Ҳофиз Асаднинг қабри вайрон қилинди (видео)
Олам
−
11:31
12733Сурияда режимни ағдарган қуролли мухолифат собиқ президент, Башар Асаднинг отаси Ҳофиз Асаднинг Латакиядаги қабрини вайрон қилди. Бу ҳақда “Haberler” хабар берди.
Нашрга кўра, оломон қабр устига чиқиб, уни эзиб ташлаган, кейин уни вайрон қилган.
Ҳофиз Асад Башар Асаднинг отаси бўлиб, 1971 йилдан 2000 йилгача давлатни бошқарган. Ҳофиз Асаднинг турмуш ўртоғи Аниса Махлуф бўлиб, уларнинг беш фарзанди бор.
1963 йилда Асад Сурияда Баас партиясини ҳокимиятга олиб келган ҳарбий тўнтаришда иштирок этди ва Жанубий Африка ҳаво кучлари (SAAF) қўмондони этиб тайинланди. 1966 йилда у янги тўнтаришда иштирок этди. Янги ҳукуматда мудофаа вазири лавозимини эгаллаган Ҳофиз 1970 йилда навбатдаги ҳарбий тўнтариш натижасида партия раҳбари Салоҳ Жадидни ҳокимиятдан ағдарди.
Ҳокимиятга келгач, Асад партия сиёсатини дерадикализация қилди – хусусий мулк устидан назоратни юмшатди ва ўзидан олдингилар реакцион деб ҳисоблаган давлатлар билан муносабатларни яхшилади. Совуқ уруш даврида у Исроил билан қарама-қаршиликда қўллаб-қувватлаш эвазига СССР томонида бўлиб, минтақадаги араб мамлакатлари манфаатларининг вакили ролини даъво қилди, аммо панарабизм мафкурасидан воз кечди. Кучли президентлик ҳокимиятига эга бўлган бир партиявий тузум ўрнатилиб, мамлакат раҳбариятини диний йўналишлар бўйича ( суннийлар номинал равишда сиёсий институтларга, алавийлар эса қуролли кучлар, разведка хизматларига) бўлиб, унинг илгари маслаҳатчи функцияларини қисқартирди.
Мамлакатни ёлғиз бошқарган Ҳофиз дастлаб ўзининг вориси сифатида коррупция билан машҳур бўлган укаси Рифатни танлади, бироқ 1983-1984 йилларда Ҳофизнинг соғлиғи ёмонлашгани сабаб бўлган ворислик инқирозида Рифат ҳокимиятни ўз қўлига олишга уриниб кўрди. Ушанда у Суриядан чиқариб юборилган. Кейинги вориси, Ҳофизнинг тўнғич ўғли Базил 1994 йилда автоҳалокатда вафот этди. Кейинги меросхўр унинг кенжа ўғли Башар бўлди, у Базил вафот этган пайтда ҳеч қандай сиёсий тажрибага эга эмас эди, бу ҳукмрон доираларда норозиликни келтириб чиқарди ва президент қарорини танқид қилган баъзи амалдорлар лавозимидан туширилгандан кейин пасайди. 2000 йилда Ҳофиз Асад юрак хуружи туфайли вафот этди. У деярли 30 йил Сурия президенти лавозимида ишлаган. Башар Асад унинг амалдаги меросхўри бўлди ва 2000 йил 17 июлда мамлакат президентига айланди.
Маълумот учун, “Ҳаят Таҳрир аш-Шом” бошчилигидаги қуролли гуруҳлар ноябрь ойи охирида Башар Асад ҳукумат кучларига қарши кенг кўламли ҳужум бошлаганди. Бир неча кун ичида улар мамлакатнинг иккинчи йирик шаҳри Ҳалабга кириб, яна бир қанча йирик марказларни ўз назоратига олишга муваффақ бўлди. 8 декабрь куни исёнчилар Дамашқдан давлат телевидениеси орқали Асад режимини ағдарганликларини эълон қилди. У оиласи билан Россияга учиб кетди.
Кеча, 10 декабрь куни Дамашқда банклар ва дўконлар қайта очилган, светофорлар ишлай бошлади. Шаҳарда қуролланганлар сони сезиларли даражада камайди. Исёнчиларга яқин икки манбанинг айтишича, қўмондонлик жангчиларга шаҳарни тарк этишни буюрган.
Эслатиб ўтамиз, олдинроқ “Ҳаят Таҳрир аш-Шом” етакчиси Абу Муҳаммад ал-Жалонийнинг яқин ҳамкори экани айтилаётган Муҳаммад ал-Башир Суриянинг янги муваққат бош вазири бўлганди. Ал-Башир таълим олган соҳаси бўйича муҳандис ва юрист. У “Сурия қутқарув ҳукумати” раҳбари ҳисобланади. Шунингдек, ал-Башир “Ҳаят Таҳрир аш-Шом” гуруҳи етакчиси Абу Муҳаммад ал-Жалонийнинг яқин ҳамкори ҳисобланади.