Трамп ядро синовлари ҳақидаги саволдан қочди

АҚШ Президенти Дональд Трамп журналистлар билан суҳбат чоғида ерости ядровий синовларини қайта бошлаш масаласига аниқ жавоб бермади. Оқ уй раҳбари Air Force One самолётида журналистлар берган саволдан қочишга ҳаракат қилган.

Трамп АҚШ айрим синовларни ўтказишини тасдиқлаб, бошқа давлатлар қилаётган бир пайтда, Америка ҳам буни амалга оширишини айтган.

“Агар бошқа давлатлар буни қилаётган бўлса, биз ҳам қиламиз”, деган Трамп. 

Президент ушбу синовлар аниқ қачондан бошланиши масаласига эса мужмал жавоб берган. 

“Сизлар буни жуда яқин орада билиб оласизлар, лекин ҳа, биз муайян синовлар ўтказамиз”, деган Трамп. 

Унинг сўзларига кўра, Пентагон 33 йиллик танаффусдан сўнг ядровий қуролларни синовдан ўтказишни бошлайди. 

“Қўшма Штатлар бошқа ҳар қандай давлатга қараганда кўпроқ ядровий қуролга эга. Бунга, жумладан, мавжуд қуролларни тўлиқ янгилаш ишларига менинг биринчи президентлик муддатим давомида эришилди. Жуда катта вайронкор куч туфайли мен буни қилишдан нафратландим, лекин бошқа чорам йўқ эди! Россия иккинчи, Хитой эса учинчи ўринда, лекин ҳатто 5 йил ичида ҳам шундай бўлади. Бошқа мамлакатлар дастурларни синовдан ўтказаётгани сабабли, мен Мудофаа вазирлигига ядровий қуролларимизни тенг асосда синовдан ўтказишни бошлашни буюрдим. Бу жараён дарҳол бошланади”, деган Оқ уй раҳбари. 

Маълумот учун, Қўшма Штатлар 1992 йилдан бери бир томонлама мораторийга амал қилиб, ядровий синовлар ўтказмаган. Ушбу мораторий “Совуқ уруш” даврида фаол ишлатилган ядровий синов майдончаларида кенг кўламли ерости портлашларини тўхтатишни англатади. 1996 йилда Қўшма Штатлар “Ядровий синовларни кенг қамровли тақиқлаш тўғрисида”ги шартномани имзолади, аммо ҳужжат Конгресс томонидан ҳеч қачон ратификация қилинмади, бу эса Вашингтон учун қонуний мажбурий эмаслигини кўрсатди. Шунга қарамай, Америка расмийлари амалда мораторийни сақлаб қолди ва фақат компьютер моделлаштириш ва ядровий портлашларсиз субкритик синовларни ўтказди.

Вашингтоннинг қарори Россия “Буревестник” ядровий ракетасини синовдан ўтказишнинг кейинги босқичини эълон қилганидан кўп ўтмай қабул қилинди. Россия Бош штаби бошлиғи Валерий Герасимов 26 октябрь куни Президент Владимир Путинга муваффақиятли синов ҳақида хабар берди. Унинг сўзларига кўра, ракета 15 соат ичида тахминан 14 минг км масофани босиб ўтган ва бу уни ёқилғи қуйишсиз бутун дунё бўйлаб айланиб чиқишига бемалол етади.

“Буревестник” сўнгги йилларда энг кўп муҳокама қилинган Россия стратегик қурол лойиҳаларидан биридир. Унинг оғирлиги 300 килограммгача, максимал тезлиги соатига 200 километргача, круиз тезлиги соатига 80–120 километрни ташкил қилади ва 200 метрдан 3500 метргача баландликда ишлайди.

У биринчи марта 2018 йилда намойиш этилган. Концептуал жиҳатдан у ракетага қарши мудофаа тизимларидан қочиш учун мўлжалланган, қисман паст баландликда мураккаб траекторияни танлаш имкониятига эга.

Ўз навбатида, Кремль “Буревестник” синовлари Россия-Америка муносабатларига таъсир қилмаслиги кераклигини таъкидламоқда. Президент матбуот котиби Дмитрий Песков: “Бу ерда Москва ва Вашингтон ўртасидаги муносабатларни бузиши мумкин бўлган ёки бузиши керак бўлган ҳеч нарса йўқ”, деб таъкидлаган.