Блинкен сўзида турди. Грузияга виза чекловлари жорий этилади

Америка Қўшма Штатлари маъмурияти “Хорижий агентлар тўғрисида”ги қонун билан боғлиқ ҳолда Грузия расмийларига виза чекловларини жорий этиш бўйича янги сиёсатга ўтмоқда. Бу ҳақда кеча, 23 май куни АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен томонидан эълон қилинган ёзма баёнотда айтилган. 

Унинг сўзларига кўра, Грузиянинг янги қонуни бирлашиш ва сўз эркинлигига тўсқинлик қилади, Грузия фуқароларига хизмат кўрсатувчи ташкилотларни қоралайди ва грузин халқининг юқори сифатли маълумотларга эга бўлишини таъминлаш учун ишлаётган мустақил ОАВ фаолиятига тўсқинлик қилади.

“[Грузия расмийларининг] бу ҳаракатларига жавобан, Давлат департаменти Грузия учун визани чеклаш бўйича янги сиёсатни жорий қилмоқда, бу эса Грузиядаги демократияни бузишда масъул ёки унга шерик бўлган шахсларга, шунингдек, уларнинг оила аъзоларига нисбатан қўлланилади. Улар орасида зўравонлик ва қўрқитиш кампанияси орқали Грузияда фуқаролик жамияти ва тинч йиғилишлар эркинлигини бостириш учун масъуллар бор”, дейди АҚШ ташқи сиёсат идораси раҳбари. 

Блинкенга кўра, Грузиядаги демократик жараёнлар ёки институтларга путур етказадиган ҳар қандай киши, жумладан, 2024 йил октябрь ойидаги Грузия сайловлари арафасида, сайлов пайтида ва ундан кейин ҳам, ушбу сиёсат бўйича АҚШ визаларига эга эмас деб топилиши ва Қўшма Штатларга бориши тақиқланиши мумкин. Бундай шахсларнинг яқин оила аъзолари ҳам ушбу чекловларга дучор бўлиши мумкин.

Эслатиб ўтамиз, жорий йилнинг 22 май куни АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен Вакиллар палатаси ташқи ишлар қўмитаси тингловида Қўшма Штатлар ва Европа Иттифоқи Грузиянинг хорижий агентлар тўғрисидаги қонун лойиҳасига қарши чора кўришни режалаштираётганини айтган эди. Бунга жавобан Грузия парламентининг кўпчиликни ташкил этувчи “Халқ кучи” партияси аъзоси Созар Субари Facebook’да Блинкенга ёзган очиқ хат ёзиб, огоҳлантиришни “қуруқ гап” деб атади.

Россияпараст қонун машмашаси

14 май куни Грузия парламенти “Хорижий таъсирнинг шаффофлиги тўғрисида”ги қонунни учинчи ўқишда қабул қилди, бу эса Европа Иттифоқининг мамлакатнинг Европа Иттифоқига интеграциялашувини тўхтатиб қўйиш таҳдидлари ҳақида кескин баёнотларга сабаб бўлди. Грузия Президенти Саломе Зурабишвили 18 май куни қонунга вето қўйган эди. Аввалроқ Бош вазир Ираклий Кобахидзе, агар Президент томонидан берилган асосли изоҳлар мақбул бўлса, парламент вето қўйишни қўллаб-қувватлаши мумкинлигини айтган эди. Шу билан бирга, Зурабишвили таъкидлаганидек, у ўзгартиришлар киритмайди, чунки қонунни қабул қилиш мумкин эмас. 

18 май куни Зурабишвили чет эл агентлари тўғрисидаги қонунга вето қўйиб,уни бекор қилиш кераклигини, чунки у Европа стандартларига зид ва уни қабул қилиш мумкин эмаслигини айтди. Кейинроқ ОАВда президентнинг парламентга айтган сўзлари тафсилотлари пайдо бўлди. Уларда у қонуннинг бандларига ҳеч қандай ўзгартириш киритмайди ва кучга киргандан кейинги кун уни бекор қилишни таклиф қилади. 

“Хорижий таъсирнинг очиқлиги тўғрисида”ги қонун лойиҳасини кўриб чиқиш жорий йилнинг апрель ойида бошланган. Ўшандан бери Грузияда кенг кўламли намойишлар бўлиб ўтмоқда. Бир неча марта улар хавфсизлик кучлари билан тўқнашувга айланган.  Қонунга АҚШ, Европа Иттифоқи, БМТ, НАТО, ЕХҲТ ва Европа Кенгаши қарши чиқмоқда. Европа етакчилари бу қонун Европа қадриятларига зид эканини айтади. Грузиянинг ҳукмрон партияси етакчиларининг таъкидлашича, у фақат нодавлат сектор ва оммавий ахборот воситаларининг хориждан молиялаштирилиши шаффофлигини таъминлашга хизмат қилади.