Sunak Rossiya va Xitoyga gap bilan emas, amal bilan qarshi turishga va’da berdi

Buyuk Britaniya Bosh vaziri Rishi Sunak kecha, 28 noyabr kuni kechqurun mamlakat rasmiylari Rossiya Federatsiyasi va Xitoyning harakatlariga javoban xalqaro munosabatlarda pragmatik yondashuvga amal qilishini aytdi. 

"Bugungi kunda geosiyosiy o‘zgarishlar sur’ati tezlashmoqda. Bizning raqiblarimiz va raqobatchilarimiz uzoq muddatli istiqbolni rejalashtirishmoqda", deydi Sunak shahar Lord-meri tomonidan uyushtirilgan ziyofatda.  

Shu bilan birga, u Rossiya BMT Nizomining asosiy tamoyillariga zid,  Xitoy esa davlat hokimiyatining barcha dastaklaridan foydalanib, global ta’sir uchun maqsadli kurashayotganini ta’kidladi.  

“Ushbu qiyinchiliklar oldida qisqa muddatli rejalashtirish yoki orzu qilish yetarli emas. Biz Sovuq urushning argumentlari yoki yondashuvlariga yoki shunchaki o‘tmishga nisbatan sentimental munosabatga bog‘liq bo‘lishimiz mumkin emas. Shuning uchun biz yondashuvimizda evolyutsion sakrashga erishamiz. Bu shuni anglatadiki, biz o‘z qadriyatlarimizni himoya qilishda va farovonligimiz bog‘liq bo‘lgan ochiqlikda kuchliroq bo‘lishimiz kerak.Demak,  biz xorijdagi kuchimiz asosi sifatida yanada kuchli milliy iqtisodiyotni qurishimiz kerak. Va bu shuni anglatadiki, biz raqobatchilarimizga ritorika darajasida emas, balki qat’iy pragmatizm yordamida qarshi turishimiz kerak”, deydi Britaniya Bosh vaziri tashqi siyosat mavzularidagi birinchi katta nutqida. 

Sunakning ta’kidlashicha, hukumat yirik geosiyosiy o‘zgarishlar sharoitida 2023 yilda yangilangan Buyuk Britaniyaning xavfsizlik, mudofaa va tashqi siyosat bo‘yicha keng qamrovli sharhini taqdim etadi.  

“Biz nafaqat diplomatik tajriba, ilmiy va texnologik yetakchilik, mudofaa va xavfsizlik sohasiga sarmoya kiritish orqali, balki dunyo bo‘ylab hamfikr davlatlar bilan hamkorligimiz sifati va chuqurligini sezilarli darajada oshirish orqali harakat qilamiz. Biz kelgusi yil yangilangan keng qamrovli sharhda, jumladan, Hamdo‘stlik, AQSH, ko‘rfaz mamlakatlari, Isroildagi do‘stlarimiz bilan o‘zaro munosabatlarimiz haqida batafsil ma’lumot beramiz”, deydi u. 

Sunakning ta’kidlashicha, Britaniya boshqa uchta sohada allaqachon inqilobiy sakrashni amalga oshirmoqda.  

“Birinchidan, Ukrainani qo‘llab-quvvatlash orqali biz xavfsizlik va migratsiya masalalarini hal qilish uchun Yevropa davlatlari bilan ham munosabatlarimizni jonlantirmoqdamiz. Ikkinchidan, biz Xitoyga uzoq muddatli istiqbolga intilamiz, barqarorlikni mustahkamlaymiz va iqtisodiy xavfsizligimizni himoya qilamiz. Uchinchidan, biz chuqur va uzoq muddatli hamkorlikni yo‘lga qo‘yish orqali Hind-Tinch okeani mintaqasidagi ulkan imkoniyatlardan foydalanamiz”, deya qo‘shimcha qildi u. 

Yevropada siyosat

Britaniya Bosh vazirining aytishicha, G‘arbning Ukrainadagi voqealarga munosabati mamlakatlar o‘rtasidagi sheriklik darajasi yuqori ekanligini tasdiqlaydi.  

“Qobulning qulashi, pandemiya va iqtisodiy nizolardan so‘ng, ba’zilar G‘arbning zaifligi haqida gapirishdi. Aslida, Ukrainadagi javobimiz jamoaviy qarorimiz qanchalik chuqurligini ko‘rsatdi. Shvetsiya va Finlyandiya NATOga qo‘shilmoqda. Germaniya harbiy xarajatlarni oshirmoqda. Bizni Avstraliya, Yaponiya va Janubiy Koreyadan hamkorlar qo‘llab-quvvatlamoqda. Biz butunlay yangi sanksiyalar modelini ishlab chiqdik. NATO va Birlashgan Ekspeditsiya Kuchlari yordamida biz [Yevropaning] sharqida yoki Yuqori Shimolda Rossiyaning keyingi tajovuzidan o‘zimizni himoya qilmoqdamiz. Shuningdek, biz Brexit’dan keyin Yevropa bilan munosabatlarimizni, jumladan, yangi “Yevropa siyosiy hamjamiyati” bilan o‘zaro hamkorlik qilish orqali ikki tomonlama darajada o‘zgartirmoqdamiz”, deydi Sunak. 

Shu bilan birga, Sunak London Yevropa Ittifoqi bilan huquqiy birlashish uchun ba’zi qonunchilik me’yorlarini o‘zgartirmoqchimaslig va bu bilan Buyuk Britaniyaning hukmron Konservativ partiyasidagi hamkasblarini ishontirmoqchi emasligini aniq aytdi.  

“Mening rahbarligim ostida biz hech qachon YeI qonunchiligiga mos kelmaymiz. Buning o‘rniga strategik zaifliklarga chidamliligimizni kuchaytirish uchun energiya va noqonuniy migratsiya kabi umumiy masalalar bo‘yicha yevropalik qo‘shnilarimiz bilan hurmatli, yetuk munosabatlarni rivojlantiramiz”, deb xulosa qildi u.