Turkiya Rossiyadan po‘lat sotib olishni cheklaydi

Turkiya Rossiyadan po‘lat mahsulotlariga boj joriy qildi. Bundan buyon rus po‘latiga ishlab chiqaruvchiga qarab 6 dan 9 foizgacha qo‘shimcha soliq to‘lanadi. Bu haqda kecha, 11 oktyabr kuni rasmiy gazetada e’lon qilingan Turkiya hukumati qarorida so‘z boradi.

“Ushbu chora-tadbirlar 5 yil muddatga joriy qilingan va mahalliy po‘lat ishlab chiqarishga zarar yetkazadigan "nohaq raqobat" va xorijiy yetkazib beruvchilar tomonidan damping bilan bog‘liq”, deya tushuntirdi Turkiya Vazirlar Mahkamasi.

Anqara Hindiston va Yaponiya po‘lat ishlab chiqaruvchilari uchun ham xuddi shunday bojlar joriy qilmoqda. Xitoy po‘lati uchun bojlar taqiqlangan darajada – 43 foizgacha o‘rnatiladi.

2023 yilda Turkiya 3,1 milliard dollarga Rossiyadan po‘lat sotib oldi. Rossiyaning po‘lat ishlab chiqaruvchilari Rossiyaning Ukrainaga qarshi urushi fonida joriy etilgan sanksiyalar tufayli xorijda sotish bilan bog‘liq muammolarga duch kelishmoqda: yanvar-avgust oylarida Rossiya dengiz portlari orqali qora metallar eksporti 15 foizga kamaydi va 12,5 million tonnani tashkil etdi.

“Rossiya temiryo‘llari tarmog‘i orqali eksport tashish ham 15 foizga qisqarib, 19,5 million tonnani tashkil etdi”, deydi Finam investitsiya kompaniyasi tahlilchisi Aleksey Kalachev.

Eng katta yo‘qotishlarni Rossiyaning eng yirik po‘lat quvurlar ishlab chiqaruvchisi bo‘lgan Quvur metallurgiya kompaniyasi korxonalari ko‘rdi. Pervouralsk yangi quvurlar zavodining eksporti yilning birinchi yarmida 21 foizga, Chelyabinsk quvur prokat zavodi va Voljskiy quvur zavodining 57-58 foizga kamaydi. Milliarder Aleksey Mordashovga tegishli "Severstal" eksporti 24 foizga, Mechel 23 foizga, Evraz zavodlari esa 7-20 foizga pasaygan.

“Eksportning pasayishi eng yirik metallurgiya xoldinglarini ishlab chiqarishni qisqartirishga majbur qilmoqda”, deydi Kalachev.

Chermet korporatsiyasi tahlilchilarining fikriga ko‘ra, sentyabr oyida po‘lat ishlab chiqarish yillik ko‘rsatkichlarda 13,5 foizga kamaydi va ishlab chiqarishning pasayishi ketma-ket to‘qqizinchi oyda qayd etildi. Prokat ishlab chiqarish 18 foizga, cho‘yan ishlab chiqarish 8,5 foizga, quvurlar ishlab chiqarish 2 foizga kamaydi.

“Eksport muammolaridan tashqari, metallurglarga qurilish sanoatidagi zaif talab ham bosim o‘tkazmoqda, bu esa, o‘z navbatida, yuqori foiz stavkalari tufayli bosim ostida”, deb tushuntiradi “Veles kapital” yetakchi tahlilchisi Vasiliy Danilov.

Uning prognozlariga ko‘ra, joriy yil oxiriga qadar mamlakatda po‘lat ishlab chiqarish hajmi 2023 yil darajasiga nisbatan 3-5 foizga kamayadi va 72-74 million tonnani tashkil qiladi.

Eslatib o‘tamiz, oldinroq Rossiyadan Xitoyga neft xomashyosi importining umumiy hajmi 7,4 foizga qisqargani xabar qilingandi.