Misrda 2000 yillik mumiyolar topildi

Misrning Al-Bahnasa shahrida ilk bor 2000 yillik 23 ta mumiyo topildi. Bu haqda mahalliy “Sada al-Balad“ axborot portali xabar berdi.

Qayd etilishicha, dafn etilganlarning yuzlarida oltin va rangli dafn niqoblari, ikkita mumiyoning og‘zida esa tillarang til bo‘lgan. Hammasi bo‘lib, miloddan avvalgi 305 yildan 30 yilgacha hukmronlik qilgan Ptolemeylar sulolasi, shuningdek, Rim hukmronligi davrida (miloddan avvalgi 30 – 395 yillar) yashagan 23 tarixiy shaxs dafn etilgan.

Ta’kidlanishicha, mumiyolar shaharning yuqori qabristonining sharqiy qismida tosh bilan qoplangan qabrda joylashgan. Ularning birida bo‘sh sarkofaglar, ikkinchisida esa mumiyolar bo‘lgan. Nima uchun jasadlar sarkofagdan tashqarida ko‘milganligi haqida hech qanday ma’lumot berilmagan.

Ularni topgan ispan arxeologlarining fikricha, o‘liklarning og‘ziga til shaklidagi tilla plastinka qo‘yish an’anasi Rim hukmronligi davrida keng tarqalgan. Dafn etilganlarning shaxsi hali aniqlanmagan, ammo yaqin atrofdagi devor parchalarida rasmlar, shuningdek, gulchambar va boshida toj o‘rnatilgan Afroditaning terakota haykalchasi ham aniqlangan.

Bugungi Al-Bahnasa qadimgi davrlarda Oxyrhynchus (Pemje) shahri joylashgan bo‘lib, u Misrning Ptolemey davrida davlatning uchinchi yirik shahriga aylangan. Aynan shu erda arxeologlar Sofokl, Yevripidning yo‘qolgan asarlarining parchalarini, shuningdek, turli xil ilk nasroniy matnlarini, shu jumladan Tomasning apokrifik “Xushxabar”ini topgan.

Qurg‘oqchil tuproq tufayli bu joylarda nafaqat qadimgi papiruslar saqlanib qolgan, balki 2014 yilda VI asrga tegishli Iso Masihning eng qadimgi tasvirlari ham borligi ma’lum bo‘lgan.

Ilgari olimlar Fir’avn Tutanxamon qabrining “la’nati” sirini ochishga muvaffaq bo‘lishgan. Ya’ni sirli voqea 1922 yilda, arxeolog Govard Karter ko‘p yillik izlanishlardan so‘ng, Tutanxamon qabrini ochganida sodir bo‘lgan. Qabrning ochilishida ishtirok etgan bir necha kishi ma’lum vaqt o‘tgach vafot etdi. Nihoyat, olimlar masala nimadaligini tushunishadi.

Ular qabrda topilgan Aspergillus qo‘ziqorinlaridan zaharlanish oqibatida halok bo‘lgan, degan xulosaga kelishdi. Ushbu nazariya boshqa ob’ekt — Litva knyazi Kazimir Yagellonchikning qabrini ochish natijalari bilan tasdiqlangan, u yerda eksgumatsiyaning barcha ishtirokchilari o‘pka infeksiyasidan vafot etgan. Shunday qilib, Tutanxamonning la’nati haqida afsona paydo bo‘lgan.

Eslatib o‘tamiz, 2023 yilning avgust oyida Qashqadaryo viloyati Muborak tumanida joylashgan Xo‘ja Ravshan obidasi hududidan arxeologik topilma va tuproq qatlamlari aniqlangandi.