100 000 дан ортиқ украиналик тинч аҳоли бир кечада қочқинга айланди – БМТ

Россиянинг Украинага бостириб кириши ортидан 100 мингдан ортиқ тинч аҳоли ўз уйларини ташлаб кетган. Бу ҳақда БМТнинг Қочқинлар бўйича Олий комиссарлиги матбуот котиби Шабиа Манту БМТнинг Женевадаги офисида бўлиб ўтган матбуот анжуманида маълум қилди. 

“Ишонамизки, 100 мингдан ортиқ украиналиклар ўз уйларини ташлаб кетишган ёки ички кўчирилган бўлишлари мумкин ва улардан яна бир неча минг нафари халқаро чегараларни кесиб ўтган”, дейди у. 

Унинг сўзларига кўра, мамлакат ичида кўчирилганлар сони сезиларли даражада, шунингдек,  чегаралар ва ундан ташқарида ҳаракатланиш мавжуд. 

“БМТ ходимлари Украина ҳукумати вакиллари билан биргаликда уйларини ташлаб кетган украиналикларга ёрдам кўрсатмоқда”, деган Манту. 

Матбуот котиби Украинадаги вазият янада кескинлашган тақдирда 4 миллионгача одам бу мамлакатни тарк этиши мумкинлигидан огоҳлантирган. 

Ўз навбатида, Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Инсон ҳуқуқлари бўйича Олий комиссари бошқармаси расмий вакили Равина Шамдасани, олинган маълумотларга кўра, Россиянинг Украинадаги ҳаво ҳужумлари ва бомбардимонлари натижасида 25 нафар тинч аҳоли ҳалок бўлгани, яна 102 киши жароҳатлангани, аммо ҳақиқий статистика юқорида бўлиши мумкинлигини маълум қилган. Шамдасани Украинадаги воқеалардан жиддий хавотир билдирган.

“Биз тинч аҳоли орасида қурбонлар сони ортгани ҳақида хабарлар олаяпмиз”, дейди у. 

Инсон ҳуқуқлари бўйича Олий комиссарлик Россиянинг ҳарбий ҳаракатлари халқаро ҳуқуқ нормаларига зид эканлигини таъкидлаган. 

"(Операция) сон-саноқсиз ҳаётни хавф остига қўяди ва уни дарҳол тўхтатиш керак", дейди Шамдасани. 

Бундан ташқари, Инсон ҳуқуқлари бўйича Олий комиссарлик вакили бир кун аввал Украинадаги урушга қарши норозилик билдирган Россиядаги намойишчиларнинг ўзбошимчалик билан ҳибсга олинишидан хавотир билдирган. 

“Биз 1800 дан ортиқ намойишчилар ҳибсга олинганидан хабардормиз. Уларнинг ҳибсдан озод этилгани ёки йўқлиги ҳозирча номаълум”, дейди Шамдасани.  

Россиянинг Украинага босқини

Жорий йилнинг 21 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Кремлда Украина шарқидаги ўзини мустақил деб эълон қилган Луганск халқ республикаси (ЛХР) ва Донецк халқ республикасини (ДХР) тан олиш тўғрисидаги фармонни имзолади. Кейинроқ РФ республикаларни шу номдаги вилоятлар чегарадаги тан олганини таъкидлаб, Украинага қарши уруш хавфини ошириб юборди.

Путиннинг фавқулодда қарори ортидан АҚШ, ЕИ, Канада, Австралия, Буюк Британия ва Япония расмийлари ҳам Россияга қарши санкциялар киритди.

24 февраль куни Россия Президенти Владимир Путин Украина шарқида Донбассда рус ҳарбийлари "махсус ҳарбий операция" бошлаганини эълон қилди ва рус қўшинлари Украинага ҳужум бошлади. Путин бу ҳаракатини Украина шарқидаги россияпараст сепаратист кучлар раҳбарлари шундай сўров юборгани билан оқлади.

Бунинг ортидан Зеленский Россия фуқароларига рус тилида мурожаат қилиб, украинларга “на совуқ, на иссиқ, на гибрид уруш керак эмас”лигини, украинлар ҳужумчиларни кутиб олишга тайёрлигини билдирди. Кўп ўтмай Президент Россия билан дипломатик алоқани узди.

Рус қўшинлари дастлаб Киев ва Харьковга ракета ҳужуми уюштирди. Президент Зеленский мамлакатда ҳарбий ҳолат эълон қилди. Шунингдек, расмий идора рус қўшинлари Харьков ва Одесса вилоятига кириб борганини билдирди.

Ҳужум бошланганидан кўп ўтмай, ЛХР Ички ишлар вазири маслаҳатчиси Виталий Киселев Счастье ва Станица шаҳарчалари ЛХР назоратига ўтганини эълон қилди.

Украинага ҳужум бошланиши Россия иқтисодига оғир зарба берди. Рус компаниялари акциялари кескин арзонлашди, Москва биржасида савдолар мислсиз даражада пасайиш билан ўтди. Газпром, ЛУКОЙЛ ва бошқа йирик компаниялар йўқотишларга учради.

25 февраль куни Зеленский Украинада умумий ҳарбий сафарбарлик эълон қилди. Армияга чақирув мамлакатнинг қатор вилоят ва шаҳарларида амалга оширилиши белгиланди.