Rossiya 11 ta Yevropa davlati bilan harbiy shartnomalarni bekor qilmoqda

Rossiya Mudofaa vazirligi 1992 va 2002 yillar oralig‘ida Rossiyaning bir nechta Yevropa mamlakatlari bilan tuzgan 10 ta harbiy hamkorlik shartnomasi va bitta tegishli memorandumni bekor qilish uchun hukumat roziligini oldi. Buyruq kecha, 19 dekabr kuni Rossiyaning rasmiy huquqiy axborot portalida e’lon qilindi.

Qayd etilishicha, Rossiya Mudofaa vazirligi bekor qilishi mumkin bo‘lgan shartnomalar ro‘yxatiga Germaniya, Polsha, Ruminiya, Daniya, Norvegiya, Niderlandiya, Xorvatiya, Belgiya va Chexiya kabi davlatlar bilan “harbiy hamkorlik” to‘g‘risidagi shartnomalar, shuningdek, Rossiya va Buyuk Britaniya Mudofaa vazirliklari o‘rtasida imzolangan memorandum kiradi.

Bekor qilinayotgan kelishuvlar Sovet Ittifoqi qulaganidan keyin o‘rnatilgan va imzolovchilar o‘rtasidagi ikki tomonlama harbiy hamkorlikni tartibga soluvchi huquqiy asosning bir qismi bo‘lgan.

2025 yil iyul oyida Rossiya Tashqi ishlar vazirligi Rossiya va Germaniya o‘rtasida 1996 yilda tuzilgan harbiy-texnik hamkorlik shartnomasining bekor qilinishini e’lon qilgan. Vazirlik Moskvaning bu harakatini shartnoma “o‘z ma’nosi va amaliy ahamiyatini yo‘qotgan“ va “Rossiya-Germaniya davlatlararo munosabatlarining hozirgi holatiga mutlaqo zid” ekanligi bilan izohlagan.

Rossiya Tashqi ishlar vazirligi bularning barchasida Germaniyani ayblagan va rasmiy bayonotining bir qismini Germaniya tomonini haqorat qilishga bag‘ishlagan. Rossiyalik diplomatlarning so‘zlariga ko‘ra, Germaniya hukumati mamlakat aholisini qasddan Rossiyaga qarshi ruhda mafkuraviy tarzda tarbiyalayapti, tobora tajovuzkor militaristik intilishlarni amalga oshirmoqda va Berlin go‘yoki haddan tashqari tashqi siyosat ambitsiyalari bilan to‘lib-toshgan. 

Ma’lumot o‘rnida, Ukrainaga to‘liq miqyosli bostirib kirish boshlanganidan va oqibatda G‘arb mamlakatlari bilan munosabatlardagi keskinlashganidan beri Rossiya xavfsizlik sohasidagi hamkorlikka oid o‘nlab xalqaro shartnomalardan chiqib ketgan.

So‘nggi shunday kelishuvlardan biri Rossiya va AQSH o‘rtasidagi plutoniyni yo‘q qilish to‘g‘risidagi bitim bo‘lib, u boshqa narsalar qatori, yadroviy qurol yaratishda ushbu elementdan foydalanishni taqiqlagan edi. Biroq Rossiya 2016 yilda Moskva va Vashington o‘rtasidagi “munosabatlarning keskin yomonlashishi” sababli hujjatni amalda to‘xtatib qo‘ygandi. Kelishuvning qayta tiklanishiga javoban Kreml Rossiyaning Ukrainaga qarshi tajovuzidan keyin Rossiyaga qarshi joriy etilgan sanksiyalarni bekor qilishni talab qildi.

Rossiya rasmiylari, shuningdek, AQSHning 2010 yilda tuzilgan Yangi START shartnomasi bilan tartibga solingan strategik hujum qurollarini ishlab chiqmaslik majburiyatlarini olishga harakat qilmoqda. Aks holda, Moskva shartnomani rasman bekor qilish bilan tahdid qilmoqda.

2025 yil aprel oyida Rossiya Vazirlar Mahkamasi Norvegiya, Shvetsiya va Finlyandiya bilan Barens dengizi va Yevro-Arktika mintaqasida hamkorlik to‘g‘risidagi kelishuvni bekor qildi. Rossiya sheriklikning barbod bo‘lishida G‘arb davlatlarini ayblamoqda.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq Rossiya Ukrainadagi urushdan oldingi erkaklarning 1 foizini yo‘qotgani haqida xabar berilgandi.