Украина АҚШ билан табиий ресурслар бўйича келишувга эришди – ОАВ

Украина ва АҚШ табиий ресурслар бўйича битим тузди. Вашингтон дастлаб таклиф қилинган энг қатъий шартлардан, хусусан, АҚШ Украина қазилма бойликларидан олинадиган потенциал 500 миллиард доллар даромадга эгалик қилиш талабидан кечган. Бу ҳақда Украина расмийларига таяниб, “Financial Times” хабар берди.

Нашр манбасининг таъкидлашича, Киев янада қулай шартларни қўлга киритишга муваффақ бўлган ва ушбу битимни АҚШ билан ҳамкорликни мустаҳкамлаш имконияти сифатида тақдим этган. Бу эса уч йиллик урушдан кейин Украина иқтисодиётини тиклашга хизмат қилиши керак.

Жорий йил 24 февраль куни тасдиқланган якуний келишув матнига кўра, томонлар махсус фонд ташкил этишга келишиб олган. Украина фойдали қазилмалар, нефть ва газ қазиб олишдан келадиган даромаднинг 50 фоизини ушбу фондга йўналтиради. Фонд маблағлари фақат мамлакат ичидаги лойиҳаларга инвестиция қилиш учун ишлатилади. Мавжуд давлат ресурсларига таъсир қилмайди, яъни Нафтогаз ва Укрнафта каби йирик нефть ва газ ишлаб чиқарувчи компанияларнинг фаолияти ўзгаришсиз қолади. Бироқ битим АҚШ томонидан хавфсизлик кафолатларини таъминлашни ўз ичига олмайди, бу эса илгари Киев томонидан талаб қилинган эди. Шунингдек, АҚШнинг фонддаги улуши ва активларни биргаликда бошқариш механизмлари ҳали ҳам очиқ масала бўлиб қолмоқда ва бу бўйича қўшимча музокаралар талаб этилади.

north_east

Зеленский қаршисидаги 3 та ҳалокатли йўл. АҚШ Украинага турли таклифлар юборди

Келишув Украина Адлия, Иқтисодиёт ва Ташқи ишлар вазирлари томонидан аллақачон маъқулланган. Энди ҳужжат Олий Радада тасдиқланиши лозим. Яқин ҳафталарда Украина Президенти Владимир Зеленский АҚШга ташриф буюриб, АҚШ Президенти Дональд Трамп билан битимни расмий равишда имзолаши кутилмоқда.

“Бу Президент (Зеленский) учун умумий келажак стратегиясини муҳокама қилиш имконияти бўлади, шундан кейин биз кейинги қадамларни белгилаймиз”, дейди нашр манбаси.

Қайд этиш жоиз, Владимир Зеленский табиий ресурсларга оид ташаббусни 2024 йил сентябрда эълон қилинган “ғалаба режасига” киритган эди. Дональд Трамп эса Украинага ёрдам эвазига мамлакатнинг табиий бойликларига кириш ҳуқуқига эга бўлишга умид қилаётганини билдирган. Музокаралар давомида Вашингтон Украинага бир нечта шартномалар вариантларини таклиф қилган.

Дастлабки таклифлардан бири АҚШга фонд устидан тўлиқ назорат беришни назарда тутган эди. Бироқ Украина буни қабул қилиб бўлмас шарт деб топди ва натижада ушбу талаб якуний ҳужжатдан чиқариб ташланди.

Эслатиб ўтамиз, олдинроқ Дональд Трамп агар АҚШга 500 миллиард долларлик нодир ер металлар етказиб бериш ваъда қилинса, Украинага ёрдам давом эттирилишини билдирган эди. Бироқ 14 февраль куни Германияда ўтган Мюнхен хавфсизлик конференциясида Украина Президенти Владимир Зеленский АҚШ билан металлар бўйича келишувни имзолашдан бош тортди. У ҳужжат АҚШга Украинадаги келажакдаги фойдали қазилма захираларининг 50 фоизига эгалик қилиш ҳуқуқини бериши керак эди.