Bayden Kongressga murojaat qildi

AQSH Prezidenti Jo Bayden kecha, 7 mart kuni kechqurun Kongress Vakillar palatasi va Senatining qo‘shma majlisida chiqish qildi. Prezidentning Kongressga murojaati mahalliy telekanallarda jonli efirga uzatildi. 

Oq uy rahbarining yillik nutqi Konstitutsiyaning Prezident Kongressga “vaqti-vaqti bilan” mamlakatdagi ishlarning ahvoli to‘g‘risida hisobot berishi kerakligi haqidagi talabiga muvofiq o‘tkazildi. Kutilganidek, Bayden sobiq prezident Donald Tramp bilan tashqi siyosat, ijtimoiy va iqtisodiy masalalar, xususan, boylardan olinadigan soliqlar masalasida kelishmasligini ta’kidladi.

Ukraina uchun qurol

Prezident Bayden o‘z nutqining boshida Ukraina Rossiya agressiyasini to‘xtata olishini, ammo buning uchun Vashington Kiyevga harbiy yordamni davom ettirishi kerakligini aytdi.

"Agar bu xonada kimdir Putin Ukrainada to‘xtaydi deb o‘ylasa, sizni ishontirib aytamanki, u to‘xtamaydi. Ammo biz Ukrainani qo‘llab-quvvatlasak va unga o‘zini himoya qilish uchun zarur bo‘lgan qurollarni bersak, Ukraina Putinni to‘xtata oladi. Ukraina so‘rayotgan narsa ham shu. Ular Amerika askarlarini so‘ramayapti", deydi Bayden.

AQSH Prezidenti amerikalik askarlarning Ukrainada jang qilmayotganini va u xuddi shunday siyosatni davom ettirish niyatida ekanini ta’kidladi.

“Ammo hozir dunyodagi yetakchiligimizdan voz kechishimizni istaganlar Ukrainaga yordam berishni to‘sib qo‘ymoqda”, degan Bayden Vakillar palatasidagi respublikachilar pozitsiyasiga ishora qilib.

Shuningdek, Oq uy rahbari Shvetsiyaning NATOga rasman qo‘shilishini olqishladi. Baydenning so‘zlariga ko‘ra, NATO hozirda jahon tarixidagi eng qudratli harbiy-siyosiy ittifoq hisoblanadi.

"O‘tgan yili biz Finlyandiyani alyansga qabul qildik va bugun ertalab Shvetsiya rasman NATOga qo‘shildi. Ularning Bosh vaziri bugun kechqurun shu yerda", deydi Prezident.

Baydenning eslatishicha, respublikachi prezident Ronald Reygan “Janob Gorbachyov, mana bu (Berlin) devorini yiqitib yuboring”, deganiga ko‘p bo‘lmagan. Biroq hozirda sobiq respublikachi prezident Tramp Putinga “O‘zing xohlagan narsani qil”, deyapti.

Demokratiyaga tahdidlar haqida

Bayden demokratiyaga tahdidlarga e’tibor qaratdi, chunki uning fikricha, sobiq prezident Donald Tramp 2020 yilgi saylovlardagi Baydenning mag‘lubiyati haqidagi yolg‘on da’volarini takrorlaydi va siyosiy dushmanlari ortidan borishni rejalashtirmoqda.

Iqtisodiyot haqida

Bayden Amerika iqtisodiyoti tez tiklanishda davom etayotganini va amerikaliklarning ommaviy emlanishi tufayli pandemiya endi ularning hayotini nazorat qilmasligini ta’kidladi.

"Men inqiroz yoqasida turgan iqtisodiyotni meros qilib oldim. Hozir iqtisodiyotimiz butun dunyoning hasadini keltiradi! Atigi uch yil ichida 15 million yangi ish o‘rni yaratildi – bu rekord. Ishsizlik darajasi so‘nggi 50 yildagi eng past ko‘rsatkichdir”, deydi Prezident.

Shuningdek, Bayden rekord darajadagi 16 million amerikalik kichik biznesni boshlaganini va afro-amerikalik, latino va osiyo-amerikalik jamoalar orasida tarixan rekord darajadagi ish o‘sishi va kichik biznes o‘sishi kuzatilganini qo‘shimcha qildi.

"Bugungi kunda har qachongidan ham ko‘proq odamlar tibbiy sug‘urtaga ega. Irqiy boylik farqi so‘nggi 20 yildagi eng past ko‘rsatkichda. Ish haqi o‘sishda va inflyatsiya pasayishda davom etmoqda”, deydi Bayden.

Prezidentga ko‘ra, inflyatsiya 9 foizdan 3 foizga tushib, dunyodagi eng past darajani qayd etgan.

