Blinken so‘zida turdi. Gruziyaga viza cheklovlari joriy etiladi

Amerika Qo‘shma Shtatlari ma’muriyati “Xorijiy agentlar to‘g‘risida”gi qonun bilan bog‘liq holda Gruziya rasmiylariga viza cheklovlarini joriy etish bo‘yicha yangi siyosatga o‘tmoqda. Bu haqda kecha, 23 may kuni AQSH Davlat kotibi Entoni Blinken tomonidan e’lon qilingan yozma bayonotda aytilgan. 

Uning so‘zlariga ko‘ra, Gruziyaning yangi qonuni birlashish va so‘z erkinligiga to‘sqinlik qiladi, Gruziya fuqarolariga xizmat ko‘rsatuvchi tashkilotlarni qoralaydi va gruzin xalqining yuqori sifatli ma’lumotlarga ega bo‘lishini ta’minlash uchun ishlayotgan mustaqil OAV faoliyatiga to‘sqinlik qiladi.

“[Gruziya rasmiylarining] bu harakatlariga javoban, Davlat departamenti Gruziya uchun vizani cheklash bo‘yicha yangi siyosatni joriy qilmoqda, bu esa Gruziyadagi demokratiyani buzishda mas’ul yoki unga sherik bo‘lgan shaxslarga, shuningdek, ularning oila a’zolariga nisbatan qo‘llaniladi. Ular orasida zo‘ravonlik va qo‘rqitish kampaniyasi orqali Gruziyada fuqarolik jamiyati va tinch yig‘ilishlar erkinligini bostirish uchun mas’ullar bor”, deydi AQSH tashqi siyosat idorasi rahbari. 

Blinkenga ko‘ra, Gruziyadagi demokratik jarayonlar yoki institutlarga putur yetkazadigan har qanday kishi, jumladan, 2024 yil oktyabr oyidagi Gruziya saylovlari arafasida, saylov paytida va undan keyin ham, ushbu siyosat bo‘yicha AQSH vizalariga ega emas deb topilishi va Qo‘shma Shtatlarga borishi taqiqlanishi mumkin. Bunday shaxslarning yaqin oila a’zolari ham ushbu cheklovlarga duchor bo‘lishi mumkin.

Eslatib o‘tamiz, joriy yilning 22 may kuni AQSH Davlat kotibi Entoni Blinken Vakillar palatasi tashqi ishlar qo‘mitasi tinglovida Qo‘shma Shtatlar va Yevropa Ittifoqi Gruziyaning xorijiy agentlar to‘g‘risidagi qonun loyihasiga qarshi chora ko‘rishni rejalashtirayotganini aytgan edi. Bunga javoban Gruziya parlamentining ko‘pchilikni tashkil etuvchi “Xalq kuchi” partiyasi a’zosi Sozar Subari Facebook’da Blinkenga yozgan ochiq xat yozib, ogohlantirishni “quruq gap” deb atadi.

Rossiyaparast qonun mashmashasi

14 may kuni Gruziya parlamenti “Xorijiy ta’sirning shaffofligi to‘g‘risida”gi qonunni uchinchi o‘qishda qabul qildi, bu esa Yevropa Ittifoqining mamlakatning Yevropa Ittifoqiga integratsiyalashuvini to‘xtatib qo‘yish tahdidlari haqida keskin bayonotlarga sabab bo‘ldi. Gruziya Prezidenti Salome Zurabishvili 18 may kuni qonunga veto qo‘ygan edi. Avvalroq Bosh vazir Irakliy Kobaxidze, agar Prezident tomonidan berilgan asosli izohlar maqbul bo‘lsa, parlament veto qo‘yishni qo‘llab-quvvatlashi mumkinligini aytgan edi. Shu bilan birga, Zurabishvili ta’kidlaganidek, u o‘zgartirishlar kiritmaydi, chunki qonunni qabul qilish mumkin emas. 

18 may kuni Zurabishvili chet el agentlari to‘g‘risidagi qonunga veto qo‘yib,uni bekor qilish kerakligini, chunki u Yevropa standartlariga zid va uni qabul qilish mumkin emasligini aytdi. Keyinroq OAVda prezidentning parlamentga aytgan so‘zlari tafsilotlari paydo bo‘ldi. Ularda u qonunning bandlariga hech qanday o‘zgartirish kiritmaydi va kuchga kirgandan keyingi kun uni bekor qilishni taklif qiladi. 

“Xorijiy ta’sirning ochiqligi to‘g‘risida”gi qonun loyihasini ko‘rib chiqish joriy yilning aprel oyida boshlangan. O‘shandan beri Gruziyada keng ko‘lamli namoyishlar bo‘lib o‘tmoqda. Bir necha marta ular xavfsizlik kuchlari bilan to‘qnashuvga aylangan.  Qonunga AQSH, Yevropa Ittifoqi, BMT, NATO, YeXHT va Yevropa Kengashi qarshi chiqmoqda. Yevropa yetakchilari bu qonun Yevropa qadriyatlariga zid ekanini aytadi. Gruziyaning hukmron partiyasi yetakchilarining ta’kidlashicha, u faqat nodavlat sektor va ommaviy axborot vositalarining xorijdan moliyalashtirilishi shaffofligini ta’minlashga xizmat qiladi.