Жиззахда 2 та кичик, 2 та катта реакторли АЭС қурилади

north_east

Ўзбекистон ядровий зарар учун жавобгарлик тўғрисидаги конвенцияга қўшилди

Жиззах вилоятидаги битта майдонда иккита катта қувватли реактор ва иккита кичик қувватли реактор қурилади. Бу ҳақда жорий йилнинг 26 сентябрь куни Москвада бўлиб ўтган бутунжаҳон атом ҳафталиги доирасидаги Глобал атом форумининг йиғилишида Ўзбекистон Бош вазирининг ўринбосари Жамшид Хўжаев маълум қилди.

Қайд этилишича, бутунжаҳон атом ҳафталиги доирасидаги Глобал атом форумининг йиғилишини Россия Президенти Владимир Путин очиб берган. Йиғилишда Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари Жамшид Хўжаев ҳам иштирок этган. Унда Жамшид Хўжаев мамлакат тарихидаги биринчи АЭС лойиҳаси ноёб эканини таъкидлаган. Хусусан, Жиззах вилоятидаги битта майдонда ҳар бири 1000 МВт бўлган иккита катта қувватли реактор ва ҳар бири 55 МВт бўлган иккита кичик қувватли реактор қурилади.

Билдирилишича, 2035 йилга бориб, қарийб 525 гектар майдондаги станция йилига 15,2 миллиард кВт•соат электр энергияси ишлаб чиқаради. Бу мамлакатдаги бугунги кундаги умумий истеъмолнинг қарийб 15 фоизига тенг. Бош вазир ўринбосари, шунингдек, ушбу лойиҳа энергетикани диверсификация қилиш бўйича кенг стратегиянинг бир қисми эканини қайд этган: 2030 йилга бориб Ўзбекистонда “тоза” энергетика улуши 40 фоиздан ошиши керак ва атом электр станцияси бу мақсадга эришишда салмоқли ҳисса қўшади.

Глобал атом форуми доирасида иккита стратегик муҳим битимлар имзоланган.

Биринчи ҳужжат – “Росатом Энергетика лойиҳалари” АЖ ва “АЭС қурилиши дирекцияси” ДК ўртасида 2025 йил 20 июндаги битимга Ўзбекистон Республикасида интеграциялашган атом электр станциясини қуриш лойиҳасини амалга оширишнинг асосий шартлари тўғрисидаги қўшимча битим. Ҳужжат 3+ авлоддаги 2 та VVER-1000 реакторлари ва 2 та RITM-200N реакторлари негизида кичик ва катта қувватли атом станцияларидан иборат интеграциялашган АЭС қурилиши лойиҳасининг конфигурациясини белгилайди.

Иккинчи ҳужжат – “Росатом Энергетика лойиҳалари” АЖ ва “АЭС қурилиши дирекцияси” ДК ўртасида Ўзбекистон Республикасида кичик қувватли атом электр станцияси ва катта қувватли атом электр станцияси учун ядро ёқилғисини етказиб бериш бўйича шартномаларнинг асосий шартлари тўғрисидаги битим.

Битим имзоловчилар ўртасида RITM-200N ва VVER-1000 реактор қурилмалари учун ядро ёқилғиси, шунингдек, эҳтиёт қисмлар, монтаж ва назорат ускуналарини етказиб бериш бўйича асосий келишувларни мустаҳкамлайди.

“Ўзбекистоннинг қоқ марказида, Жиззах вилоятида биз мисли кўрилмаган энергетика лойиҳасини яратмоқдамиз. Марказий Осиёда атом энергетикасини ривожлантиришда пешқадам бўлиб, биз нафақат минтақада биринчи станцияни қурмоқдамиз, балки биринчи бўлиб келажакнинг инновацион ечимини яратмоқдамиз. Бизнинг лойиҳамиз – бу кичик модулли станцияларнинг илғор технологиялари ва катта қувватли классик атом энергетикасининг вақт синовидан ўтган ечимларининг дадил бирикмасидир”, дея қайд этган “Ўзатом” агентлиги директори Азим Аҳмедхўжаев.

Шунингдек, ушбу ҳужжат юзасидан “Росатом” директори Алексей Лихачёв ҳам изоҳ берган.

“Бугунги имзолаш “Росатом” ва Ўзбекистон ўртасида тинч атом соҳасида муносабатларни ривожлантиришда янги босқич бошланганидан далолат беради. Эришилган келишувлар туфайли Ўзбекистон бир вақтнинг ўзида ҳам кичик қувватли замонавий атом станцияси, ҳам катта қувватли атом электр станцияси ишлайдиган интеграциялашган атом электр станциясини қурадиган дунёдаги биринчи мамлакат бўлади”, дейди Алексей Лихачёв.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Россия Ташқи ишлар вазири ўринбосари Сергей Рябков Ўзбекистоннинг Россиядаги элчихонасида Ўзбекистон мустақиллигининг 34 йиллиги муносабати билан ташкил этилган қабулда Ўзбекистон ҳудудида бир вақтнинг ўзида иккита Россия Атом электр станциясини (бири катта ва бири кичик) қуриш масаласи кўриб чиқилаётганини айтган эди.