БМТ Яқин Шарқдаги йирик уруш хавфидан огоҳлантирди

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Хавфсизлик Кенгаши ҲАМАС сиёсий бюроси раиси Исмоил Хониянинг ўлдирилиши муносабати билан фавқулодда йиғилиш ўтказди. 

Фавқулодда йиғилиш ўтказиш талаби Эрондан келди ва Россия, Жазоир ва Хитой томонидан қўллаб-қувватланди. Эроннинг БМТдаги доимий ваколатхонаси Теҳронда Исмоил Хониянинг ўлдирилиши ортидан БМТ Хавфсизлик Кенгашининг фавқулодда йиғилишини чақиришни сўради.

БМТ Бош котиби Антониу Гутерриш Исроил армиясининг Байрутга ҳужуми ва ҲАМАС ҳаракати етакчиси Исмоил Хониянинг Теҳронда ўлдирилганини танқид қилди.

“Байрут жануби ва Теҳрондаги ҳужумлар барча саъй-ҳаракатлар Ғазода ўт очишни тўхтатиш ва Исроил-Ливан чегарасида тинчлик ўрнатишга йўналтирилиши керак бўлган бир пайтда хавфли кучайишдан далолат беради”, дейди Гутерришнинг матбуот котиби Стефан Дюжаррик.

Унинг сўзларига кўра, Гутерриш манфаатдор томонларни “барча учун узоқ муддатли тинчлик ва барқарорлик ўрнатиш учун минтақадаги кескинликни юмшатиш учун фаол ҳаракат қилишга” чақирган.

Япониянинг БМТдаги доимий вакили ўринбосари Митсуко Шино Яқин Шарқда йирик ҳарбий можаронинг олдини олиш учун халқаро саъй-ҳаракатларга чақирди.

“Биз минтақа кенг кўламли уруш ёқасида турганидан қўрқамиз”, деган у.

Ўз навбатида, Хитойнинг БМТдаги доимий вакили Фу Конг Ғазода ўт очишни тўхтатиш келишувига эриша олмагани зиддиятнинг кучайишига сабаб бўлмоқда, деб ҳисоблашини билдирди. Унинг айтишича, кўпроқ таъсирга эга бўлган давлатлар кўпроқ босим ўтказиши ва Ғазодаги уруш алангасини ўчириш учун янада ғайратли ишлаши керак.

Британиянинг БМТдаги доимий вакили Барбара Вудворд Ғазода зудлик билан ўт очишни тўхтатишни сўраб, тинчланиш ва вазминликка чақирди. Унинг қайд этишича, Исроил ва ҲАМАС хавфсиз Исроил ва суверен Фаластин давлати билан икки давлат қарорига олиб келадиган тинчлик жараёнига содиқликларини янгилашлари керак.

“Тинчлик сари йўл дипломатик музокаралар орқали бўлиши керак. Узоқ муддатли тинчлик бомба ва ўқлардан келиб чиқмайди”, дейди Вудворд.

Хитой, Россия, Туркия ва бошқалар Хониянинг ўлдирилишини қоралади ва Эроннинг БМТдаги вакили буни террорчилик ҳаракати деб атади.

Россия Федерациясининг БМТдаги доимий вакилининг биринчи ўринбосари Дмитрий Полянскийнинг сўзларига кўра, бу қотиллик “биринчи навбатда, ҲАМАС ва Исроил ўртасидаги Ғазода ўт очишни тўхтатишга қаратилган воситачилик музокараларига жиддий зарба бўлади”.

“Машҳур сиёсий ва ҳарбий арбобларни мақсадли ўлдиришнинг шафқатсиз амалиёти Яқин Шарқни минтақавий уруш ёқасига қўяди”, дейди у.

Шу билан бирга, АҚШ, Буюк Британия ва Франция Эроннинг минтақадаги беқарорлаштирувчи иштирокчиларни қўллаб-қувватлаётгани ҳақида савол туғдирди. АҚШнинг БМТдаги элчиси ўринбосари Роберт Вуд Хавфсизлик Кенгашининг Эронга таъсири бўлган аъзоларини “Исроил ва бошқа иштирокчиларга қарши вакиллик можаросининг кучайишини тўхтатиш учун унга босимни кучайтиришга” чақирди.

Эроннинг БМТдаги доимий вакили Амир Саид Иравонийнинг айтишича, Теҳрон доимий равишда максимал даражада вазминликни қўллаган, аммо қатъий жавоб бериш ҳуқуқини ўзида сақлаб қолади. У Хавфсизлик Кенгашини Исроилни қоралаб, уни санкциялар билан жазолашга чақирди.

Исроилнинг БМТдаги вакили ўринбосари Жонатан Миллер эса БМТ Хавфсизлик Кенгашини Эронни минтақавий терроризмни қўллаб-қувватлаётгани учун қоралашга ва Теҳронга қарши санкцияларни кучайтиришга чақирди.

Маълумот учун, ҲАМАС сиёсий бюроси раҳбари Исмоил Хония кеча, 31 июль куни эрталаб Теҳронда ўлдирилган. ҲАМАС қотилликда Исроилни айблади. Исроил Хониянинг ўлдирилиши учун жавобгарликни ўз зиммасига олмади.