Minsk guruhi allaqachon o‘lgan, uni tiriltirish buzg‘unchilik – Aliyev

Olam

image
Ozarlar armanlardan olingan harbiy texnikalarni to‘plab, bog‘ qildi (foto+video) north_east

Ozarlar armanlardan olingan harbiy texnikalarni to‘plab, bog‘ qildi (foto+video)

Ozarbayjonning tarixiy yerlarini Armaniston ishg‘olidan ozod etib, mamlakatimiz 30 yillik adolatsizlikka chek qo‘ydi. Bu haqda Qo‘shilmaslik harakati parlament tarmog‘i konferensiyasida so‘zlagan nutqida Prezident Ilhom Aliyev aytib o‘tdi. 

Uning so‘zlariga ko‘ra, Ozarbayjon 30 yildan beri xalqaro hamjamiyat bu masalaga yechim topib, ishg‘olga chek qo‘yishini kutmoqda. 

Shu maqsadda 1992 yilda Yevropada xavfsizlik va hamkorlik tashkilotining Minsk guruhi tuzilib, uning maqsadi mojaroni hal qilish va ishg‘olga barham berish edi. Biroq, davlat rahbarining so‘zlariga ko‘ra, hammasi aksincha bo‘lib, YeXHT Minsk guruhi ma’lum kuchlar qo‘lidagi "vosita"ga aylandi. 

Prezident Ozarbayjon harbiy-siyosiy yo‘llar bilan hududiy yaxlitligini ta’minlab, o‘z sa’y-harakatlari bilan ishg‘olga barham berganini ta’kidladi.  

“Bu holda Minsk guruhi endi kerak emas, biz Minsk guruhi bilan xayrlashdik, ular bilan vidolashdik. Ammo, afsuski, arman tomoni va boshqalar bu guruhni tiriltirmoqchi. Men shuni aytmoqchimanki, bu mumkin emas. Bu guruh allaqachon o‘lik, jonsiz. Biz ishg‘oldan juda ko‘p jabr ko‘rdik va bu haqda ochiq gapiramiz. Menimcha, YeXHTning Minsk guruhi bilan bog‘liq har qanday spekulyatsiya nafaqat samarasiz, balki buzg‘unchi hamdir, mintaqada tinchlik o‘rnatilishiga halokatli ta’sir ko‘rsatadi”, deydi davlat rahbari. 

Davlat rahbari ayrim davlatlar Ozarbayjonga qarshi kampaniya olib borganini, Ozarbayjonga tuhmat qilganini afsus bilan ta’kidladi:  

“Bu ayblovlar, kampaniya nafaqat so‘z bilan ifodalangan. Ayrim davlatlar bu borada BMT Xavfsizlik Kengashida masalani ko‘targan. Biroq, Qo‘shilmaslik harakati a’zosi do‘stlarimiz bu urinishning oldini olishdi. Shu tariqa Armanistonning Ozarbayjonga qarshi xalqaro miqyosdagi provokatsiyalarining oldi olindi. Buning uchun sizga rahmat aytaman”, deydi Prezident Aliyev. 

Davlat rahbari bosqinchilik davrida armanlar Ozarbayjonning tarixiy va madaniy merosini vayron qilganini ta’kidladi.  

“Ozod qilingan hududlarga tashrif buyurganlar bu vahshiylik ko‘lamini o‘z ko‘zlari bilan ko‘rmoqda”, deydi Prezident. 

U ozod qilingan hududlarga o‘n minglab odamlar, jumladan, xorijiy siyosatchilar, parlament raislari va a’zolari, ekspertlar, oddiy fuqarolar tashrif buyurganini ta’kidladi.  

“Masjidlarimiz qanday tahqirlangani, madaniy yodgorliklarimizga qilingan vahshiyliklarni hamma ko‘rdi. Afsuski, armanlarning bu vahshiyliklariga befarqlik ko‘rsatildi”, deydi Aliyev.

Eslatib o‘tamiz, joriy yilning 24 iyun kuni Yevropada xavfsizlik va hamkorlik tashkilotining Qorabog‘ muammosi bo‘yicha Minsk guruhi AQSH va Fransiya tashabbusi bilan o‘z faoliyatini to‘xtatdi.

