta’lim muassasasi rejali tekshirishning birorta bosqichidan o‘tmagan.

Rejali va rejadan tashqari tekshirishlar tizimli muammolarni aniqladi:

• haydovchilarni tayyorlash sifatining pastligi, bu esa baxtsiz hodisalar sonini oshiradi;
• litsenziyalash talablariga rioya qilmaslik: o‘quv va moddiy resurslarning yetarli emasligi, avtomobillar, kompyuterlar, malakali o‘qituvchilar va instruktorlarning yetishmasligi;
• vijdonsiz haydovchilik maktablari haqiqiy tayyorgarliksiz sertifikatlar beradi.

“Davomatning elektron qaydnomasi va intizomni nazorat qiluvchi yangi avtomatlashtirilgan “Avtomaktab” tizimi ishlab chiqilmoqda, biroq uni ishga tushirish vaqt talab etadi”, deya qo‘shimcha qiladi agentlik.

Shu munosabat bilan yangi ta’lim tashkilotlarini litsenziyalashga vaqtinchalik moratoriy joriy etish taklif etilmoqda.

Agentlik ma’lumotlariga ko‘ra, avtomaktablarga litsenziyalar berishga vaqtinchalik moratoriy quyidagilarga imkon beradi:

• mavjud ta’lim muassasalarini inventarizatsiyadan o‘tkazish;
• litsenziyalash va xodimlarning malakasiga qo‘yiladigan yangi, yanada qat’iy talablarni ishlab chiqish;
• avtomaktablar faoliyati ustidan nazoratni kuchaytirish;
• tegishli tayyorgarliksiz haydovchilik guvohnomalarini berish xavfini kamaytirish va baxtsiz hodisalar sonini kamaytirish.

Moratoriy davlat ta’lim tashkilotlariga hamda litsenziyalarni qayta rasmiylashtirish, takrorlash, to‘xtatib turish, qayta tiklash, tugatish yoki bekor qilish tartiblariga taalluqli emas.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq Qirg‘izistonda davlat mukofotlari, faxriy unvonlar bilan taqdirlashga 2026 yil 1 yanvarga qadar moratoriy o‘rnatilgandi.