Hofiz Asadning qabri vayron qilindi (video)

Suriyada rejimni ag‘dargan qurolli muxolifat sobiq prezident, Bashar Asadning otasi Hofiz Asadning Latakiyadagi qabrini vayron qildi. Bu haqda “Haberler” xabar berdi.

Nashrga ko‘ra, olomon qabr ustiga chiqib, uni ezib tashlagan, keyin uni vayron qilgan.

Hofiz Asad Bashar Asadning otasi bo‘lib, 1971 yildan 2000 yilgacha davlatni boshqargan. Hofiz Asadning turmush o‘rtog‘i Anisa Maxluf bo‘lib, ularning besh farzandi bor.

1963 yilda Asad Suriyada Baas partiyasini hokimiyatga olib kelgan harbiy to‘ntarishda ishtirok etdi va Janubiy Afrika havo kuchlari (SAAF) qo‘mondoni etib tayinlandi. 1966 yilda u yangi to‘ntarishda ishtirok etdi. Yangi hukumatda mudofaa vaziri lavozimini egallagan Hofiz 1970 yilda navbatdagi harbiy to‘ntarish natijasida partiya rahbari Saloh Jadidni hokimiyatdan ag‘dardi.

Hokimiyatga kelgach, Asad partiya siyosatini deradikalizatsiya qildi – xususiy mulk ustidan nazoratni yumshatdi va o‘zidan oldingilar reaksion deb hisoblagan davlatlar bilan munosabatlarni yaxshiladi. Sovuq urush davrida u Isroil bilan qarama-qarshilikda qo‘llab-quvvatlash evaziga SSSR tomonida bo‘lib, mintaqadagi arab mamlakatlari manfaatlarining vakili rolini da’vo qildi, ammo panarabizm mafkurasidan voz kechdi. Kuchli prezidentlik hokimiyatiga ega bo‘lgan bir partiyaviy tuzum o‘rnatilib, mamlakat rahbariyatini diniy yo‘nalishlar bo‘yicha ( sunniylar nominal ravishda siyosiy institutlarga, alaviylar esa qurolli kuchlar, razvedka xizmatlariga) bo‘lib, uning ilgari maslahatchi funksiyalarini qisqartirdi.

Mamlakatni yolg‘iz boshqargan Hofiz dastlab o‘zining vorisi sifatida korrupsiya bilan mashhur bo‘lgan ukasi Rifatni tanladi, biroq 1983-1984 yillarda Hofizning sog‘lig‘i yomonlashgani sabab bo‘lgan vorislik inqirozida Rifat hokimiyatni o‘z qo‘liga olishga urinib ko‘rdi. Ushanda u  Suriyadan chiqarib yuborilgan. Keyingi vorisi, Hofizning to‘ng‘ich o‘g‘li Bazil 1994 yilda avtohalokatda vafot etdi. Keyingi merosxo‘r uning kenja o‘g‘li Bashar bo‘ldi, u Bazil vafot etgan paytda hech qanday siyosiy tajribaga ega emas edi, bu hukmron doiralarda norozilikni keltirib chiqardi va prezident qarorini tanqid qilgan ba’zi amaldorlar lavozimidan tushirilgandan keyin pasaydi. 2000 yilda Hofiz Asad yurak xuruji tufayli vafot etdi. U deyarli 30 yil Suriya prezidenti lavozimida ishlagan. Bashar Asad uning amaldagi merosxo‘ri bo‘ldi va 2000 yil 17 iyulda mamlakat prezidentiga aylandi.

Ma’lumot uchun, “Hayat Tahrir ash-Shom” boshchiligidagi qurolli guruhlar noyabr oyi oxirida Bashar Asad hukumat kuchlariga qarshi keng ko‘lamli hujum boshlagandi. Bir necha kun ichida ular mamlakatning ikkinchi yirik shahri Halabga kirib, yana bir qancha yirik markazlarni o‘z nazoratiga olishga muvaffaq bo‘ldi. 8 dekabr kuni isyonchilar Damashqdan davlat televideniyesi orqali Asad rejimini ag‘darganliklarini e’lon qildi. U oilasi bilan Rossiyaga uchib ketdi.

Kecha, 10 dekabr kuni Damashqda banklar va do‘konlar qayta ochilgan, svetoforlar ishlay boshladi. Shaharda qurollanganlar soni sezilarli darajada kamaydi. Isyonchilarga yaqin ikki manbaning aytishicha, qo‘mondonlik jangchilarga shaharni tark etishni buyurgan.

Eslatib o‘tamiz, oldinroq “Hayat Tahrir ash-Shom” yetakchisi Abu Muhammad al-Jaloniyning yaqin hamkori ekani aytilayotgan Muhammad al-Bashir Suriyaning yangi muvaqqat bosh vaziri bo‘lgandi. Al-Bashir ta’lim olgan sohasi bo‘yicha muhandis va yurist. U “Suriya qutqaruv hukumati” rahbari hisoblanadi. Shuningdek, al-Bashir “Hayat Tahrir ash-Shom” guruhi yetakchisi Abu Muhammad al-Jaloniyning yaqin hamkori hisoblanadi.