Minsk guruhi

SSSR qulashi bilan mustaqillikni qo‘lga kiritgan Armaniston va Ozarbayjon 1992 yil 30 yanvarda Yevropada xavfsizlik va hamkorlik bo‘yicha kengash (1995 yil 1 yanvardan boshlab – Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti yoki YeXHT) ishiga qo‘shildi. Bu esa ushbu xalqaro tashkilotning Qorabog‘dagi mojaroni hal qilishning tinch yo‘llarini izlash bilan shug‘ullanishiga imkoniyat yaratdi.

1992 yil 30-31 yanvar kunlari YeXHT tashqi ishlar vazirlari kengashi Parij yig‘ilishida o‘z ma’ruzachilarini Qorabog‘ mojaro zonasiga yuborish to‘g‘risida qaror qabul qildi. Ushbu missiya tugaganidan so‘ng, 28 fevral kuni YeXH navbatdan tashqari yig‘ilishda mojaro ishtirokchilaridan zudlik bilan o‘t ochishni to‘xtatishni va barcha ishtirokchilardan ziddiyatli tomonlarga qurol etkazib berishga taqiq qo‘yilishini talab qilib, profilaktika markaziga ko‘rsatma berdi.

1992 yil 24 martda YeXH kengashining favqulodda yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi (tashqi ishlar vazirlaridan iborat), unda Qorabog‘ni tartibga solish jarayonida YeXH harakatlarini faollashtirish zarurligi ta’kidlandi. YeXH kengashining amaldagi raisi – Chexoslovakiya Tashqi ishlar vaziri Jiri Diyenstbiruga samarali sulh tuzish va tinchlik shartnomasini ishlab chiqish formatini shakllantirish uchun mintaqaga tashrif buyurish topshirildi. Tog‘li Qorabog‘ bo‘yicha konferensiyani iloji boricha tezroq chaqirishga qaror qilindi.

Kengash qarori bilan uning ishida Ozarbayjon, Armaniston, Belarus, Germaniya, Italiya, Rossiya, AQSH, Turkiya, Fransiya, Chexiya va Slovakiya Federativ Respublikasi hamda Shvetsiya vakillari ishtirok etishlari, shuningdek, manfaatdor tomonlar sifatida Tog‘li Qorabog‘ning saylangan vakillari qatnashishi belgilab qo‘yildi. Konferensiyani 1992 yil 21 iyunda Minskda chaqirish to‘g‘risida qaror qabul qilindi, MDH tashkil topganidan so‘ng Minsk uning norasmiy poytaxti deb e’lon qilindi.

Biroq, bir qator holatlar (Xalq fronti tarafdorlari tomonidan Ozarbayjonda vaziyatning beqarorlashishi, Shushaning Tog‘li Qorabog‘ qurolli kuchlari nazorati ostiga olinishi, shuningdek, Ozarbayjon armiyasining 1992 yil iyun-iyul oylarida urushda g‘alaba qozonish umidini kuchaytirgan muvaffaqiyatli hujumi) kengashning buzilishiga olib keldi.  Tinchlik o‘rnatish maqsadida vaqtinchalik anjumanlar boshlandi. Minsk guruhining birinchi yig‘ilishi 1992 yil 1 iyunda Rimda bo‘lib o‘tdi. U yerda mavjud bo‘lgan tafovutlarni bartaraf etishga va kelajakdagi dunyo uchun kerakli shartlarni belgilashga harakat qilindi. 1992 yil yozida Rimda shunga o‘xshash beshta uchrashuv tashkil etildi . Ammo bu uchrashuvlarda aytarli natijalarga erishilmadi.

Minsk guruhi o‘tgan 30 yil davomida Qorabog‘ masalasini hal qilolmadi.


Maqola muallifi

Teglar

Ilhom Aliev Qorabog' Minsk guruhi

Baholaganlar

54

Reyting

3

Maqolaga baho bering

Doʻstlaringiz bilan ulashing