Kreml Putin va Erdo‘g‘anning telefondagi suhbati sirlarini ochiqladi

Rossiya Prezidenti Vladimir Putin bugun, 5 yanvar kuni Turkiya yetakchisi Rajab Toyib Erdo‘g‘an bilan telefon orqali suhbatda G‘arbning Ukrainani qurol-yarog‘ bilan ta’minlash orqali Rossiyani nishonga olayotganini aytdi. Bu haqda Kreml matbuot xizmati xabar berdi. 

“Ukraina atrofidagi vaziyatga to‘xtalib o‘tildi. Rossiya tomonida G‘arb davlatlarining Kiyev rejimini qurol-yarog‘ va harbiy texnika bilan to‘ldiruvchi, uni tezkor ma’lumotlar va nishonlarni belgilash bilan ta’minlovchi vayronkor roli ta’kidlandi”, deyiladi xabarda. 

Shu bilan birga, Kreml Erdo‘g‘anning mojaroni siyosiy yo‘l bilan hal qilishda Turkiya vositachiligiga tayyorligi nuqtai nazaridan, Putin Rossiyaning jiddiy muloqotga ochiqligini tasdiqladi – agar Kiyev rasmiylari taniqli va qayta-qayta bildirilgan talablarni bajarsa va yangi hududiy voqeliklarni hisobga olsa.

Bundan tashqari, Putin va Erdo‘g‘an Ukraina g‘allasini eksport qilish hamda Rossiyadan oziq-ovqat va o‘g‘it yetkazib berish blokini ochish bo‘yicha Istanbul kelishuvlarini muhokama qildi.  

“Rossiya eksporti yo‘lidagi barcha to‘siqlarni olib tashlashni nazarda tutuvchi vijdonli kompleks yondashuv zarurligi ta’kidlandi”, deyiladi xabarda. 

Energiya loyihalari

Putin va Erdo‘g‘an Turkiyada gaz xabi yaratish kabi qo‘shma loyihalarning ustuvor ahamiyatini qayd etdi. 

“Savdo-iqtisodiy aloqalarni, birinchi navbatda, energetika sohasida yanada kengaytirish masalalari muhokama qilindi. Turkiyada mintaqaviy gaz habini tashkil etish va “Aqquyu” AES qurilishi kabi strategik ahamiyatga ega qo‘shma loyihalarni amalga oshirishning ustuvor ahamiyati qayd etildi”, deyiladi xabarda. 

Bundan tashqari, yetakchilar yangi yil munosabati bilan bir-birini tabriklab, turli darajadagi aloqalarni davom ettirishga kelishib olgan. 

Turkiya tomoni avval xabar berganidek, Erdo‘g‘an suhbat chog‘ida Anqaraning gaz xabini yaratish bo‘yicha yo‘l xaritasini tayyorlashni tezroq yakunlash rejalarini ma’lum qilgan. Shuningdek, u tabiiy gaz markazini tashkil etish doirasida tegishli infratuzilma mustahkamlangani va bu boradagi ishlar davom etayotganini ta’kidlagan. 

Suriya mojarosi

Putin va Erdo‘g‘an, jumladan, Suriya bo‘yicha uch tomonlama formatda aloqalarni davom ettirish bu mamlakatdagi vaziyatni hal qilishga yordam berishiga umid bildirgan. 

“Suriyani tartibga solish istiqbollariga e’tibor qaratilmoqda. 2022 yil dekabr oyida Moskvada Rossiya, Turkiya va Suriya razvedka xizmatlari rahbarlari ishtirokida bo‘lib o‘tgan mudofaa vazirlari yig‘ilishiga ijobiy baho berildi. Bunday uch tomonlama formatdagi aloqalarni rivojlantirish Suriya Arab Respublikasidagi vaziyatni tubdan yaxshilashga, jumladan uning hududiy yaxlitligini tiklashga, qochqinlar muammosini hal qilishga va va xalqaro terrorchilik tuzilmalariga qarshi kurashish vazifalariga xizmat qilishiga umid bildirildi”, deyiladi Kreml xabarida.

Erdo‘g‘an Putin bilan suhbatda Suriya Anqara va Damashq o‘rtasidagi munosabatlarni normallashtirish uchun siyosiy qadamlar qo‘yish zarurligiga e’tibor qaratgan. 

Dekabr oyida Erdo‘g‘on Putinga Suriya prezidenti bilan uch tomonlama uchrashuv o‘tkazishni taklif qilganini aytgan edi. Turkiya rahbarining fikricha, bu sammit uchun maxsus xizmatlar vakillari, mudofaa va tashqi ishlar vazirlari darajasida muzokaralar olib borishi kerak. 28 dekabr kuni Moskvada uch davlat mudofaa idoralari rahbarlari o‘rtasida muzokaralar bo‘lib o‘tdi. Tashqi ishlar vazirlarining uchrashuvi yanvar oyining ikkinchi yarmida bo‘lib o‘tishi mumkin. 

Anqara va Damashq o‘rtasidagi munosabatlar Suriyada 2011 yilda mojaro boshlanganidan keyin keskinlashgan. Keyin ikki davlat o‘rtasidagi diplomatik aloqalar uzildi.