Boylik solig‘i haqida

"Soliq kodeksi adolatli bo‘lishi uchun yirik korporatsiyalar va juda badavlat kishilar nihoyat o‘zlarining adolatli ulushini to‘lashga majbur bo‘lishi kerak. 2020 yilda Amerikaning 55 ta eng yirik kompaniyasi 40 milliard dollar foyda ko‘rdi va federal daromad solig‘i to‘lamadi. Bu boshqa takrorlanmaydi! Men tayyorlagan va imzolagan qonun tufayli yirik kompaniyalar endi kamida 15 foiz to‘lashi kerak. Lekin bu hali ham oddiy ishchi to‘laydigan federal soliqlar kamroq", deydi Jo Bayden. 

Prezidentning fikricha, eng kam korporativ soliqni kamida 21 foizga oshirish vaqti kelgan. Bayden yirik farmatsevtika va neft kompaniyalari, xususiy samolyotlar va rahbarlarning katta maoshlari uchun soliq imtiyozlarini to‘xtatishga va’da bergan.

“Amerikada 1000 dan ortiq milliarderlar bor. Bu milliarderlar uchun o‘rtacha federal soliq stavkasi qancha ekanligini bilasizmi? 8,2 foiz! Bu amerikaliklarning katta qismi to‘laydiganidan ancha kam. Hech bir milliarder o‘qituvchi, sanitariya xodimi, hamshiradan pastroq soliq to‘lamasligi kerak! Shuning uchun men milliarderlar uchun eng kam soliqni 25 foiz qilib belgilashni taklif qildim. Faqat 25 foiz. Bu kelgusi o‘n yil ichida 500 milliard dollarni jamlash imkonini beradi”, deydi Prezident. 

Janubiy chegaradagi vaziyat haqida

AQSHning janubiy chegarasidagi keskin vaziyat haqida gapirar ekan, Bayden o‘tgan yilning noyabr oyida uning jamoasi ikki partiyali senatorlar guruhi bilan jiddiy muzokaralarni boshlaganini va ularning natijasi ikki partiyaviy qonun loyihasi bo‘lganini eslatdi.

“Ushbu ikki tomonlama kelishuv yana 1500 nafar Chegara xizmati xodimlari va ofitserlarini yollashni nazarda tutadi. 2 million ishni ko‘rib chiqish uchun yana 100 ta immigratsiya sudyasi qo‘shildi. Yana 4,300 boshpana xodimi va ishlarni olti yil emas, olti oy ichida hal qilishga imkon beruvchi yangi siyosat joriy etiladi. Amerikaga fentanil kontrabandasini tekshirish va to‘xtatish imkoniyatini sezilarli darajada kengaytirish uchun qo‘shimcha 100 ta yuqori texnologiyali giyohvand moddalarni aniqlash apparati olindi”, deydi Prezident.

Bayden Vakillar palatasi va Senat a’zolarining ko‘pchiligi "agar imkoniyat bo‘lsa" ushbu qonun loyihasini qo‘llab-quvvatlashiga ishonch bildirdi.

“Menga aytishlaricha, sobiq prezident (Tramp) Kongressdagi respublikachilarga qo‘ng‘iroq qilib, qonun loyihasini bloklashni talab qilgan. Uning fikricha, bu men uchun siyosiy g‘alaba, o‘zi uchun esa siyosiy mag‘lubiyat bo‘ladi. Bu u yoki men haqimda emas. Bu Amerikaning g‘alabasi bo‘ladi. Mening respublikachilarim, siz Amerika xalqi manfaati uchun ushbu qonun loyihasini qabul qilishingiz kerak”, deya chaqirdi Bayden.

Yaqin Sharqdagi inqiroz haqida

Prezident, kutilganidek, Yaqin Sharqdagi vaziyatga ham e’tibor qaratdi.

“Oxirgi besh oy ko‘p odamlar, Isroil xalqi, Falastin xalqi va ko‘plab amerikaliklar uchun yurakni og‘ritganini bilaman. Bu inqiroz 7 oktyabr kuni HAMAS terrorchi guruhi tomonidan odamlarni qirg‘in qilish bilan boshlangan. 1200 nafar begunoh insonlar, ayollar va qizlar, erkaklar va o‘g‘il bolalar shafqatsizlarcha o‘ldirildi, ko‘plari jinsiy zo‘ravonlikka uchradi. Bu yahudiy xalqi uchun Xolokostdan keyingi eng halokatli kun edi. 250 kishi garovga olingan. Bu kecha shu xonada yaqinlari hamon HAMAS qo‘lida ushlab turilgan amerikalik oilalar bor", degan Bayden.

Prezident Amerika hukumati barcha noqonuniy hibsga olingan amerikaliklarni uylariga qaytarmaguncha tinchlanmasligiga va’da berdi. Rossiyada saqlanayotgan Evan Gershkovich va Pol Uilan ham shular jumlasidandir.

Bayden Isroilning HAMASga qarshi harakat qilish huquqiga ega ekanini da’vo qilib, “HAMAS bugun bu mojaroni garovga olganlarni ozod qilish, qurollarini tashlash va 7 oktyabr hujumlari uchun aybdorlarni javobgarlikka tortish orqali tugatishi mumkin" deb ta’kidladi. Baydenning fikricha, HAMAS tinch aholi ortiga yashiringan. 

