BMT Assanj ishini nazoratda tutayotganini ochiqladi

Birlashgan Millatlar Tashkilotining Inson huquqlari bo‘yicha Oliy komissari kengashi jurnalist va WikiLeaks asoschisi Julian Assanj ishi bo‘yicha tegishli jarayon kafolatlarini, jumladan, shikoyat qilish huquqini kutmoqda. Bu haqda bugun, 24 iyun kuni Jenevada bo‘lib o‘tgan brifingda mazkur departamentning rasmiy vakili Ravina Shamdasani ma’lum qildi va Oliy komissarlik vaziyatni kuzatishda davom etishini ta’kidladi. 

“Biz Assanj ishini kuzatib boryapmiz. Biz Buyuk Britaniya Ichki ishlar vaziri o‘tgan juma (17 iyun – tahr.) kuni uni AQSHga ekstraditsiya qilish haqidagi so‘rovni ma’qullashga qaror qildi. Biz bilamizki, ushbu qaror ijro etilishidan oldin apellyatsiya tartibida ko‘rib chiqilishi mumkin”, deydi Shamdasani. 

U so‘zida davom etarkan, qonuniy jarayonning muhimligini va samarali himoya qilish huquqini, shu jumladan shikoyat qilish huquqini yodga soladi. 

Uning ta’kidlashicha, ekstraditsiya to‘g‘risidagi barcha qarorlar qaytarib yubormaslik tamoyiliga rioya qilishi kerak.

“Biz bu holatni kuzatishda davom etamiz”,  deya xulosa qilgan Shamdasani. 

Ichki ishlar vazirligi matbuot kotibi Priti Patel 17 iyun kuni Vestminster magistratura sudi va London Oliy sudi tinglovidan so‘ng Assanj AQSHga ekstraditsiya qilinganini ma’lum qildi. Qirollik Ichki ishlar vazirligi Britaniya sudlari Assanjning ekstraditsiya qilinishi “repressiv, adolatsiz chora bo‘ladi yoki sud jarayoni noqonuniy maqsadlarda qo‘llaniladi” degan xulosaga kelmaganiga e’tibor qaratdi.

WikiLeaks, o‘z navbatida, Patelning Assanjni AQSHga ekstraditsiya qilish qarori ustidan Londondagi Oliy sudga shikoyat qilishini qayd etdi. Tashkilot avstraliyaliklarning ta’qib qilinishi “har doim siyosiy masala bo‘lib kelganini” ta’kidladi. 

Assanj ishi 

Qo‘shma Shtatlarda 50 yoshli avstraliyalik Julian Assanj Amerika tarixidagi maxfiy ma’lumotlarni oshkor qilishning eng yirik ishi bilan bog‘liq jinoyatlarda ayblanmoqda. Unga qo‘yilgan ayblovlar bo‘yicha 175 yillik qamoq jazosi berilishi mumkin. O‘tgan oy Londondagi Vestminster magistratura sudi Oliy sud qaroridan so‘ng, Assanjni AQSHga ekstraditsiya qilish to‘g‘risida qaror chiqargan edi. Oxirgi uch yil davomida Assanj Londonning Belmarsh yuqori xavfsizlik qamoqxonasida saqlanmoqda.

Joriy yilning yanvar oyida Londondagi Vestminster magistratura sudi WikiLeaks asoschisining ekstraditsiya qilinishini noqonuniy deb topdi, chunki autizm va klinik depressiyadan aziyat chekayotgan Assanj AQSH qamoqxonasiga tushib qolsa, o‘z joniga qasd qilishga tayyor. Bu Assanjni AQSHga ekstraditsiya qilishdan bosh tortish uchun asos bo‘ldi, u yerda unga qarshi 18 ta jinoiy ish qo‘zg‘atildi, ammo bu qaror AQSH Adliya vazirligi tomonidan e’tirozga uchradi.

O‘tgan yilning dekabr oyida avstraliyalik advokatlar Buyuk Britaniya Oliy sudida qabul qilingan qaror ustidan shikoyatni ko‘rib chiqishni so‘rab London Oliy sudiga murojaat qilishgan. 24 yanvar kuni London Oliy sudi qaror ustidan Buyuk Britaniya Oliy sudiga shikoyat qilinishi mumkinligi haqida qaror chiqardi. 15 mart kuni oliy sud jurnalistni bu huquqdan mahrum qildi. Ekstraditsiya bo‘yicha yakuniy qarorni Ichki ishlar vaziri Patel qabul qilishi kerak edi.

Julian Assanj – avstraliyalik jurnalist va teleboshlovchi va “WikiLeaks” asoschisi. 

Ma’lumot o‘rnida, Julian Assanj 2010 yilda Shvetsiyada jinsiy zo‘rlash nomusga tegishda ayblangan edi. 2012 yil iyun oyidan beri u Londondagi Ekvador elchixonasi hududida yashirinib yurdi va 2019 yil aprel oyida AQSH so‘roviga binoan hibsga olindi. London sudi Assanjni garov shartlarini buzganlikda aybdor deb topdi va uni 11 oy qamoq jazosiga hukm qildi.

Amerika Qo‘shma Shtatlarida u josuslik to‘g‘risidagi 18 ta qonunni buzganlikda, shuningdek, maxfiy ma’lumotlarni oshkor qilganlikda ayblanmoqda.