Bayden Xitoyni tiyib turish uchun maxfiy yadro strategiyasini ma’qulladi – NYT 

AQSH Prezidenti Jo Bayden mart oyida yuqori darajadagi maxfiy yadro strategiyasi rejasini tasdiqladi, unda birinchi marta Pekin yadro arsenalini kengaytirishga yo‘l qo‘ymaslik uchun Vashingtonning Xitoyga qarshi kurash strategiyasiga e’tibor qaratdi. Bu haqda 20 avgust kuni “The New York Times” xabar berdi. 

“Oq uy hech qachon Bayden "Yadro qurolidan foydalanish bo‘yicha qo‘llanma" deb nomlanuvchi qayta ko‘rib chiqilgan strategiyani ma’qullaganini rasman e’lon qilmagan. Strategiyani ko‘rib chiqish bo‘yicha maxfiy xabarnoma Bayden lavozimini tark etishidan oldin Kongressga yuborilishi kutilmoqda”, deyiladi gazeta xabarida.

NYT’ning xabar berishicha, yaqinda ommaviy chiqishlarda ikki yuqori martabali ma’muriyat amaldoriga strategiyani qayta ko‘rib chiqish haqida so‘z yuritishga ruxsat berilgan. Strategiya har to‘rt yilda bir marta yangilanadi.

“Ushbu ma’muriyat, avvalgi to‘rtta ma’muriyat singari, yadroviy holatni ko‘rib chiqish va yadroviy qurolni rejalashtirish bo‘yicha yo‘riqnomani chiqardi. Qo‘llanmaning o‘ziga xos matni tasniflangan bo‘lsa-da, uning mavjudligi sir emas. Joriy yil boshida e’lon qilingan yo‘riqnoma hech qanday aniq shaxsga, mamlakatga yoki tahdidga javob emas”, deydi Oq uy vakili Shon Savett.

Qurollarni nazorat qilish assotsiatsiyasi ijrochi direktori Deril Kimbolning so‘zlariga ko‘ra, AQSH razvedkasining hisob-kitoblariga ko‘ra, Xitoy 2030 yilga borib yadro kallaklari sonini 500 tadan 1000 tagacha oshirishi mumkin, Rossiya hozirda 4000 ga yaqin yadro kallaklariga ega va AQSH yadro quroli strategiyasini belgilovchi asosiy omil bo‘lib qolmoqda.

Kimbol iyun oyida NYT’da tilga olingan Oq uy rasmiylaridan biri, Oq uyning qurollarni nazorat qilish, qurolsizlanish va tarqalmaslik bo‘yicha katta direktori Pranay Vaddining bayonotlariga ishora qildi. Ushbu bayonotlarga ko‘ra, AQSHning o‘sha paytdagi strategiyasi Xitoy va Rossiya bilan yadroviy qurollarni cheklashdan iborat edi, ammo agar Xitoy o‘zining hozirgi yo‘nalishini davom ettirsa va Rossiya Yangi START shartnomasida belgilangan chegaralardan oshib ketgan bo‘lsa, AQSH ma’lum bir nuqtada kelajakda ular yadro kuchlarining soni va tarkibini o‘zgartirish zarurligini ko‘rib chiqishlari mumkin.

“Mening tushunishimcha, hozirgi ma’muriyat bunday o‘zgarishlar zarur bo‘lishi mumkin bo‘lgan nuqta 2030 yilgacha yoki undan keyin ham sodir bo‘lmaydi”, deb qo‘shimcha qildi u.

Eslatib o‘tamiz, joriy yilning 6 avgust kuni BMT Bosh Kotibi Antoniu Guterrish Xirosima va Nagasaki atom bombasining 79 yilligiga bag‘ishlangan murojaatida bir qator davlatlar ogohlantirishlarga qaramay, yadro qurolidan foydalanish bilan tahdid qilishda davom etayotgani va jahon hamjamiyati bunday nomaqbul xatti-harakatlarni qoralashi kerakligini ta’kidlagandi.

Zebo Turobjonova