Yevropada gaz narxi eng yuqori darajaga yetdi

Kecha, 2 yanvar kuni Yevropadagi kimoshdi savdosida gaz narxi bir megavatt/soat uchun 50,3 yevroga yetdi (1000 kub metr uchun taxminan 526 yevro). Bu haqda “Bloomberg” xabar berdi.

Kecha 2025 yilning birinchi savdo kuni edi va narxning ushbu oshishi 2023 yilning oktyabr oyidan beri ko‘k yoqilg‘i narxining eng yuqori darajasidir.

Agentlik gaz narxining oshishini uchta omil kombinatsiyasi bilan izohlamoqda. Birinchisi, Rossiyaning “Gazprom” kompaniyasi Ukraina orqali Yevropaga gaz tranzitini to‘xtatdi. Ikkinchi sabab, Norvegiyaning Xammerfest shahridagi suyultirilgan gaz zavodi kompressor nosozligi sababli 9 yanvarga qadar faoliyatini to‘xtatdi. Nihoyat, uchinchi omil Shimoliy Yevropadagi sovuq ob-havo bo‘lib, bu mintaqada isitish uchun gaz sarfini oshirdi.

“Ushbu haftada (Norvegiyadagi LNG) yetkazib berishning qisqarishi bufer bo‘lib xizmat qiladigan omborlardan tezroq chiqib ketishiga olib kelishi mumkin, gaz inqirozi endigina boshlangan 2021 yildan beri eng tez sur’atlarda pasaymoqda”, deb yozadi “Bloomberg”.

Biroq Yevropa Komissiyasi “mintaqa ichida ham, tashqarisida ham samarali tayyorgarlik ishlari va muvofiqlashtirish” tufayli Markaziy va Sharqiy Yevropaga gaz yetkazib berish xavfsizligiga tahdid yo‘qligini ma’lum qildi.

“Gaz ta’minoti muqobil yo‘llar (Germaniya, Italiya) va omborlardan olib qo‘yish orqali kafolatlanadi”, deb xabar beradi Yevropa Ittifoqi ijroiya organi o‘z veb-saytida.

Eslatib o‘tamiz, 2025 yilning 1 yanvar kunidan e’tiboran “Gazprom” Ukraina orqali gaz yetkazib berishni to‘xtatdi. Kompaniya 2019 yil 30 dekabrda “Gazprom” va Ukrainaning “Naftogaz” kompaniyasi o‘rtasida Rossiya gazini tashishni tashkil etish bo‘yicha imzolangan shartnoma va ikki mamlakat GTS operatorlari o‘rtasidagi o‘zaro hamkorlik to‘g‘risidagi shartnomaning amal qilish muddati tugaganini eslatdi. Ukraina Energetika vazirligiga ko‘ra, Rossiya gazining Ukraina orqali tranziti “milliy xavfsizlik manfaatlari uchun” to‘xtatilgan. “Reuters” xabariga ko‘ra, Ukraina tranzitini to‘xtatish Moldovaga eng og‘ir ta’sir qiladi. Slovakiya, Chexiya va Avstriya kabi Rossiya gazining boshqa xaridorlari muqobil yetkazib berish yo‘llarini o‘rnatgan. Vengriya Rossiya gazini Turk oqimi gaz quvuri orqali olishda davom etadi.