Ozarbayjon bilan chegarada 49 kishi halok bo‘ldi – Pashinyan

Armaniston Bosh vaziri Nikol Pashinyan bugun, 13 sentyabr kuni Armaniston-Ozarbayjon chegarasida mojaroning kuchayishi natijasida, arman tomondan dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, 49 kishi halok bo‘lganini aytdi. Bu haqda Pashinyan Yerevanda parlamentning favqulodda yig‘ilishida ma’lum qildi.

“O‘lganlar soni, afsuski, yakuniy emas”, deydi Pashinyan.

Armaniston Bosh vaziri parlamentariylarga Bryusselda Ozarbayjon rahbari Ilhom Aliyev bilan muzokaralar chog‘ida yuzaga kelgan kelishmovchiliklar haqida gapirgan.

Uning eslatishicha, 2020 yilning mart oyidan beri Baku tinchlik bitimi bo‘yicha o‘zining besh bandini taqdim etgan va tinchlik shartnomasini tuzishni taklif qilgan. Shundan so‘ng, arman tomoni o‘z bandlarini taklif qildi, ular kelishilgan holda tinchlik shartnomasini imzolashga tayyor edi.

“Biz [bir-birimizni] tushunayotgandek edik. Biroq Bryusseldagi uchrashuv chog‘ida Ozarbayjon tinchlik muzokaralarini olib borishdan va biz taklif qilgan masalalarni muhokama qilishdan bosh tortayotgani ma’lum bo‘ldi. Aslida Baku Qorabog‘ muammosini muhokama qilishni istamadi, chunki u bu muammoni hal qilingan yoki hech bo‘lmaganda o‘zining ichki ishi deb hisoblaydi”, deydi Bosh vazir.

Eslatib o‘tamiz, 13 sentyabrga o‘tar kechasi Armaniston Qurolli Kuchlari bo‘linmalari Ozarbayjon-Armaniston davlat chegarasining Dashkesan, Kalbajar va Lochin yo‘nalishlarida keng ko‘lamli provokatsiyani amalga oshirgan edi.

Armaniston va Ozarbayjon chegarasida janglar 13 sentyabr kuni mahalliy vaqt bilan soat 00:05 da boshlandi. Baku Yerevanni provokatsiyalarda aybladi va shuning ortidan to‘qnashuv yuz berganini ma’lum qildi.

Rasmiy Bakuga ko‘ra, 12 sentyabrga o‘tar kechasi Armaniston Qurolli Kuchlari bo‘linmalari Ozarbayjon-Armaniston davlat chegarasining Dashkesan, Kalbajar va Lochin yo‘nalishlarida keng ko‘lamli provokatsiya sodir etgan.

Qorabog‘ urushi

Ozarbayjon va Armaniston 2020 yil aynan Qorabog‘ hududi masalasida o‘zaro hisob-kitob qilib oldi. Ikkinchi Qorabog‘ urushi yoki “Vatan muhorabasi” nomi bilan tarixga kirgan harbiy to‘qnashuvlar 2020 yilning 27 sentyabr kuni boshlanib, 44 kun davom etdi. 2020 yilning 9 noyabridan 10 noyabrga o‘tar kechasi “Tog‘li Qorabog‘da o‘t ochishni to‘xtatish haqida”gi bayonot imzolandi. Urush yakunlariga ko‘ra, Turkiya qo‘llovidagi Ozarbayjon g‘alaba qildi. Rossiyaning yordamiga umid qilgan Armaniston esa mag‘lubiyatga yuz tutdi. 

Harbiy salohiyati bo‘yicha dunyoda 11-o‘rinda turuvchi Turkiya Qorabog‘ urushida faol tarzda Ozarbayjonni ham ruhiy, ham siyosiy, ham harbiy jihatdan qo‘lladi. Aslida, Turkiya Birinchi Qorabog‘ urushidan beri Ozarbayjonni qo‘llab keladi. 2010 yilda ikki davlat harbiy hamkorlik borasida strategik sheriklikka erishgach, ushbu qo‘llov amaliy ko‘rinish kasb eta boshladi. Shundan so‘ng, Turkiya Ozarbayjon Qurolli Kuchlari uchun zobitlar tayyorlab, ushbu davlatga qurol eksport qilish bo‘yicha Rossiya va Isroildan so‘ng uchinchi o‘ringa chiqdi. Ayniqsa, o‘tgan 2020 yilda qurol eksporti 6 barobarga ortib ketdi. Tog‘li Qorabog‘dagi to‘qnashuvlar oldidan esa bu ikki davlat o‘zaro harbiy dala o‘quv mashg‘ulotlarini o‘tkazdi. Mashg‘ulotlar yakunida Turkiya Ozarbayjonda 2 ta F-16 qiruvchi samolyotini ham qoldirgani aytiladi. Turkiyada ishlab chiqarilgan “Bayraktar” uchuvchisiz harbiy apparatlarining ham Ozarbayjon g‘alabasini ta’minlashdagi o‘rni yuqori bo‘ldi.

44 kunlik urush yakunlariga ko‘ra, Ozarbayjon armiyasi mamlakatning 5 shahri, 4 ta posyolka va 286 ta qishlog‘ini arman bosqinchilaridan ozod qildi. Ozarbayjon Qurolli Kuchlarining 2, 9 mingdan ortiq harbiy xizmatchisi o‘z ona yurtlarini ozod qilish uchun kurashda halok bo‘ldi.