Вашингтон Украинанинг Starlink'га киришига тўсқинлик қилиш билан таҳдид қилмоқда – “Reuters”

АҚШ ҳукумати Украинани америкалик тадбиркор, SpaceX ва Tesla асосчиси Илон Маскнинг Starlink сунъий йўлдош интернет тизимига киришни тўсиб қўйиш билан таҳдид қилди. Бу ҳақда кеча, 21 февраль куни ўз манбаларига таяниб, “Reuters” хабар берди.

Қайд этилишича, бу масала АҚШ Молия вазири Скотт Бессантнинг ўтган ҳафта Киевга ташрифи чоғида Украина Президенти Владимир Зеленскийга келишув лойиҳасини тақдим этганида кўтарилган ва у таклифни рад этган. Кейинроқ Зеленский ва АҚШ Президентининг махсус элчиси Кит Келлогг ўртасидаги учрашувда Украинанинг Starlink'га кириши мавзуси тилга олинган эди.

Унинг сўзларига кўра, иккинчи учрашув чоғида Украина томонига фойдали қазилмалар бўйича келишувга эришилмаса, хизмат “муқаррар” тўхтаб қолишига дуч келгани айтилган.

“Украина Starlink устида ишламоқда. Улар буни ўзларининг шимолий юлдузлари деб билади. Starlink'нинг йўқолиши Украина учун катта зарба бўлади”, дея қўшимча қилди “Reuters” манбаси.

Ҳарбий ҳаракатлар бошланганидан бери Украина ҳарбийлари Starlink'дан ҳарбий алоқалар, учувчисиз самолётлар, қайиқлар ва бошқа мақсадларда фойдаланмоқда. 2023 йил апрелига келиб Украина томонида 42 минг терминал мавжуд эди. Бир қатор Украина терминаллари хавфсизроқ версия – Spaceshield'га уланган. 2024 йилнинг охирида Пентагон SpaceX билан ушбу версияга кириш имкониятини кенгайтириш учун шартнома тузди.

north_east

Starlink интернет сунъий йўлдошларининг 200-партияси орбитага чиқди

Баъзи ҳолларда SpaceX “можаронинг кучайишига” йўл қўймаслик учун Украина Қуролли кучлари учун Starlink сунъий йўлдош интернетининг ишлашини чеклади. Масалан, Маск 2022 йилда Украина ҳарбийларига Қрим минтақасидаги Starlink интернет сунъий йўлдошларига киришни таъминламаган. У буни АҚШ санкцияларини бузмаслик учун қилгани билан изоҳлади.

Ўтган йилнинг кузида Зеленский ўзининг “ғалаба режаси”да АҚШга Украина ресурсларини биргаликда ишлаб чиқишни таклиф қилган эди. Февраль ойи бошида АҚШ Президенти Дональд Трамп Украинанинг ноёб тупроқ металларини Вашингтондан давом этадиган ҳарбий ёрдамга алмаштиришни таклиф қилган эди. У келишув ҳажмини 500 миллиард долларга баҳолаган.

NBC манбаларининг таъкидлашича, АҚШ уларга Украинадаги ноёб ер минералларининг 50 фоизига эгалик қилиш ҳуқуқини беришни таклиф қилган. “The Economist”нинг ёзишича, Бессант Зеленскийга бу ҳақда ўйлаш учун бир соат вақт берган эди. Томонлар ҳали келишувга эришмаган. Зеленский АҚШ таклифи Украина учун хавфсизлик кафолатларини ўз ичига олмаганини тушунтирди.

Трамп Киевни келишувни бузганликда айблади ва келишув бўлмаса, АҚШ ва Украина “кўп муаммоларга” дуч келиши билан таҳдид қилди. У “қисқа муддатда” Киевнинг АҚШга 400-500 миллиард доллар компенсация тўлаш мажбуриятлари бўйича келишувга эришишга умид қилганини қўшимча қилди. “Financial Times” маълумотларига кўра, Украинага тегишли бўлган энг муҳим минералларнинг қиймати 11,5 триллион долларга етади. “The Washington Post” ва “The Telegraph” газеталарининг таъкидлашича, келишув миқдори АҚШнинг Киевга ёрдами учун сарфлаган харажатларидан сезиларли даражада ошади.

Зеленскийнинг ёрдамчилари “Трамп билан кейинги тўқнашувларга йўл қўймаслик ва АҚШ Президентига Қўшма Штатларнинг Украинани қўллаб-қувватлашда давом этишини оқлашига имкон бериш” учун таклифни қабул қилишни маслаҳат берган. “The Wall Street Journal”нинг ёзишича, томонлар бугун, 22 февраль куни келишувга эришиши мумкин, аммо келишув ҳали тайёр эмас.

Эслатиб ўтамиз, АҚШ Президенти Дональд Трамп кеча, 21 февраль куни “Fox News radio” билан суҳбатда Украина Президенти Владимир Зеленский Россия урушини тугатиш тўғрисидаги музокараларда иштирок этиши унчалик муҳим эмаслиги айтганди.