Байден АҚШнинг таъминот занжирларига қарамлигини тан олди

Украина атрофидаги вазият Америка Қўшма Штатлари иқтисодиётининг глобал таъминот занжирларига боғлиқлигини яна бир бор кўрсатди. Бу ҳақда бугун, 20 май куни мамлакат Президенти Жо Байден Жанубий Кореянинг Пхёнтек шаҳрига қилган ташрифи давомида маълум қилди.

“Сўнгги бир неча йил ичида биз бу қанчалик муҳимлигини кўра олдик. Пандемия ўз вақтида етказиб бериш занжирларининг мўртлигини кўрсатди. Дунёда яримўтказгичларнинг глобал тақчиллиги истеъмол товарлари танқислигига ва атрофдаги нархларнинг ошишига олиб келди”, дейди у.

Унинг сўзларига кўра, Украинадаги воқеалар иқтисодиёт ва миллий хавфсизлик Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг “қадриятларини баҳам кўрмайдиган”  мамлакатларга боғлиқ бўлмаслиги учун муҳим товарларни етказиб бериш занжирларини таъминлаш зарурлигини яна бир бор кўрсатди.

Америка раҳбари бу вазиятни АҚШнинг Корея Республикаси каби яқин ҳамкорлари билан ҳамкорлик қилиш орқали тузатишни таклиф қилмоқда. Шунингдек, Жо Байден келгуси ўн йилликлардаги дунё келажаги асосан Ҳинд-Тинч океани минтақаси томонидан белгиланишини қўшимча қилди.

Россия-Украина уруши

Жорий йилнинг 21 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Кремлда Украина шарқидаги ўзини мустақил деб эълон қилган Луганск халқ республикаси (ЛХР) ва Донецк халқ республикасини (ДХР) тан олиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Кейинроқ РФ республикаларни шу номдаги вилоятлар чегарасида тан олганини таъкидлаб, Украинага қарши уруш хавфини ошириб юборди.

Путиннинг фавқулодда қарори ортидан АҚШ, ЕИ, Канада, Австралия, Буюк Британия ва Япония расмийлари ҳам Россияга қарши санкциялар киритди.

24 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Украина шарқида Донбассда рус ҳарбийлари "махсус ҳарбий операция" бошлаганини эълон қилди ва рус қўшинлари Украинага ҳужум бошлади. Путин бу ҳаракатини Украина шарқидаги россияпараст сепаратист кучлар раҳбарлари шундай сўров юборгани билан оқлади.

Бундан аввалроқ Зеленский Россия фуқароларига рус тилида мурожаат қилиб, украинларга “на совуқ, на иссиқ, на гибрид уруш керак эмас”лигини, украинлар ҳужумчиларни кутиб олишга тайёрлигини билдирганди. Кўп ўтмай Президент Россия билан дипломатик алоқани узди. Президент Зеленский мамлакатда ҳарбий ҳолат эълон қилди.

25 февраль куни Зеленский Украинада умумий ҳарбий сафарбарлик эълон қилди. Армияга чақирув мамлакатнинг қатор вилоят ва шаҳарларида амалга оширилиши белгиланди.

Рус қўшинлари ҳозиргача Украинага шимол, шарқ ва жанубдан ҳужум қилиб келмоқда ва қатор ҳудудларни эгаллашга эришди. Аммо бу уруш Россиянинг дунёда яккаланиб қолишига олиб келди.

Украинага ҳужум бошланиши Россия иқтисодига оғир зарба берди. Рус компаниялари акциялари кескин арзонлашди, Москва биржасида савдолар мислсиз даражада пасайиш билан ўтди. Газпром, ЛУКОЙЛ ва бошқа йирик компаниялар йўқотишларга учради.

Ҳужум бошлангач, Европа давлатлари ва АҚШ Россияга қарши бир неча босқичли санкциялар жорий қилди. Россиянинг ВТБ, “Россия” банки, “Открытия”, “Новикомбанк”, “Промсвязьбанк”, “Совкомбанк” ва ВЭБ.РФ банклари SWIFT халқаро банклараро тизимидан узилди. АҚШ ва Европа Иттифоқи Россиянинг олтин-валюта захирасини блоклади.

Европа давлатлари, АҚШ, Канада Россия учун ўз ҳаво ҳудудини ёпди. Бу санкцияларга нейтрал давлат ҳисобланган Швейцария ҳам қўшилди. Уруш фонида Украинани Европа Иттифоқи аъзолигига қабул қилиш жараёни тезлашди.