Japarov Akayevning “bir qoshiq qoni”dan kechdi

Qirg‘iziston Respublikasi Prezidenti Sadir Japarov sobiq prezident Asqar Akayev “Qumtor” oltin konini o‘zlashtirish bilan bog‘liq da’vo qilingan korrupsiya ishi bo‘yicha xalq oldida qilgan xatolarini oqlaganini aytdi. Bu haqda u bugun, 17 yanvar kuni “Vecherniy Bishkek” gazetasida e’lon qilingan intervyusida gapirgan. 

"Qumtor bo‘yicha huquqiy hujjatlarni imzolash jarayoni davom etmoqda, biz uni bahorga qadar yakunlashni rejalashtirmoqdamiz. Ammo Qumtor bizga o‘tgani allaqachon ma’lum bo‘ldi", dedi Japarov Qirg‘iziston hukumatining konni o‘zlashtirishni avvalroq Kanadaning Centerra Gold kompaniyasi olib borgan davlat nazoratiga olish to‘g‘risidagi qarorini inobatga olib. 

“Shu munosabat bilan Asqar Akayevich (Akayev) ikki marta tergov organlarida so‘roqqa keldi va u barcha savollarga javob berdi. Asqar Akayevich shu tariqa o‘zining oldingi xatolarini to‘liq oqladi. Sobiq bosh rahbarning ko‘rsatmasi. Tergov jarayoniga sobiq bosh vazirlar va tergov bilan hamkorlik qilgan deputatlarning ko‘rsatmalari ham ta’sir ko‘rsatdi”, deydi Japarov. 

Prezidentga ko‘ra, Qumtor ishi bo‘yicha keyinroq batafsil ma’lumot beriladi.

Qirg‘izistonning birinchi prezidenti Asqar Akayev 20 dekabr kuni TASS agentligiga Qirg‘izistonda 2005 yildan beri unga nisbatan qo‘zg‘atilgan barcha jinoiy ishlar to‘xtatilganini aytdi.  Bu haqda u Bishkekdan qaytgach,  Qumtor oltin koni ishida guvoh sifatida ko‘rsatma berganidan keyin ma’lum qildi.  Ayni paytda,  21 dekabr kuni Qirg‘iziston Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi “Qumtor” ishi bo‘yicha Akayevga qarshi jinoiy ish bo‘yicha tergovni davom ettirayotganini ma’lum qildi. 

Ma’lumot uchun, Asqar Akayev 1990 yilda Qirg‘iziston Prezidenti bo‘ldi. 2005 yil mart oyida davlat to‘ntarishi natijasida lavozimidan chetlashtirildi va xavfsizlik nuqtai nazaridan oilasi bilan respublikani tark etishga majbur bo‘ldi. Shundan so‘ng vatanida unga nisbatan bir necha jinoiy ish qo‘zg‘atilgan, jumladan, “Qumtor” ishi. Birinchi prezidentning o‘zi bu ishlarni respublikaning yangi hokimiyatlari tomonidan siyosiy ta’qib deb biladi. Akayev hozirda Moskvada istiqomat qiladi va o‘qituvchilik hamda ilmiy faoliyat bilan shug‘ullanadi.

Akayev 2021 yilning avgust oyida “Qumtor” koni bo‘yicha shartnoma tuzishda yo‘l qo‘ygan xatolarini tan olib, qirg‘iz xalqidan kechirim so‘ragan edi. 

Eslatib o‘tamiz, joriy yilning 2 avgust kuni 16 yil mobaynida Rossiyada yashab kelgan Akayev vatani — Qirg‘izistonga qaytarildi. Dastlab, sobiq Prezidenti “Qumtor” oltin koni bo‘yicha Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi tomonidan so‘roq qilindi. So‘ngra, u davlat rahbari Sadir Japarov bilan uchrashdi. Uchrashuvdan so‘ng, Asqar Akayev matbuot anjumanida Qirg‘iziston Prezidentiga “hamma narsani aytib berish” imkoniyati uchun minnatdorlik bildirgan.   

Ma’lumot o‘rnida, Asqar Akayev Qirg‘izistonni 1991 yildan 2005 yilgacha boshqargan, u davlat to‘ntarishi natijasida lavozimidan chetlatilgan. U 2005 yildan beri Rossiyada bo‘lib, ilmiy faoliyat bilan shug‘ullangan. 2021 yilning iyul oyida Akayev xalqaro qidiruvga berilgan. Qirg‘izistonning sobiq Bosh vaziri Feliks Kulovning aytishicha, sobiq prezidentning o‘zi ixtiyoriy ravishda Bishkekka kelib, “Qumtor”ga qarshi jinoiy ish doirasida guvohlik bergan.

Akayev Qirg‘izistonga so‘nggi bor 2021 yilning dekabr oyida keldi.