“Ammo Isroil G‘azodagi begunoh tinch aholini himoya qilish uchun ham asosiy javobgarlikka ega. Bu urush tinch aholiga G‘azodagi oldingi urushlardan ko‘ra ko‘proq zarar keltirdi”, deb tan oldi Amerika Prezidenti 30 mingdan ortiq falastinlik halok bo‘lganini, 2 millionga yaqin falastinlik bombardimon qilingan yoki boshpanasiz qolganini eslatar ekan.

Uning ta’kidlashicha, Qo‘shma Shtatlar G‘azoga gumanitar yordam yetkazish bo‘yicha xalqaro tashabbuslarga yetakchilik qilmoqda.

“Yagona haqiqiy yechim bu ikki davlat. Men buni Isroilning uzoq yillik tarafdori va urush paytida Isroilga tashrif buyurgan yagona Amerika Prezidenti sifatida aytaman. Isroilning xavfsizligi va demokratiyasini kafolatlaydigan boshqa yo‘l yo‘q. Falastinliklar tinch va munosib yashashini kafolatlaydigan boshqa yo‘l yo‘q. Isroil va uning barcha arab qo‘shnilari, jumladan Saudiya Arabistoni o‘rtasida tinchlikni kafolatlaydigan boshqa yo‘l yo‘q”, deya qo‘shimcha qilgan Bayden.

Xitoy bilan raqobat

Demokrat Prezidentning aytishicha, u yillar davomida respublikachi do‘stlari va boshqa ko‘plab siyosatchilardan Xitoy yuksalishda, Amerika esa orqada qolayotganini eshitgan.

"Ular adashgan. Amerika yuksalib bormoqda. Biz dunyodagi eng yaxshi iqtisodiyotga egamiz. Hokimiyatga kelganimdan beri yalpi ichki mahsulotimiz oshdi. Xitoy bilan savdo defitsitimiz esa 10 yildan ortiq vaqt ichida eng past darajaga tushdi. Biz xitoylarning adolatsiz iqtisodiy amaliyotiga qarshimiz va Tayvan bo‘g‘ozidagi tinchlik va barqarorlikni himoya qilamiz. Men Tinch okeanidagi hamkorlik va ittifoqlarimizni tikladim. Men Amerikaning eng ilg‘or texnologiyasini Xitoy qurollarida ishlatib bo‘lmasligini ta’minladim”.

Amerika Prezidentining yoshi haqida

Prezident Jo Bayden o‘z nutqining so‘nggida raqiblarining yoshiga nisbatan tanqidiga izoh berishga harakat qildi.

“Faoliyatim davomida odamlar meni juda yosh yoki juda qari deb aytishlarini eshitganman. Ammo yoshmi yoki qarimanmi, men doim nima o‘zgarmasligini bilaman. Bu bizning yetakchi yulduzimiz. Biz hammamiz teng yaratilganmiz va hayotimiz davomida teng munosabatda bo‘lishga loyiqmiz, degan Amerika g‘oyasi. Biz hech qachon bu g‘oyaga to‘liq amal qilmaganmiz, lekin undan hech qachon og‘ishmaganmiz. Va endi men bundan voz kechmayman”, deydi Bayden. 

Prezident Amerika Qo‘shma Shtatlarining kelajagi bo‘yicha o‘z qarashlarini taqdim etdi.

“Mening amerikaliklarim! Mamlakatimiz oldida turgan muammo bizning necha yoshda ekanligimizda emas, balki bizning g‘oyalarimiz qanchalik eski ekanidadir. Nafrat, g‘azab, qasos – eng qadimgi g‘oyalar. Ammo biz Amerikani faqat bizni orqaga qaytaradigan qadimgi g‘oyalar bilan boshqara olmaymiz. Imkoniyatlar mamlakati bo‘lgan Amerikani boshqarish uchun siz kelajak haqida tasavvurga ega bo‘lishingiz kerak – Amerika qanday bo‘lishi mumkin va qanday bo‘lishi kerak. Bu kecha siz mening tasavvurimni eshitdingiz. Men demokratiyani cheklashdan ko‘ra himoya qiladigan kelajakni ko‘raman. Men boshqa erkinliklarni olishdan ko‘ra ularni tanlash va himoya qilish huquqini tiklaydigan kelajakni ko‘raman. Men o‘rta sinf nihoyat o‘z imkoniyatini qo‘lga kiritadigan va boy odamlar nihoyat soliqlarning adolatli ulushini to‘laydigan kelajakni ko‘raman. Men sayyoramizni iqlim inqirozidan va mamlakatimizni qurolli zo‘ravonlikdan qutqaradigan kelajakni ko‘raman. Va eng muhimi, men barcha amerikaliklar uchun kelajakni ko‘raman! Men barcha amerikaliklar uchun mamlakatni ko‘raman! Men hamisha barcha amerikaliklar uchun Prezident bo‘laman, chunki men Amerikaga ishonaman!” deya xulosa qildi Jo Bayden.